Modern Sosyoloji Tarihi

Yanıt Açıklaması: Lewis A. Coser toplumsal yapının oluşmasında ve korunmasında yapısal işlevciliğin vurguladığı konsensüsün önemini kabul etmekle birlikte yapının çatışma aracılığıyla da korunabileceğini savunmaktadır. En önemli eserlerinden biri de Toplumsal Çatışmanın İşlevleri’dir.

Yanıt Açıklaması: Niklas Luhmann, savaştan sonra önce hukuk eğitimi almış, sonra Parsons’ın öğrencisi olmuş daha sonra da Almanya’da çeşitli üniversitelerde çalışmıştır. En önemli eseri 1997 yılında yayımlanan “Toplumun Toplumu” adlı eseridir.

Yanıt Açıklaması: Merton, bireylerin anomi durumunda beş farklı şekilde davrandıklarını, başka bir deyişle anomi durumunda bireyler açısından beş adaptasyon tipi olduğunu belirtmektedir. Bunlar uyum sağlama, yenilik getirme, kuralcılık, vazgeçme ve başkaldırmadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik imgelem, Mills’in aynı zamanda eleştirel nitelikteki sosyolojik yaklaşım ve yöntemini en açık şekilde sergilediği çalışmalarından biri olarak bilinir. Nitekim bu çalışmasında Mills, Amerikan sosyolojisini adeta iki zıt kutba bölen, bir tarafta büyük boy kuramlarla, öte tarafta ise ayrıntılarla uğraşan mikrobakışlı ampirist yaklaşımların her ikisine de sert eleştiriler getirir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşımın en belirgin özelliklerinden biri Marksizmin aksine çatışmayı değil, birliği ve uyumu vurgulayan bir yaklaşım olmasıdır. Doğru yanıt: B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimde dil ve jestler en önemli semboller olarak tanımlanmaktadır. Etkileşim, dilin kullanımı ve jestler aracılığıyla gerçekleşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mills’e göre iktidar seçkinleri önemli kararları verebilecek pozisyonlarda ve yönetivi statüsünde olan kişileri kapsamaktadır. İktidar seçkinlerine atfedilen nitelikler ise doğuştan değil bu elit grubun sahip olduğu ayrıcalıklardan kaynaklanmaktadır.Mills’e göre gücün merkezileşmesi iktidarın elit bir grubun elinde toplanmasına neden olmuştur. Ancak bu grubun kitleler üzerindeki tahakkümü doğal ve kaçınılmaz değildir, aksine değişebilir hatta değişmelidir. B seçeneğinde söylendiği gibi iktidar seçkinleri tüm toplumlarda görülen genel göçer bir olgu değildir. Mills’e göre bu elit yönetim tüm toplumlarda geçerli bir fenomen olmayıp Amerikan toplumuyla sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: Von Bertalanffy, sistemlerin temel ilkeleri üzerinde çalışarak bu ilkeleri sadece fiziksel dünyaya değil, toplumsal ve kültürel dünyaya da uyarlanabilecek şekilde genişletmiştir. Doğru cevap B dir.

Yanıt Açıklaması: Herbert Blumer Mead’in öğrencisi olup onun kolektif eylem kavramını geliştirmiştir. Sosyolojide pozitif yöntemlerin kullanılmasını eleştirmiştir. Ancak Blumer’e göre toplum, insan eylemlerinin bir belirleyicisi olarak değil, toplumsal eylemin yer aldığı bir çerçeve olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Blumer, sosyolojide pozitivist yöntemi tanımlayan nedensel ilişkiler kurma yöntemini basit olarak görmekte ve reddetmektedir. Blumer’a göre, çoğu sosyolog, araştırmalarını uyguladıkları alanlarda yaşam hakkında çok yüzeysel bilgilere sahip olmalarına rağmen araştırmalarını yürütmektedirler. Sosyologlar, araştırmalarını yürüttükleri bu süreç içerisinde, doğa bilimcilerin kullandıkları araştırma yöntemlerini kullanmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: 1960’larda etkili olmuş diğer bir çatışma teorisi de Ralf Dahrendorf’un postkapitalist toplum teorisi olarak da adlandırılan sosyolojik çatışma teorisidir.

Yanıt Açıklaması: Neil Smelser, Lancashire bölgesinde yaptığı çalışmad atoplumda meydana gelecek değişimlerin öncelikli kaynağının değer sistemi olduğu sonucuna ulaşmştır.

Yanıt Açıklaması: Modern bilimin işlevselci analizini yapan Merton, modern bilime Sanayi Devrimi’ne dek toplumsal ve ekonomik açıdan ihtiyaç duyulmadığını, bu nedenle modern bilimin on yedinci yüzyıla kadar gelişmediğini vurgular. Merton’a göre modern bilimin işlevi, kapitalist toplumun endüstriyel ihtiyaçlarını karşılamaktır, bu nedenle modern bilim toplumsal konsensüs tarafından desteklendiği 17. yüzyıla kadar gelişmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf için post kapitalist toplumda meşru güç/kontrol anlamında kullandığı otorite (yetki) sahibi olmak artık üretim araçlarının mülkiyetine sahip olmaktan daha önemlidir. Bu nedenle post-kapitalist toplumda çatışma, ona göre, artık otorite temeli üzerinde gelişmektedir. Böylelikle Dahrendorf’a göre otorite konumlarına katılma veya bu konumlardan dışlanma post kapitalist toplumda çatışmanın yeni temelidir. Dahrendorf’a göre otorite normlar tarafından belirlenmiş belirli toplumsal rol ve mevkilere iliştirilmiş meşru güçtür. Güç ile otorite/yetki (meşru güç) arasında ise önemli bir fark vardır. Buna göre “güç bireylerin kişiliğine bağlı iken, otorite her zaman rollerle ya da toplumsal konumlarla ilişkilidir”.

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf’a göre otorite normlar tarafından belirlenmiş belirli toplumsal rol ve mevkilere iliştirilmiş meşru güçtür.

Yanıt Açıklaması: Robert K. Merton, işlevsel analizde Malinowski ve Radcliffe-Brown gibi antropologlar tarafından geliştirilen üç temel varsayımı eleştirmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimci bakış açısının, sosyoloji kuramının gelişiminde önemli bir rol oynayan George Herbert Mead (1863-1931) tarafından geliştirici ve bu bakış açısının daha sonra sembolik etkileşimcilik olarak adlandırıldığı öne sürülür.

Yanıt Açıklaması: Etkileşimci bakış açısının erken dönem düşünürleri arasında öne çıkan isimler olarak Thomas ve Cooley, çalışmalarıyla bu yaklaşımın oluşum sürecine önemli katkılar sağlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimci bakış açısının vurguladığı en önemli öge benlik kavramıdır.