Klasik Sosyoloji Tarihi

Yanıt Açıklaması: Lukacs’a göre işçi sınıfı kendisinin farkına vardığı anda tarihin yapıcısı özne hem de bu tarih yapımından etkilenen nesne (özdeş özne-nesne) konumuna gelerek bütünlüğü içinde burjuva sistemini kavrayacak ve dönüştürecektir. Lukacs’a göre proletarya tarihin hem öznesi hem de nesnesidir. Çünkü proletarya içinde yaşadığı kapitalist toplumdaki ilişkileri bütünselliği içinde kavradığında, aynı anda tarihin hem öznesi hem de nesnesi olabilecek tek sınıftır. İşçi sınıfının toplumsal bütünle ilişkisinin gerekli bilincine sahip olup, kendi tarihsel, durumuna uygun ve akılcı tepki geliştirmesini ise “atfedilen bilinç” olarak ifade etmektedir. Buna göre, işçi sınıfının psikolojik bilinçten atfedilen bilince geçmesi beklenmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ahlak maddi olmayan toplumsal olgulardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomizm (Ekonomik Determinizm); toplumsal yapıyı altyapı-üst yapı olarak ikiye ayırmıştır. Altyapı ekonomi iken üstyapı ekonomi dışında kalan her şeydir (din, hukuk, siyaset, medya, tüm toplumsal ilişkiler). Bu anlayışa göre altyapı yani ekonomi tüm toplumsal ilişkileri yani üstyapının özelliklerini belirlemektedir. Böylece toplumsal yaşamın bütünselliği ekonomik altyapının belirleyiciliğine teslim edilmiş olmaktadır. Bu da toplumsal olayları tıpkı doğa olayları gibi belirlenmiş ekonomik yasalara tabi kılmaktadır. Öznelerin bu süreçte hiçbir belirleyicilikleri olamaz. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sınıfın “mülkiyet” ve “mülksüzlük” temelinde yapılan ayrımından sonra, Weber olumlu ve olumsuz ayrıcalıklı sınıf tipleri gruplandırır. Ona göre; Olumlu ayrıcalıklı sınıflar içinde mülkiyetçi ya da mülk sahibi ile kazanç veya ticari olmak üzere iki tip sınıf yer almaktadır Mülkiyetçi veya mülk sahibi sınıfların içine toprak, maden, fabrika gibi mülklere sahip ve bunlardan rant elde edenleri yerleştirmektedir. Kazanç veya ticari sınıf içinde ise, piyasaya arz edilebilecek malları olanlar; yani endüstri veya tarım alanındaki girişimciler, tüccarlar, bankerler, eğitimleri nedeniyle piyasaya hizmet sunan meslek sahipleri üyeleri yer almaktadır. Olumsuz ayrıcalıklı sınıf içinde ise herhangi bir şekilde üzerinde tasarruf yapabilecekleri mülkiyeti ve hünerleri olamayan ücretli çalışan işçiler yer almaktadır. Olumsuz ayrıcalıklı sınıf da homojen bir grup değildir. Weber’e göre, bu sınıf tipi de kendi içinde; özgür olmayanlar sınıftan çıkarılanlar, yoksullar, nitelikli, yarı-nitelikli ve niteliksiz işçiler olarak farklılaşmaktadır. Olumlu ve olumsuz ayrıcalıklı sınıf tipleri arasında orta sınıfların bulunduğunu savunmaktadır. Ona göre, köylüler, zanaatçılar, kamu sektöründe ve özel sektörde çalışan memurlar, serbest meslek sahipleri az rastlansa da beceriye sahip işçiler orta sınıf içinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Seçkinler teorisinde Pareto’nun ismi, genellikle aynı dönemde yaşamış olan bir diğer İtalyan siyaset bilimci ve sosyolog Gaetano Mosca ile birlikte anılır. Bunun nedeni ise, Pareto ve Mosca’nın, ayrı çalışmış olmakla birlikte birbirine oldukça benzer iki elit teori sunmuş olmalarından kaynaklanır. Cevap: "E"

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Marksizmin, Hegelci kuramı sahiplenen bir versiyonu olan Batı Marksizmi, tarihi kaçınılmaz özgürlüklere doğru hareket eden bir süreç biçiminde kavradı.

Yanıt Açıklaması: uyuşma içgüdüsü, genel anlamda bireylerin mantıklı bir neden olmaksızın olaylarla eşyalar veya düşüncelerle nesneler arasında ilişkiler kurma eğilimidir.

Yanıt Açıklaması: Cevap: Georg Lukacs, sınıf bilincini ikiye ayırmaktadır. Psikolojik Bilinç ve Atfedilen (Aşılanmış) Bilinç. Lukacs, psikolojik bilinci işçilerin yanlış olan, bütünü kavrayamayan, ampirik ve gündelik bilincini ifade etmek için kullanmaktadır. İşçi sınıfının toplumsal bütünle ilişkisinin gerekli bilincine sahip olup, kendi tarihsel, durumuna uygun ve akılcı tepki geliştirmesini ise “atfedilen bilinç” olarak ifade etmektedir. Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Pareto sosyolojisinde siyasal seçkinler, halkı yönetme şekillerine göre iki temel gruba ayrılır: 1- Aslanlar 2- Tilkiler Pareto askeri diktatörlükleri örnek olarak verdiği aslanları kararlı, dobra ve acımasız bir yönetici seçkin grup olarak tanımlar. Avrupa demokrasilerini örnek olarak verdiği tilkileri ise kurnaz, yönlendirici/manipülatif ve diplomatik bir yönetici seçkin grup olarak tanımlar. Cevap: "A"

Yanıt Açıklaması: Ampirizm, doğal ve toplumsal dünya hakkında tüm bilgilerin insanların beş duyuları arcılığıyla idrak edebildikleri deneyimsel gerçeklere dayandığı düşüncesidir. Bu nedenle gözlenemeyen varlıklar hakkında bilgi edinmenin olanaksız olduğu fikrine dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ona göre sosyolojinin çalışma nesnesi olarak birey veya toplum birbirinden daha gerçek ya da daha üstün değildir, dahası, sosyolojinin çalışma nesnesi ikisi de değildir, sosyolojinin çalışma nesnesi, toplumlaşmanın biçimleridir. Toplumlaşma, Simmel’e göre dört alt süreçten oluflur. Bu süreçler (a) dışsallaştırma, (b) içselleştirme, (c) kurumsallaştırma ve (d) cıkar-biçimlendirmesidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Lukacs işçilerin yanlış olan, bütünü kavrayamayan, ampirik ve gündelik bilincini ifade etmek için psikolojik bilinç terimini kullanır.

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre Aydınlanma döneminin sloganı “Bilmeye cüret et!” cümlesidir. Bu ifade, o döneme kadar bilgiyi kendi otoritesi ve tekeli altında tutan ruhban sınıfına karşı, Aydınlanma hareketinin merkezindeki laik düşünsel karakteri özetlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Marx insanlık tarihinin (toplumların) gelişimini (evreleri) üretim biçimine (ekonomik temel) göre ilkel komünal, asyatik, antik, feodal, kapitalist ve sosyalist toplum olarak özgül tarihsel dönemlere ayırarak sınıflandırmaktadır. Bu toplumların gelişiminde sınıf çatışması temel bir yer tutmaktadır. İnsanlığın ilk dönemini ilkel komünal toplumla başlatır ve bu toplumda özel mülkiyet ve sınıflara rastlanmaz. İnsanlar doğaya bağımlı olarak yaşamışlardır. Asyatik üretim biçimi Batı dışı uygarlıkların yaşadığı toplum modelidir. Marx’a göre bu toplum modelinde işçiler devlete bağımlı olarak yaşamaktadır. Asyatik toplumlar bu yönüyle, kölelerin, serflerin veya ücretlilerin üretim araçlarına sahip olan sınıfa bağlı olarak yaşadığı diğer toplumlardan farklılaşmaktadır. Özel mülkiyetten sonra ortaya çıkan ilk toplumlar, antic toplumlardır. Bu toplumlar efendiler ve köleler olmak üzere iki sınıftan oluşmaktadır. Feodal toplumda ise, efendilerin yerini toprak sahipleri, kölelerin yerini ise toprak sahiplerine bağlı ve onların topraklarında çalışmak zorunda olan köylüler almıştır. Feodal toplum sonrasına denk düşen kapitalist toplum üretim araçlarına sahip burjuvazi ve emek gücünü ücret karşılığı satmak zorunda kalan işçi sınıfından oluşmaktadır. Marx, kapitalist toplumda yer alan bu iki temel sınıf arasındaki çatışmanın sonucunda sınıfsız bir toplumun oluşacağını (sosyalizm) öngörmüştür.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi alt yapıyı oluştururken, ekonomi dışında kalan her şey üst yapının parçasıdır.

Yanıt Açıklaması: Durkheim, toplumsal evrimi işbölümü olgusu temelinde açıklamaktadır. Toplumların evrimsel süreci içinde işbölümüne bağlı olarak gelişen ideal tipte iki tür toplumsal yapıdan söz etmektedir: Birincisi mekanik dayanışmacı, ikincisi ise organik dayanışmacı toplum tipidir. Buna göre cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Marksizmin bunalımı, aslen Fransa, İtalya, İspanya Marksizminin bunalımı ve dönüşümüne işaret etmektedir. Doğru yanıt C'dir.