Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Eğitim Sosyolojisinin kurucusu olarak görülen Durkheim , işlevselci yaklaşımı temel almış bir sosyologdur. Eğitimi temel amacı toplumsal yaşama hazır olmayan bireyi topluma hazırlamaya dönük olarak yetişkinlerce yapılan etki olarak görür. Bu bağlamda eğitim toplumdan topluma ve zamandan zamana da değişiklik gösterir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Katılımcı Demokrasi

Yanıt Açıklaması: Karizmatik otorite: Güç-otorite ilişkisi çerçevesinde iktidar meşruiyetini liderin olağanüstü olduğuna inanılan niteliklerinden kaynaklanan otorite tipidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransız Devrimi ve Endüstri Devrimi sonrasında yaşanan büyük toplumsal dönüşümlerin oluşturduğu soruların bilimsel yöntem kullanılarak cevaplanması çabası, bilim olarak sosyolojiyi doğurmuştur. Doğru cevap C2dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet temel bir kurumdur.Hastane ,okul ve  belediye birer kurumdur.Toplumsal kurum, toplumsal normlar tarafından sürekli olarak tekrarlanan, onaylanan, sürdürülen, toplumun yerleşik görünümlerini yansıtan ve toplumsal olarak örgütlenmiş olan toplumsal davranış kalıplarıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Feminist ve postmodern yaklaşımlar klasik ve modern sosyolojide yer alan bütün sosyolojik yaklaşımlara eleştirel bakmaktadırlar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Aile kurumunu ve bu kurumun endüstrileşme ve sanayileşme ile olan sıkı bağını ilk ele alan sosyolog ve düşünür Le Play'dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yöntemsel olarak Weber düşünce ve değerlerin de toplumsal değişmede en az ekonomik faktörler kadar önemli dinamikler olduğunu savunmuş ve bu nitelikteki düşüncelerini Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (1985) adlı önemli eserinde ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mekanik dayanışma benzeşmeye dayalı basit bir işbölümünün olduğu geleneksel toplumlarda söz konusudur. Bu düzen ve dayanışma tipinde kolektif bilinç ve kolektif kimlik bireysel bilinç ve kimliklerden daha güçlü ve baskındır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşım genel olarak toplumda dü- zeni, dengeyi, uyumu, işlevi ve evrimsel gelişmeyi vurgulayan bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sosyolojisinin genel olarak üzerinde çalıştığı konular şunlardır: Sosyal kontrol sistemlerinin haklılaştırıl- ması, işlevleri, yerleştirilmesi ve evrilmesi, Belirli bir siyasal ekonomik düzenle ilişkili olarak yasal düşünce formları, Meşrulaştırma ilkeleri ve etkileri, Doğru yasal anlamlandırma formlarının aktarılması, Hukuk dili sisteminin evrimi, hukuk düzenindeki zorlama ya da özgürlük düzeyleri.

Yanıt Açıklaması: Feminism, klasik ve modern sosyolojide yer alan bütün sosyolojik yaklaşımlara eleştirel bakmakla birlikte cinsiyetleri nedeniyle dışlanan ve baskı altına alınan kadınların maruz kaldıkları eşitsizliklere ve haksızlıklara karşı verdikleri örgütlü mücadeleyi destekleyen feminist yazarların erkek egemen bilgi sistemine karşı eleştirel olarak geliştirdikleri feminist bilgi birikimi olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Muhafazakârlık 18. yüzyılda geride bırakılan toplumsal formasyona yani Fransız Devrimi öncesi var olan feodal ve aristokratik toplum düzenini savunan, Aydınlanma ve Fransız devriminin doğal hukuk bireyciliğine, eşitlik, özgürlük ve halk egemenliğine karşı çıkan, doğal düzene karşı modern toplum öncesindeki kurumsal düzeninin altını çizen, aile, din, yerel cemaat, lonca, toplumsal sınıf gibi unsurların ahlaki yücelik taşıdığını vurgulayan bir ideoloji olarak ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Parsons’a göre ailenin iki temel ve indirgenemez işlevi çocukların birincil toplumsallaşması ve yetişkin kişiliklerinin istikrarının sağlanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Marxist yaklaşımda aile hakkındaki ilk çalışma Friedrich Engels’in 1884 yılında yayımlanan “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” adlı çalışmasıdır. Bu eserde Engels ailenin evrimini üretim tarzındaki değişmeyle, özel mülkiyet ve kapitalizmle ilişkilendirir. Engels insan evriminin ilk aşamalarında, ilkel komünal düzende mülkiyetin ortak olduğunu ve şimdiki anlamıyla ailenin var olmadığını düşünür

Yanıt Açıklaması: Pek çok sosyolog Murdock’ı eleştirmiş, sadece biyolojik cinsel üretimin evrensel olduğunu, ebeveynlikle ilgili biyolojik ve sosyal rol farklılıklarının ve çocuk yetiştirme uygulamalarının hem kültüre hem de zaman göre değiştiğini vurgulamıştır. Batı Hint Adaları ve Guyana gibi toplumlarda ailelerin yetişkin erkekleri içermediği bulgusuna dayanılarak çekirdek ailenin evrensel olmadığı ya da Murdock’ın çekirdek aile tanımını genişletmesi gerektiği ileri sürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik düşünmenin bireye sağladığı en önemli fayda, şimdiye kadar düşünmediği farklı bir şekilde düşünmeye başlamasını ve böylece o güne kadar tanıdığını düşündüğü dünyanın şimdi olduğundan daha farklı bir dünya olabileceğini keşfetmesini sağlamasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kültürel Emperyalizm: Genel olarak yabancı bir kültürün değer ve alışkanlıklarının, yerli bir kültür üzerinde yaymak ve yerleştirmek için ekonomik ve siyasi güç kullanılması anlamında olmakla birlikte, kültür emperyalizm tezi, uzun zamandır farklı yerel ve ulusal kültürlerin özellikle ABD’nin kültür endüstrisi ürünlerinin kuşatmasıyla yok edildiğini öne sürer. Kültürel Determinizm: Kültürün değişmez ve çok güçlü, içinde yer alan bireylerin de onun bir nevi esiri olduğu düşüncesidir. Kültürel Rölativizm: Kültürleri kendi içinde değerlendirmek ve yargılamak gerektiği, kültürlerin dışardan yargılanamayacağı düşüncesidir. Kültürel Gecikme: Bu kavram Amerikalı toplumbilimci William Ogburn (1886-1959) tarafından ortaya atılmıştır. Ogburn, bir toplumsal sistemdeki maddi ve manevi kültürün karşılıklı ilişkisinde, değişme sürecinde ortaya çıkan bir uyumsuzluk hâline dikkat çekmek istemiştir. Kültürel Sermaye: Bireylerin özellikle aileleri aracılığıyla sahip olduğu dilsel yeterlilik, sosyal tarz ve görgü gibi kültürel niteliklerdir. Kavramı ilk kez kullanan Bourdieu’ya göre bireyler ne kadar çok kültürel sermayeye sahipse, eğitim ve mesleki sistemde o oranda başarılı olacaklardır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: “Kepir” ya da “değişik yapma” olarak da bilinen Berdel, birbirine yakın yaşlarda oğulları ve kızları olan iki ailenin aralarında anlaşarak kızlarını aileye gelin olarak vermesi ve aynı ailenin kızını gelin olarak alması anlamına gelir. Diğer bir deyişle iki erkeğin birbirlerinin kız kardeşleri ile evlenmesidir. Türkiye’de de görülen bu evlilik türü çocuklar üzerinde aile denetiminin sağlanması, düğün masraflarının azaltılması, yeni evliler ve dünürler arasında birliğin artırılması gibi nedenlerle yapılır (Poyraz Tacoğlu, 2011:120).

Yanıt Açıklaması: İşlevselci Yaklaşım: İşlevselcilik, sapmaya ilişkin çözümlemesine bireyden çok bir bütün olarak toplumla başlar ve sapmanın kaynaklarını toplumun doğasında arar (Haralambos ve Holborn, 1995: 389)