Türk Siyasal Hayatı

Yanıt Açıklaması: 1930’larda devletçilik ve liberalizm üzerine tartışmalar basın yolu ile Kadrocular, Ahmet Ağaoğlu ve Ahmet Hamdi Başar arasında yaşanır. 1930’larda devletçiliğin en belirgin niteliklerinden birisi planlı sanayileşmedir. Kapitalist sistemin kriz içinde bulunduğu bir sırada, otoriter ve totaliter rejimler komuta ekonomileri ile iktisadî gelişme süreçlerinde önemli adımlar atarlar. Hem koşullar hem de çevresindeki örnekler Türkiye’nin kapitalist sisteme sırtını dönmeden, diğer sistemin yani sosyalizmin bir aracı ile yani planlama ile sanayileşme girişiminde bulunmasında etkili olur. Bu gelişme, Türkiye’de devletçiliğin tanımlanmasında önemli bir husustur.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde ortaya çıkan fikir akımları hem tarihsel hem de coğrafi (toprak kayıpları) koşulların ürünüdür. Yeni toplumsal kompozisyonun yarattığı etki ve tepkilerden meydana gelmiştir. Bu dönemde Türkiye Cumhuriyetindeki ideolojilere yön veren birçok akımın ve ideolojinin tohumları atılmıştır, bu fikir akımları Milliyetçilik, Osmanlıcılık, Panislamizm, Turancılık, Türkçülük, başlıkları altında toplanabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de siyasal İslamcılığın ikinci nesli, Milli Nizam Partisi’nin faaliyete geçmesi ile başlamaktadır. Milli Nizam Partisi, Demokrat Parti dönemi ve sonraki on yıl içerisinde Türkiye’nin toplum yapısındaki dönüşümün ürünüdür. Milli Nizam Partisi, Türkiye’de siyasal İslamcı söylemi parti programı olarak benimseyen ve belirli bir sosyo-politik, ekonomik ve kültürel taban etrafında seçmen kitlesini örgütleyebilen ilk parti olma özelliği taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kemalizm sosyal ve siyasi alanda bir reform hareketine yol açmıştır. Kemalizm dört teorik varsayım üzerinde durmuştur: 1. Hükümdar otoritesi üzerine kurulu meşruiyet anlayışı yerine, kanun ve yasalara bağlı meşruiyet anlayışı, 2. Ümmet toplumundan bir ulus devletine geçiş, 3. Teba/Halk-Kral/Sultan ikiliğinden oluşan siyaset yerine ulusun egemenlik kurduğu bir siyasal alan inşa etmek, 4. Dünyayı analiz ederken dini yaklaşımdan, pozitif (olgusal) anlayışa geçmek.

Yanıt Açıklaması: Çok partili hayata geçtiğimiz günden beri girdiği peş peşe üç seçimden de oylarını artırarak ve tek parti hükumeti kurarak çıkan tek parti Adalet ve Kalkınma Partisi olmuştur

Yanıt Açıklaması: 1946 Seçimlerini galibi CHP. DP ilk çoğunluk hükumetini 14 Mayıs 1950 seçimleriyle gerçekleştirmiştir. Dolayısıyla DP'nin iktidarının ikinci evresi 1950 seçimlerinden sonraki ilk seçimlerdir. O da C seçeneğinde verilmiştir

Yanıt Açıklaması: 1990’lı yılların ortalarından itibaren Türkiye’de oldukça sert geçen din-devlet ilişkileri ya da laiklik temelli tartışmalar yaşanmıştır. Bu tartışmalar içinde başörtüsü meselesi özel bir yer edinmiştir. Kamusal alanda, özellikle eğitim kurumlarında başörtüsü takarak bulunma arzusundaki kadınların bu talebi 28 Şubat’ın hemen ertesinde sert bir müdahaleye maruz kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk Anadoluculuk hareketi 1923-1925 arasında Mükrimin Halil Yinanç ve onun çıkardığı Anadolu dergisi etrafında oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: 24 Ocak Kararları'nın ardından 1 Temmuz 1980'de faiz hadleri serbest bırakılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1970’lerdeki milliyetçi siyasete 1969’da kurulan Milliyetçi Hareket Partisi’nin ideolojisi damgasını vurmuştur. MHP çizgisinin esasını İslam dininin şekillendirdiği Türk milliyetçiliğini temel alan gelenekçi-muhafazakârlığı simgeleyen Dokuz Işık temsil etmektedir. Ülkücüler, idealizm in (ülkücülük) doruk noktalarına ulaştığı anti- kapitalist, antikomünist bir siyaseti savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında siyasal ve toplumsal alanda belirli bir güç kazanan bir ideoloji vardır: Türk-İslam Sentezi. Bu sentezin başlıca amacı, Müslümanlığı üst kimlik olarak tanımlama yoluyla, ulusal düzeyde ümmetçi, evrensel boyutta ise İslam olan milletlerin dayanışmasını savunmaktır. Türk-İslam sentezi, 1970 yılında kurulan Aydınlar Ocağı tarafından kavramsallaştırılmış ve programlaştırılmış bir halde Türkiye’nin siyasal gündemine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: CHP bu kararlar bütününde DP iktidarının giderek sertleşen yönetim anlayışını eleştirmiştir. Dolayısıyla CHP kendisi için kurduğu bu hedeflerde tüm idarenin yargıya açılmasını istemiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’deki laiklik tipi genellikle Fransa’dakine benzetilir. Türkiye’de de, dinsel semboller ve modeller kamusal alanın dışında bırakılmak istenmiştir. Din uzunca bir süre bireyin özel alanına münhasır bir inanış muamelesi görmüştür. Tek-parti dönemi reformları ağırlıkla dinin devlet üzerindeki tasarruflarından vazgeçmesi için yürürlüğe konmuştur.

Yanıt Açıklaması: Arazi Kanunnamei hünayun laik nitelikte çıkarılan bir arazi kanunudur.

Yanıt Açıklaması: Yeniliklere ‘bağlı kalmak’ ve onları ‘korumak’, Kemalizm için devrimci olmanın bir gereğiydi.

Yanıt Açıklaması: Art arda dört koalisyon hükumeti kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A olacaktır. Sayfa 99  da 1961 ANAYASASI konu başlığındaki İktidarın Paylaşımı ve İşleyişi alt başlıkta " 1961 Anayasasının, önceki anayasalardan önemli bir farkı egemenliğin kullanımını tek bir organa değil, birden çok organa ait yetki ve görev olarak kabul et­mesidir." şeklinde açıklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Saltanat 1 Kasım 1922 yılında kaldırılmıtır.

Yanıt Açıklaması: Harekât Ordusu, İstanbul’a girmek üzereyken ITC ile Sultan II. Abdülhamid arasında varılan uzlaşı sonrasında padişahın tahttan indirilmemesi, ancak 1908’de başlatılan sürecin devam ettirilmesi ve 31 Mart olayını başlatanların cezalandırılması kararlaştırılır. Buna karşılık, II. Abdülhamid, yeniden toplanan Meclis tarafından tahttan indirilir, yerine kardeşi Reşat, V. Mehmet adıyla yeni Osmanlı padişahı olarak ilan edilir. Nedenleri günümüzde bile çok tartışılsa da bu olayın doğurduğu en önemli sonuçlardan biri ordunun giderek siyasallaşan bir görünüm kazanmasıdır. Nitekim bu olaydan sonra İstanbul’da sıkıyönetim ilan edilir ve askerin yetki alanı oldukça genişler. Daha açık bir ifadeyle, 1909’dan itibaren ITC, fiilen ülke yönetiminde ipleri kendi eline almıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devlet düzeni içinde en üstün ruhani otoriteyi temsil eden herhangi bir makam da yoktu. Dinsel yetkiler daha çok kazasker ve şeyhülislamda toplanmıştı. Kazasker, en üstün yargı merciidir. Şeyhülislam ise, fetva verme, yani devlet işlerinde karşılaşılan bazı sorunlarda din hukukunun yargılarının ne olacağını belirleme yetkisine sahipti. Din adamları kendi aralarında, Osmanlı Devleti’nde İslam dininin bekçisi, koruyucusu hatta halifesi oldukları inancına sahip olmakla birlikte, gerçekte İslam dini ile ilgili meselelerde tek başına yetkili bir toplumsal grup değildi.