Sosyal Psikoloji 2

Yanıt Açıklaması: Kitle davranışı birtakım normlar içeriyorsa ve kitle de kendiliğinden yani planlanmamış şekilde davranış gösteriyorsa o zaman hemen o anda ve o duruma özgü norm oluşturuluyor demektir. İşte bu yüzden kurama, ortaya çıkan (daha önceden var olmayan anlamında), beliren norm kuramı adı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hipokrat zihin ve bedenin doğası hakkında düalist bir görüşe sahipti ve bu nedenle hastalığın bedende olduğunu ve bu sürecin zihinden bağımsız gerçekleştiğini ileri sürdü. Ve bedenin nasıl çalıştığına ilişkin bir teori geliştirdi. Ona göre bedende dört farklı sıvı vardı ve bu sıvılar bedende dengede olunca kişi sağlıklı demekti ama sıvılar arasında denge bozulduğunda hastalık ortaya çıkıyordu. O hâlde tedavi de sıvıları dengeye getirmek olmalıydı. Bu, şimdi pek çok kişiye basit bir açıklama gibi gelebilir ama hastalığın şeytan ya da kötü ruhlar tarafından bedene sokulduğu anlayışından sonra bu aslında çok radikal bir teoriydi.Doğru cevap B'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bireyin kendisi hakkında sahip olduğu inançlara, kendiyle ilgili düşünce ve algılamalarına benlik denir.

Yanıt Açıklaması: Androjen: Biyolojik olarak er ve dişilerin, biyolojilerine bakılmaksızın her ikisininde de hem kadınsı hem erkeksi özellikleri barındırmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kişisel yansıtma bir benlik düzenleme süreci değildir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal dünyanın belirli özellikler (cinsiyet, yaş, ırk,din, milliyet vb.) temelinde gruplara bölünmesidir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin belirli bir grubun üyelerinin özelliklerine ilişkin inançlarına kişisel kalıpyargılar denir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel psikolojik ve sosyal fonksiyonellikler açısından kültürler arasında karşılaştırmalar yapan bir psikoloji disiplinine kültürel psikoloji denir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal bir kurgu olarak toplumsal cinsiyet yaklaşımı,  içerdiği iddiaların niteliği nedeniyle toplumsal cinsiyetin en radikal kuramlaştırması olduğu söylenebilir. Toplumsal inşacı olarak adlandırılan bu yaklaşım toplumsal cinsiyetin doğal bir olgu olduğunu kesinlikle reddeder. Yani toplumsal cinsiyet güneşin doğudan doğması, batıdan batması gibi doğal bir olgu değil; belirli tarihsel ve kültürel koşullarda inşa edilen ya da kurgulanan bir olgudur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kendi görünüşü ile ilgilenme kadınların tipik özelliklerinden kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Sampson ben ve ben olmayan arasında katı sınırlar koyan ve kişisel kontrole dayalı, “kendine yeten benlik” olarak adlandırılan anlayışın verili bir benlik modeli olarak görülmesini eleştirmiş ve bunun karşısına bütünleşmiş bireycilik adını verdiği başka bir benlik kavramı önermiştir. Bu, bireyler arasındaki sınırın geçişken olduğu ve kontrolün bireyin yerine kişiler arası alanda olduğu bir benlik anlayışıdır. Bu ve daha pek çok kavramsal eleştirinin ve yeni kavramlaştırma arayışlarının yanı sıra Batı’da psikoloji disiplini tarafından da teşvik edilen kendine yeten benlik anlayışı ideolojik açıdan da eleştirilmiştir. Örneğin kendini gerçekleştirme, kendine bağlılık gibi kendinden çok şey beklenen “şişkin benlik”, yaşama yön vermede yetersiz kalan, insani değerleri kalmayan, davranışları için ahlaksal bir rehberi olmayan ama buna rağmen özerklik ve kontrolle ilgili aşırı iddialı olan “tükenmiş benlik” gibi ABD’de çağın benlik sorunlarına dikkat çeken ideolojik eleştiriler yapılmıştır. Bu benlik anlayışlarından psikoloji disiplininin de sorumlu olduğu tespiti yapılarak eleştiriler psikoloji disiplinini de hedef aldı. Kağıtçıbaşı 1970’lerin ortasında Donald Campbell’ın Amerikan Psikoloji Derneğinin başkanlık konuşmasında “psikoloji ve psikiyatri bireyi bencil bir biçimde güdülenmiş olarak tanımlamanın ötesinde açık ya da kapalı şekilde böyle olması gerektiğini de öğretiyor” dediğini aktarır. Dolayısıyla Kağıtçıbaşı’na referansla ABD sosyal psikolojisinde 1970’lerden sonra üretilen benlik teorilerinin bireyciliği yücelten ve meşru kılan yaklaşımlar olduğu söylenebilir. Bu benlik teorilerinde, sosyal ilişkilerin, kişilerin kendi benlik imajını korumak veya geliştirmek için sadece bir araç olduğuna dikkat çekilmiştir. Diğer yandan gittikçe artan kültürler arası çalışmalar ve bunların sonucunda yapılan benlik kavramlaştırmaları aşağıda daha ayrıntılı görüleceği gibi Amerikan psikolojisindeki “ayrık benlik” anlayışının karşısına “ilişkisel benlik” anlayışını çıkarmıştır. Kağıtçıbaşı, bu kültürler arası çalışmalarda biraz da Amerikanpsikolojisinde benliğin ayrıklığına yapılan vurgudan dolayı bunun tam tersini yapmaya çalıştıklarını, oysa kültürler arasındaki benlik kavramlaştırmaları açısından değişkenliğin birbirinine zıt değil de bir boyut üzerinde çeşitli açılardan farklılaştırılarak anlaşılabileceğini ileri sürer.

Yanıt Açıklaması: Beliren Norm Kuramı: Modern sosyal psikolojide kitleyi anormal olarak görmekten uzaklaşan ilk kuramdır. Kitle davranışının normsuz ve başıboş olan bir davranış biçimi olmadığını, kitlesel süreçte oluşturulan normlarla yönlendirildiğini öne süren bir yaklaşımdır. Diğer kitle kuramlarının tersine, beliren norm kuramı kitle davranışını kuralları olan normal bir sosyal süreç olarak görmektedir. Bu kurama göre, aslında kitle bir örnek davranış göstermez ama hem kitlenin içindekiler hem de dışarıdan bakanlar tüm kitle aynı davranışı gösteriyormuş yanılsamasını yaşar. Çünkü kitledeki belirli bireyler diğerlerinden farklı ve daha dikkat çekici davranış gösterirler.

Yanıt Açıklaması: Le Bon, kitleleşme sürecini üç psikolojik mekanizmayla açıklamaktadır: Anonimlik, bulaşma ve telkine yatkınlık (etkiye açık olmak).

Yanıt Açıklaması: Sosyal Değişme: Sosyal kimlik kuramı bağlamında, alt statüdeki grubun kollektif biçimde üst statüye geçmesini ifade eder. Toplumların, birbiriyle eşit statüde gruplardan ya da sosyal kategorilerden oluşmadığı göz önüne alınırsa, alt statüde bulunan grupların, pek çok değerlendirme boyutunda (ör; zenginlik, başarı vb.) “aşağı” olmaları dolayısıyla, kendileri le- hine olumlu farklılık yaratacak karşılaştırma yapmaları oldukça zor görünmektedir. Sonuç olarak alt statülü gruplarda yer alan kişilerin, daha olumlu bir sosyal kimli- ğe sahip olabilmek için statülerini yükseltmeye güdülenecekleri beklenebilir (Taj- fel, 1978). Yine futboldan örnek vererek bu olguyu daha somut hale getirmek yararlı olabilir. Türkiye’de ‹stanbul dışında yaşayan ve kendi şehirlerinin futbol takımını destekleyen pek çok kişinin (çoğunlukla erkeklerin), taraftarlık anlamında çok olumlu bir sosyal kimliğe sahip olmadıkları düşünülebilir. Zira, bilindiği üzere, Türkiye futbol tarihinde bugüne kadar dört takım dışında lig şampiyonu olan başka bir takım yoktur.

Yanıt Açıklaması: - Kültürler arası psikologlar genelde çok sayıda kültürden veri toplayıp bunları karşılaştırmakta ve buradan evrensel olan ve kültüre bağlı olan olgulara, farklı kültürlerin davranışı nasıl etkilediğine dair bilgi üretmeye çalışırlar. - Kültürler arası psikologlar ana akım Batı psikolojisinin (deneysel psikoloji) çoğu araştırma deseni ve yöntemini kullanarak araştırmalarını gerçekleştirirler. - Kendini kültürel psikolog olarak tanımlayan araştırmacılar, kültürler arası psikologlara göre geleneksel deneysel ya da yarıdeneysel yaklaşımları daha az kullanırlar ve kültürü kişiye içkin (kişinin ayrılamaz bir özelliği) olarak görürler. - Kültürel psikologların etnografik yöntemler kullandıklarını söyleyebiliriz. Görüldüğü üzere I ve IV numaralı maddelerde verilen bilgiler yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap II ve III numaralı maddeleri içeren B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Androjen kimlik: Biyolojik olarak er ve dişilerin, biyolojilerine bakılmaksızın her ikisininde de hem kadınsı hem erkeksi özellikleri barındırmasıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan sağlık ve hastalığı’nın kötü ruhların bedeni istila etmesi değil de vücut fonksiyonları temelinde gören ilk uygarlıktır. Bu uygarlıkta zihin ve beden aynı birimin parçaları olarak görülüyordu ve onlara göre bunlar birlikte çalışıyordu. Beden ve zihnin bu kavramlaştırmasına monizm denir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kitlenin gruplar arası bir olgu olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci seçenek Schwartz'ın ortaya çıkardığı değerlerden biridir.