Sosyal Psikoloji 1

Yanıt Açıklaması: Temelini Heider’ın attığı atıf kuramı, bireylerin günlük yaşamda diğerlerinin davranışlarını nasıl açıkladıklarına odaklanan bir kuramdır.

Yanıt Açıklaması: Otomatiklik: Bilgiye erişimin ya da bilgiyi kategorileştirmenin bilinçli farkındalık ve kontrol dışında gerçekleşmesidir.

Yanıt Açıklaması: Belirsiz durumlarda başkalarının nasıl bilgi kaynağı hâline geldiği Muzafer Sherif tarafından gerçekleştirilen otokinetik etki deneylerinde gösterilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılın sonlarında Triplett tarafından gerçekleştirilen deney, sosyal psikolojinin ilk deneyi kabul edilir ve bu deney, daha sonradan deneysel yöntemin kazandığı önem yüzünden tarihsel bir başlangıç olarak nitelendirilir.

Yanıt Açıklaması: Bu deneylerinde Asch basit bir algısal uyarıcı kullanmıştır: Birinin üzerinde tek bir X çizgisinin bulunduğu bir kart ve üzerinde A, B, C çizgilerinin bulunduğu başka bir kart. A, B, C çizgilerinden sadece biri, C çizgisi, diğer karttaki X çizgisiyle çok açık bir biçimde eşit uzunluktadır. Deneklerden tüm deney serisinde yapmaları istenen  X çizgisinin A, B, C çizgilerinden hangisine eşit olduğu sorusunu cevaplamaktır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tutumların bilişsel bileşeni belirli bir nesne ile ilişkilendirilen inanç ya da düşünceyi ifade eder. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilişi bütünlüklü bir yaklaşım olarak tanımlamaya olanak veren çeşitli ilkeler mevcuttur. Bu ilkelerden en temel olanları deneysellik, metaforik modeller, algısal-bilişselcilik, zihinsel temsiller ve bilinçdışı işlemlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Milgram’ın itaat deneyi için yerel gazetede cezanın öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılacağı bir deneyde yer almak üzere gönüllüler arandığı ilanı verilmiş ve bu ilan için başvuran adaylardan çeşitli mesleklerden (işçi, işadamı vb.) 20 ile 50 yaş arasında 40 kişi denek olarak seçilmiştir. Milgram, deney sonuçlarını yorumlarken bazı koşullarda itaat düzeyinin yüksekliğinden çok itaat düzeyinin farklı koşullar altında değiştiğine vurgu yapmıştır. Yani itaat düzeyinin bazı koşularda çok yüksek olması bu deneylerin sonucuna ilişkin sansasyonel bir etki yaratmış olabilir ama daha önemlisi itaatin koşullara bağlı olarak ciddi düzeylerde değişen dinamik doğasıdır.

Yanıt Açıklaması: Tutumların kalıcılığı görece bir kalıcılık olarak anlaşılmalıdır. Zira tutumlar değişebilir. Ancak tutumların bir kişi, nesne ya da konu hakkında geçici değerlendirmeler olduğu da düşünülmemelidir. Çünkü tutumlar genellikle bir kişi, nesne ya da konuyla ilgili büyük ölçüde istikrarlı olan bilgi ve deneyimin ifadesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tutum ve ikna terimlerini zen­ginleştirip incelikli bir hâle getiren toplumsal ve ta­rihsel koşullardan biri, demokratik rızanın politik sistemin temel bir parçası hâline gelmesidir. Diğer bir deyişle, politik sistemin asal bir bileşeni ola­rak demokratik rızanın üretilebilmesi için tutum ve ikna terimlerine ihtiyaç vardır.

Yanıt Açıklaması: Araştırmalar grup büyüklüğünün verilmesi gereken sosyal yargının kolay olduğu durumlarda önemli olduğunu, ama belirsiz durumlarda görece önemsiz olduğunu göstermiştir. Konformitenin azalması için sadece söz birliğinin doğru cevapla değil ama her durumda bozulmasının önemli olduğu sonucuna varılabilir. Bireyci kültürlerde insanlar kişisel çıkarlarını grup çıkarlarının önüne koymaktadır. Görüldüğü üzere tüm maddelerde verilen bilgiler doğrudur. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mavi-yeşil deneyleri Moscovici ve arkadaşları tarafından uygulanmıştır. Deneyin amacı azınlığının çoğunluğu etkilemesinin mümkün olup olmadığını ortaya koymaktır. Moscovici, bunun kolay olmasa da mümkün olduğunu ileri sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Muzafer Sherif ’in otokinetik etki deneyleri karanlık oda deneyleri olarak da bilinir. Sherif otokinetik etki adı verilen olguyu fizikten alarak sosyal psikoloji deneyine uyarıcı olarak taşımıştır. Tamamen karanlık bir odada tek bir ışık kaynağına baktığınızda onu sabit bir ışık kaynağı olarak değil, hareket eden bir ışık çizgisi olarak algılarsınız.

Yanıt Açıklaması: Bilgi işlevi; tutumların enerjiden tasarruf etmek için kullanılmasını ifade eder. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal biliş terimindeki “sosyal”, sosyal bilişin niteliğini ya da kapsamını anlamaya olanak verdiği kadar sosyal bilişi bilişsel psikolojiden ayırmaya da yarayacaktır. Aşağıdaki noktalar sosyal biliş terimindeki sosyal nitelemesinin anlamı için kritiktir: İnsanlar çevrelerini niyetli bir şekilde etkiler. Algının nesnesi olarak insanlar bu algıya karşılık verir (sosyal biliş karşılıklı algıdır) ve ortak algı üzerinde uzlaşılır. Sosyal biliş benliği nesne kadar özne olarak da işin içine sokar. İnsanlar hakkındaki bilişlerin kesinliği ve gerçekliğini değerlendirmek sosyal olmayan nesnelere göre daha zordur ve hatta imkansızdır. Sosyal biliş sosyal açıklamayı içerir. Sosyal biliş insanlar tarafından paylaşılır.

Yanıt Açıklaması: Gerileyen tutum çalışmalarının yerine nedensel yükleme çalışmalarının yükselişe geçmesidir. Temelini Heider’ın attığı atıf kuramı, bireylerin günlük yaşamda diğerlerinin davranışlarını nasıl açıkladıklarına odaklanan bir kuramdır. İnsanların sosyal etkileşimde neden ve sonuç ilişkilerini nasıl çıkarsadıklarını açıklamak üzere geliştirilmiş bir yaklaşımdır Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1950'ler ve 1960'lar döneminde tutum çalışmaları tutum değişimine odaklanmıştır. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal psikoloji. Cevap B'dir

Yanıt Açıklaması: McGuire sosyal psikolojide tutumların tarihsel olarak değişimini izlememize olanak veren üç evre saptamıştır: 1. 1920’ler ve 1930’lar: Bu dönemde tutum çalışmaları oldukça statik konulardaki tutumları ölçmeye ve bu tutumların davranışla nasıl ilişkili olduğuna odaklanmıştır. 2. 1950’ler ve 1960’lar: Bu dönemdeki tutum çalışmaları tutum değişimine odaklanmıştır. 3. 1980’ler ve 1990’lar: Tutumun bilişsel bir sistem olarak yapı ve işlevlerinin açıklanmasına odaklanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: “Tutum ve davranış arasındaki ilişkiyi etkileyen bir başka faktör benlik-farkındalığıdır. Özel benlik-farkındalığı yüksek olan kişiler davranışı gerçekleştirmede kişisel standartlarına daha çok dikkat gösterirken, kamusal benlik-farkındalığı yüksek olan kişiler kamusal standartlara daha fazla dikkat ederler”.