Final Sınavı - Mantığın Gelişimi

Soru 1:

Hobbes’un savunuculuğunu yaptığı ve terimlerin anlamlarını kazandığı yol aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mantık B) Önerme C) Uylaşım D) Öncülleme E) Koşullama

Soru 2:

Gödel'in adının mantık dünyasında ve başta felsefe olmak üzere, diğer alanlarda sıklıkla anılmasını sağlayan başarısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eksiklik teoremleri B) Seçme belitinin bağımsızlığı C) İyi sıralama ilkesi D) Zorn lemması E) Banch-Tarski teoremi

Soru 3:

Biçimsel mantığa dayalı akıl yürütmenin yerini alan hitabet sanatına ne denmektedir?

A) Kategori B) Bölme C) Retorik D) Diyalektik E) Önerme

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangi Ortaçağ Latin mantıkçıları hakkında doğru bir bilgidir?

A) Stoa mantığı doğrudan ilgilerini çekmemiş görünmektedir B) Stoa mantığı Ortaçağ mantığının oluşumunda etkisizdir C) İslam coğrafyasındaki çalışmalardan oldukça etkilenmiştir D) Eski mantık ve yeni mantık ayrımı henüz yaygınlaşmamıştır E) 13. yüzyılın ikinci yarısına kadar Peripatetik geleneğe beğlı olarak ilerlemiştir

Soru 5:

Topikler’de kuralları bir önermeden diğerine yapılan çıkarımlar biçiminde ifade eden düşünür kimdir?

A) Platon B) Kant C) Aristotales D) Sokrates E) Albertus

Soru 6:

Latin mantıkçıları Aristoteles mantığının genel anlayışını kaçıncı yüzyıldan sonra benimsemişlerdir?

A) 10. yüzyıldan sonra B) 12. yüzyıldan sonra C) 14. yüzyıldan sonra D) 15. yüzyıldan sonra E) 9. yüzyıldan sonra

Soru 7:

Akıl yürütmelerin gelip dayandığı nihai doğruların uylaşıma dayandığı görüşünü ortaya atan düşünür kimdir?

A) Hobbes B) Bacon C) Ramus D) Bolzano E) Mill

Soru 8:

• Boş olmayan (en az 1-elemanlı) bir olanaklı dünyalar kümesi, • Bu küme üzerinde 2-li bir ulaşılabilirlik bağıntısı • Atomik önermelere her bir olanaklı dünyada bir doğruluk değeri atayan bir doğruluk değerlemesinden oluşmaktadır.Yukarıda ifade edilen özellikleri bulunan kipli önermeler mantığı modeli hangisidir?

A) Wittgenstein modeli B) Leibniz modeli C) Carnap modeli D) Kripke modeli E) Lewis modeli

Soru 9:

Russell’ın çalışmalarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi yanlış olur?

A) Amerikalı matematikçi ve felsefeci Alfred North Whitehead ile çalışmalar yapmıştır. B) Matematiğin ilkeleri üzerine çalışırken, naif küme kuramının bir çatışkıya yol açtığını fark etmiştir. C) Russell da Frege gibi, arı matematiğin tümünün arı mantık ilkelerinden çıktığını savunmuştur. D) Meslek yaşamının ilk döneminde sadece mantık felsefesi konularında sonuçlara varmıştır. E) Matematiğin İlkeleri, mantık görüşünü izleyebilmek bakımından önemli eserlerinden biridir.

Soru 10:

Aristoteles filozoftur. Tüm insanlar öğrencidir. Her insan filozof değildir. Her öğretmen öğrencidir. Bazı kavramlar tümeldir. Yukarıda verilen önermelerden hangilerinde sinkategorematik terim vardır?

A) I ve II B) II ve III C) I, II, III ve IV D) I, III, IV ve V E) II, III, IV ve V

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ mantıkçıları hakkında doğru bir bilgidir?

A) Terimlerin özelliklerinin incelenmesinin mantığın bir kısmı olması konusunda düşünce ayrılığı görülmemektedir B) Terimlerin hangi başlık altında inceleneceği konusunda ayrılık görülmemektedir C) Terimlerin başlıca özellikleri neler olduğu konusunda ayrılık görülmemektedir D) Gönderme kuramını eleştirmişlerdir E) Skolastik mantığı eleştirmişlerdir

Soru 12:

Frege’nin 1879 yılında yayınlanan Beggriffschrift (Kavram Yazısı) adlı çalışması ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Birinci basamak niceleme mantığının her önermesi Beggriffschrift sisteminde kanıtlanamaz. B) Beggriffschrift sisteminin dilinin en dikkat çeken özelliği önermelerin 3 boyutlu bir gösterimle sunulmasıdır. C) Begriffsschrift’in gösteriminde mantık değişmezleri (bağıntı sembolleri, birey değişkenleri) aritmetik fonksiyonları gibi doymamış sembollerdir. D) Begriffsschrift’in alt başlığı “Aritmetiğin Dilini Örnek alan bir Salt Düşünce Dili”dir. E) Beggriffschrift sisteminin yaygınlaşmasını engelleyen nedenlerden biride 3 boyutlu gösteriminin anlaşılmasının zor olmasıdır.

Soru 13:

Bir terimin diğer bir terimin gönderimini genişletmesi ve kısıtlama (restriction) ise bunun aksine bir terimin diğer bir terimin gönderimini daraltmasına ne ad verilir?

A) Adlama B) Koşaçlama C) Görelik D) İmleme E) Güçlendirme

Soru 14:

Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Petrus Abelardus B) Themistus C) Ammonius D) Boethius Porphyry E) Marcus Tullius Cicero

Soru 15:

Mantığın temel kavramı olan önermeler arasındaki “mantıksal sonuç” kavramı ilk olarak kim tarafından tanımlanmıştır?

A) Aristoteles B) Bolzano C) Tarski D) Boole E) Mill

Soru 16:

“Söylenene ilişkin” anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) De re B) De dicto C) Dialektika D) Logica vetus E) Logica nova

Soru 17:

‘AB A dır’ doğru olduğuna göre, ‘BC B dir’ de doğru olacaktır. AB ile BA eşittir. ‘B AA dır’ da olduğu gibi, aynı terimde aynı harfin tekrarlanması yararsızdır. ‘A B dir’, ‘C D dir’ ve ‘E F dir’ den ‘ACE BDF dir’ önermesini elde edebiliriz. ‘A BCD dir’ önermesi verildiğinde ‘A B dir ve A C dir ve A D dir’ önermesi de elimizdedir. Yukarıda verilenlerden hangileri Leibniz’in geliştirdiği kalkülün kurallarıdır?

A) I ve II B) I, II ve III C) I, II ve IV D) II, III, IV ve V E) I, II, III, IV ve V

Soru 18:

Bacon’dan beri deneyci felsefenin amacı olan tümevarımlı mantık görüşünü sistemleştiren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mill B) Boole C) Hobbes D) Ramus E) Bolzano

Soru 19:

I. Maddi gönderme II. Basit gönderme III. Bireylere gönderme IV. Sembolik gönderme Yukarıdakilerden hangisi Ortaçağ mantıkçıları arasında göndermenin bölümlerindendir?

A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Stoa Mantığının, mantığın gelişimindeki en önemli sayılan katkıları arasında sayılmaz?

A) “C¸ıkarım kuralı” fikrini geliştirerek, akıl yürütmeyi Aristoteles’ten farklı bir yaklaşımla ele almışlardır. B) O¨nerme eklemlerinin doğru yorumunun ne olması gerektiği konusunu tartışmaya açmışlar ve bu konuda ilk yaklaşımları ortaya koymuşlardır. C) C¸atışkılar (paradokslar) ortaya koyarak, felsefi düşünmenin anahtar kavramlarının anlamlarını açıkça belirlemenin güçlüğüne dikkati yöneltmişlerdir. D) Modalite kavramını ortaya atarak bugünkü önerme kavrayışının başlangıç adımını atmışlardır. E) Kiplikleri (modaliteler) tanımlamaya girişmişler, kipli önermelerin özelliklerinin ve kipli önermeler arasındaki ilişkilerin bu tanımlar temelinde araştırılmasının yolunu açmışlardır.