Bilim Felsefesi

Soru 1

Orta Zorluk

Gözleme ya da deneye konu olan nesne-dizgelerinin niceliklerine sayısal değer verme işlemine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deneysel işlem

B) Veri

C) İstatistik

D) Ölçme

E) Sıralama

Soru 2

Orta Zorluk

“Bir teori dizisindeki tüm teorilere ortak olan temel hipotezler kümesi” teori dizisiyle ilgili hangi kavramı tanımlamaktadır?

A) Katı çekirdek

B) Koruyucu kuşak

C) Anomali

D) İndirgenen teori

E) Teori değişimi

Soru 3

Orta Zorluk

Gerçek (yani evrende varolan) bir nesne dizgesini ve/veya özelliklerini temsil eden maddesel ya da matematiksel nesneye ne denir?

A) Kütle

B) Mutlak Sıcaklık

C) Model

D) Madde

E) Hacim

Soru 4

Orta Zorluk

Hipotezler bilim insanlarının önceden doğruladıkları gözlem önermelerine dayanarak tümdengelimsel olmayan bir çıkarımla türetilir. Hangi görüşte yer almaktadır?

A) Hipotez-Buluşu

B) Nicod

C) Glymour

D) Hempel

E) Christensen

Soru 5

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi bir gözlem terimi değildir?

A) Basınç

B) Gaz molekülü

C) Hacim

D) Sıcaklık

E) (Makro-)gaz kitlesi

Soru 6

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi bir deneysel yasa değildir?

A) İdeal gaz yasası

B) Boyle-Mariotte yasası

C) Charles yasası

D) Gay-Lussac yasası

E) Birleşik gaz yasası

Soru 7

Orta Zorluk

"İdeal gazların kinetik teorisi, ideal gazların termodinamik teorisinin genleşmesi ile ortaya çıkmıştır." Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) İdeal gazların kinetik teorisi indirgenen teoridir.

B) İdeal gazların termodinamik teorisi indirgeyen teoridir.

C) İdeal gazların kinetik teorisi indirgeyen teoridir.

D) İdeal gazların kinetik teorisi, ideal gazların termodinamik teorisinden bir önceki teoridir.

E) İdeal gazların termodinamik teorisi, indirgeyen teori olmak için her üç koşulu da kapsamaktadır.

Soru 8

Orta Zorluk

Teorilerin anlambilimsel yaklaşımı’nı benimseyen görüş için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Teori, aksiyomlaştırılmış önermeler dizgesinin yanı sıra, matematiksel yapılar olan modellerden oluşur.

B) Teori, yalnız aksiyomlaştırılmış teorik önermeler dizgesinden oluşur.

C) Teori, aksiyomlaştırılmış teorik önermeler ile gözlem önermeleri dizgesinden oluşur.

D) Teori, aksiyomlaştırılmış karma-teorik önermelerile gözlem önermeleri dizgesinden oluşur.

E) Teori, aksiyomlaştırılmış teorik önermeler ile karma-teorik önermeler dizgesinden oluşur.

Soru 9

Orta Zorluk

I. Hipotezler, bilim insanların salt hayal gücünün ürünüdür.II. Amacı, önceden bilinen ama henüz açıklanamamış olguları açıklamaktır.III. Hipotezler tümdengelimsel olmayan bir çıkarımla türetilir.Verilenlerden hangisi/ hangileri hipotez buluşu görüşü ile ilgili olarak doğrudur?

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I ve III

E) I, II ve III

Soru 10

Orta Zorluk

I-Bilim insanları bilimsel teoriler tarafından yönlendirilirler. II- Bilimsel teoriler, bilime yön verirler. III- Olağan bilim dönemi, birikimsel gelişim sürecini yönlendirir. IV- Anomaliler, uzun süre giderilmediklerinde olağan bilim dönemine yardımcı olurlar. V- Olağan bilim döneminde, gelişim sürecinin durakladığı döneme bunalım dönemi denir. VI- Eski teorinin yerine yeni teorinin kabul edilmesi birikimsel gelişimi oluşturur. Yukarıda Kuhn'un devrimsel gelişim görüşüne yönelik ifadeler verilmiştir. Bu ifadelerden hangileri Kuhn'un devrimsel gelişim görüşü açısından doğru değildir?

A) II-IV-VI

B) I-II-III

C) III-IV-V-VI

D) IV-V-VI

E) I-III-V

Soru 11

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi bir teorinin bağlantı postulatları için söylenebilir?

A) Bağlantı postulatları, içinde yalnız teorik terimler geçen postulatlardır.

B) Bağlantı postulatları, içinde yalnız gözlem terimleri geçen postulatlardır.

C) Bağlantı postulatları, içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermeler olup teorik terimleri kısmen anlamlı kılarlar.

D) Bağlantı postulatları, içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermeler olup teorik terimleri tam anlamlı kılarlar.

E) Bağlantı postulatları, içinde yalnız teorik terimler geçen postulatlar olup teorik terimleri kısmen anlamlı kılarlar.

Soru 12

Orta Zorluk

"Bir hipotezin sınama-öncesi olasılık derecesi, sınama-sonrası olasılık derecesinden küçük ise o hipotez pekiştirilmiş olur." Verilen bilgi, aşağıdaki pekiştirme yöntemlerinden hangisi ile ilgilidir?

A) Nicod yöntemi

B) Glymour'un kendi kendini pekiştirme yöntemi

C) Hipotezli tümdengelimsel pekiştirme yöntemi

D) Bayesci pekiştirme yöntemi

E) Hempel yöntemi

Soru 13

Orta Zorluk

Pragmatik açıklama modelini ortaya koyan düşünür hangisidir?

A) Bas van Fraassen

B) Friedman

C) Kitcher

D) Michael Scriven

E) Wesley C. Salmon

Soru 14

Orta Zorluk

“A gazı t1 anında 25 ºC sıcaklığında ise, 2 dakika sonraki sıcaklığı 35 ºC olur mu? Deneye yol açan bu soruya göre “A gazı t1 + 2 dakika anında 35 ºC sıcaklığındadır” önermesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) değilleme önermesi

B) koşulsuz önerme

C) sözde deney önermesi

D) deney sonucu önermesi

E) deney-koşulu önermesi

Soru 15

Orta Zorluk

Bilimsel araştırma programlarının yordamında ortaya çıkan anomalilerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Gelişen teori dizisi açısından bir teoride ortaya çıkan bir anomali, bir sonraki teori için de anomalidir.

B) Gelişen teori dizisi açısından bir teoride ortaya çıkan bir anomali, bir sonraki teorinin doğmasını sağlar.

C) Bir anomalinin bir teorideki temel hipotezi yanlışladığı söylenebilir.

D) Bir anomali bir teorinin katı çekirdeğine kadar ulaşabilir.

E) Bir anomali bir teorinin koruyucu kuşağında bir değişiklik yapamaz.

Soru 16

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi bir gözlem önermesi değildir?

A) a bir kuzgundur ve a beyazdır.

B) a bir kuğu ise, a beyazdır.

C) a bir kuğudur ve a siyahtır.

D) a bir kuzgundur ve a siyahtır.

E) a bir kuğudur ve a beyazdır.

Soru 17

Orta Zorluk

Lakatos’un görüşünde teorinin koruyucu kuşağı ne demektir?

A) Bir teori dizisine ait temel hipotezler kümesine o teoriye özgü koruyucu kuşak denir.

B) Bir teori dizisinin içindeki postulatlar kümesine o teoriye özgü koruyucu kuşak denir.

C) Bir teori dizisine ait her teorinin postulatlar kümesi, temel hipotezler kümesi ile yardımcı hipotezler kümesinin birleşimine o teoriye özgü koruyucu kuşak denir.

D) Bir teori dizisine ait her teorinin postulatlar kümesi, temel hipotezler kümesi ile yardımcı hipotezler kümesinin birleşimidir. Dizideki tüm teorilere ortak olan temel hipotezler kümesine, teoriye özgü koruyucu kuşak denir.

E) Dizideki her teorinin yardımcı hipotezler kümesine de o teoriye özgü koruyucu kuşak denir.

Soru 18

Orta Zorluk

Nagel’in ortaya koyduğu indirgemeci gelişim görüşü nasıldır?

A) Bir teorinin yerine geçen ikinci bir teorinin birincisinden daha gelişmiş olması, birinci teorinin onun yerine geçen ikinci teoriye indirgenmesi veya başka bir deyişle ikinci teorinin birinci teoriyi

B) Bir teorinin yerine geçen ikinci bir teorinin üçüncüden daha gelişmiş olması, birinci teorinin onun yerine geçen üçüncü ve dördüncü teoriye indirgenmesi demektir.

C) Bir teorinin diğerinden daha gelişmiş olması, bu teorinin onun yerine geçen yeni teoriye indirgenmesi demektir.

D) İkinci teorinin birinci teoriyi anımsatması demektir.

E) Bir teorinin yerine geçen başka bir teorinin birincisinden daha aşağıda olması, demektir.

Soru 19

Orta Zorluk

I. Daha önce bilinen yalın olgulara ve/veya yasalara ilişkin öndeyilerde bulunmak II. Önceden bilinen deneysel yasaları açıklamak III. Daha önce bilinmeyen deneysel ya da teorik yasaları ortaya çıkarmak Yukarıdakilerden hangileri teori kurmanın başlıca amaçlarıdır?

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Soru 20

Orta Zorluk

Her biri belli bir rastlantı deneyi denilen bir deney türüne bağlı olarak belirlenen fonksiyon türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varlıksal olasılık fonksiyonu

B) Mutlak olasılık

C) Bilgisel olasılık fonksiyonu

D) İstatistiksel olasılık fonksiyonu

E) Rastlantı deneyi

Sınav Ayarları

Soru 1

Soru 2

Soru 3

Soru 4

Soru 5

Soru 6

Soru 7

Soru 8

Soru 9

Soru 10

Soru 11

Soru 12

Soru 13

Soru 14

Soru 15

Soru 16

Soru 17

Soru 18

Soru 19

Soru 20