Etik

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyıl etiğinde ağırlıklı bir yeri olan meta-etik kuramlarına toplu olarak bakıldığında ise, bunlar üç gruba ayrılabilmektedir: (1) “Temel etik ve değer yargılarının her durumda temellendirilebileceğini” savunan Tanımcı Kuramlar; (2) temel ilkelerimiz ve değer yargılarımızın sezgisel ve kendiliğinden apaçık olduğunu savunan Sezgici ya da Doğalcı Olmayan Kuramlarla; (3) “değer ve etik yargılarının şeylere, kişilere ve eylemlere nitelikler yükleyen (veya onların varlığını reddeden) ifadeler veya iddialar olmadığını savunan Bilişselci ile Betimleyici Olmayan Kuramlardır.

Yanıt Açıklaması: Postmodern Etik kitabının yazarı Z. Bauman ise modern düşünürleri ilkeler, kodlar getirmeye çalıştıkları, hatta dayattıkları için suçlar. Ona göre, modern düşünürler, her şeyi kapsayan birleştirici bir etik -yani insanların öğrenebilecekleri ve itaat etmeye zorlanabilecekleri tutarlı bir ahlak kuralları bütünü- oluşturmaya ve dayatmaya çalışmışlardır. Kilisenin tükenmiş ya da etkisiz kalmış olan ahlaksal gözetiminin bıraktığı boşluğun, bir dizi rasyonel kuralla doldurulabileceğine ve doldurulması gerektiğine; inancın artık yapamadığını aklın yapabileceğine; insanların tutkularını bastırırlarsa, karşılıklı ilişkilerini daha iyi düzenleyebileceklerine inanmışlardı modern etikçiler. Bunun için de modern düşünürler, tüm rasyonel insanların benimseyeceği ve boyun eğeceği bir ahlak kodu oluşturmak için durmaksızın çabalamışlar, insanların bir arada yaşamalarını rasyonel bir şekilde düzenleme arayışından da hiç vazgeçmemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Sıkı bir faydacılık perspektifinden konuya bakan Peter Singer, Hardin’in tersine zengin ülkelerin fakirlere ve açlık çekenlere yardım etme yükümlülüklerinin olduğunu savunur. Kendi hayatımızı tehlikeye atmadan insanların ölmesini önleyebilecekken insanların açlıktan ölmesine göz yummak, onları tutup öldürmekle aynı şeydir; çünkü nasıl onları öldürmek apaçık kötüyse, belli koşullarda onları açlıktan ölmeye bırakmak da aynı derecede kötüdür. Bunu yalnız devletler için de söylemez. Bu sorumluluğun her tek kişide olduğunu söyler çünkü her birimiz bu durum karşısında bir şeyler yapabiliriz. Örneğin yardım kuruluşlarına para ya da insan gücü olarak katkıda bulunabiliriz. Bunu yapmıyorsak, birinin ölmesine izin veriyorsak, bu özü itibariyle birisini öldürmekten farklı değildir. Bu da bizim hepimizin katiller olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde mesleklerde etiğe olan ilginin artması mesleklerde karşılaşılan etik sorunlardaki artışın ya da artan sorunların daha fazla farkına varılmasının bir sonucudur. Meslekler kendilerine özgü ortaya çıkan sorunlara etik perspektifinde normlar oluşturmak üzere meslek etiği olarak tanımlanabilecek etiksel eylemler içindedirler. Her meslek için bu kurallardan söz edilebileceği gibi bazı düşünürler etik kuralların standart olduğu meslekten mesleğe değişemeyeceğini de ileri sürerler. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesinde de Kant, bu ahlâk yasasını üç buyruk şeklinde dile getirir ve bunlara “kesin buyruk”, “ödev buyruğu” ve “pratik buyruk” adını verir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hobbes doğal insan düşüncesine dayalı olarak etik sorunlara yönelmiş ve ortaya attığı düşüncelerle siyasete ilişkin çıkarımlarda bulunmuştur. Bu düşünce insan doğasındaki herkesle ve her şeyle mücadele etme durumuna endekslenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hume’un etik sorunları akıldan ziyade duygularla ilgili sorunlar olarak kabul etmesi, günümüzün yaygın etik görüşleri için bir kabul halini almıştır.

Yanıt Açıklaması: Sokrates’in kendisi bir okul kurmamIştır. Ama öğrencileri tarafından dört tane okul kurulmuştur. Bunlar Megara Okulu, Elis-Eretria Okulu, Kyrene Okulu ve Kynik Okuldur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Platon, Kharmides adlı diyaloğunda bilgeliği, Protagoras adlı diyaloğunda erdemin bilgi olup olmadığını, Menon adlı diyaloğunda da erdemin ne olduğu ve öğretilip öğretilemeyeceğini tartışmıştır. Platon her ne kadar Menon ’da “erdemin öğretilip, öğretilemeyeceği” sorusunu açık bırakmışsa da, Devlet ’te ve Yasalar ’da ( Nomoi ) erdemin öğretilebilir olduğunu düşündüğü görülmektedir. Platon’a göre erdem, kişilerin yatkınlığına göre öğretilebilirdir. Her kişinin “idea” bilgisine ulaşması beklenemez, ama buna yatkın kişiler vardır ve bunlara öğretilebilir. Kişiler arasında etik yatkınlık ve “idea” bilgisine erişebilme bakımından derece farkı vardır. Kişiler erdemi kazanmak için gereken “idea” bilgisine ya da bilgi ve bilimi birlikte ifade eden episteme ( ἐπıστήμη ) dediği felsefi bilgiye ulaşma konusunda aynı yatkınlıkta değildir. Platon bu durumu bir benzetmeyle şöyle açıklar: Kimilerinin mayasında altın vardır, bunlar önder olacak kişilerdir. Kimilerinin mayasında gümüş vardır, bunlar yardımcılar veya koruyucular/bekçilerdir. Kimilerinin mayasında da demir ve tunç vardır, bunlar da esnaf ve çiftçilerdir, üreticilerdir. Bu üç tür yatkınlık içinde felsefi bilgiye ulaşmaya, filozof olmaya, dolayısıyla erdemi kazanmaya en yatkın olanlar mayasında altın bulunanlardır.

Yanıt Açıklaması: "Etik yargılar ve değer yargıları kanıtlanabilir mi ya da bu yargıların geçerli oldukları gösterilebilir mi? Evetse, nasıl?" sorusu meta-etiğin temellendirme ile ilişkili bir sorusudur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: B şıkkı

Yanıt Açıklaması: Sokrates; "felsefeyi gökten alıp yeryüzüne indirmiş, onu kentlere ve evlere taşımıştır." ifadesi dikkate alındığında, Sokrates'in, felsefeyi salt teorik bir tartışma, düşünme alanı olarak ele almadığını açıkça ortaya koyar. Bu ifade, Sokrates'in, felsfeyi, kentlere ve evlere yani gündelik yaşamın içine taşıyarak pratik bir etkinlik olarak ele aldığını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Sokrates için asıl araştırma konusu erdemdir . İyi ve mutlu yaşam için erdem gereklidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Etiği yalnızca bir çözümleme etkinliğine indirgememek kaydıyla metaetik yaklaşımının etik tarihinde önemli bir aşama olduğu söylenebilir. Etik tarihinde yapılan tartışmalara, etik ve ahlâk sorunları olarak araştırılan konulara üst bir bakış sağlaması ve bu alanda ortaya konan düşüncelerin, görüşlerin, anlayışların dil ve anlam yönünden ele alınarak temellerinin sorgulanması önemlidir.

Yanıt Açıklaması: “Acaba doğa insan için bir araç mıdır, onun emrine sunulmuş bir hammade midir?” şeklinde sorular daha sık tartışılmaya başlanmıştır...Bu ise “çevre etiği”nde insanmerkezcilik ve canlımerkezcilik (çevremerkezcilik) tartışması olarak anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bugün “pratik etik” ya da “uygulamalı etik” denince akla, ölüm cezası, işkence, kürtaj, ötanazi, genetik araştırmalar, işkence gibi günümüzün öne çıkan kimi önemli etik sorunlarını ele alan etik çalışmaları gelmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok