Sosyal Sorunlar

Yanıt Açıklaması: Robert Nozick (1938-2002) liberteryen düşünürlerin iddialarını temellendirirken sıklıkla işaret ettiği “liyakat”, hak edenin ödüllendirilmesi” ve hak sahipliği kavramına ek olarak Robert Nozick “sahiplik” veya “elde tutma” olarak da ifade edilebilecek “edinç” (holding) kavramını da sıklıkla kullanarak çağdaş liberteryen adalet fikrini ileri sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Devrimi’nin ortaya çıkardığı en önemli sosyal sorunlardan biri olan kadın ve yaş sınırı tanımadan çocuk emeğinin bedensel güçlerinin üzerindeki ağır ve yıpratıcı işlerde çalışmaya zorlanmaları ve bir anlamda sömürülmeleri kuşakların yıkımına, sakatlıkların artmasına, genç yaşta ölümlere ve toplumsal huzursuzlukların çoğalmasına neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Mayhew, dönemin Londrası’nda birçok insanın sadece düzensiz/sürekliliği olmayan işler bulabildiğini ve bu durumun onların yoksulluktan kaçmalarına olanak vermediğini belirtmektedir. Düzenli bir işte çalışmayan her iki kitlenin arasındaki farkı ise biyolojik özellikler üzerinden tarif ederek, ikinci gruba yerleştirdiği kitleyi ‘‘ahlaksızlık, cahillik ve barbarlık alışkanlıkları etrafında örülmüş yoksulluk kültürüne’’ sahip bir ırk olarak tarif eder.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. 19. yüzyıl liberalizmine en ciddi ve tutarlı eleştiri Karl Marx ve onun geliştirdiği bilimsel sosyalizmdir.

Yanıt Açıklaması: Kalkınmanın amacını ekonomik çıktıya odaklanarak tarif eden birinci görüş¸ Brezilya’nın Avrupa’ya yapacağı kahve ihracının sağlayacağı geliri, Çin’in Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’ya yapacağı kimyasal ürün ihracatının sağlayacağı ekonomik değeri, Polonya’nın termik ve nükleer santrallerin inşasına vereceği önceliği ve Tayvan’ın maden ihracını esas alarak kalkınma sürecinin amaçlarının oluştururken, ikinci görüş¸ ekonomik çıktıya dönük böyle bir öncelik tarifi yapmayacak, kalkınma sürecinin politikaları ve amaçlarının uygulanacak stratejinin sosyal maliyetini de göz önüne alarak yapacaktır. İşte bahsedilen söz konusu bu sosyal maliyetin kalkınma analizine dahil edilmesini öneren bir perspektiften hareketle ortaya çıkan insani kalkınma anlayışı için, kalkınma politikaları ve stratejileri sadece birer ekonomik seçim ve karar alma sureci değil, ama aynı zamanda bir sosyal-siyasal seçim ve karar alma sürecidir. Bu anlamıyla kalkınma sadece iktisadi bir konu değil ama aynı zamanda sosyal ve siyasal da bir konudur.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar, yoksulluğa ve yoksulun kim olduğuna ilişkin olarak algılar farklı toplumların değer yargılarına göre değişse de literatürde ağırlıklı olarak üç temel perspektifin ortaya çıktığı görülebilir. Bunlar; mutlak yoksulluk, göreli yoksulluk ve yapabilirlikten yoksunluk olarak isimlendirilen ve kimin yoksul olduğuna ya da yoksulluğun ne olduğuna ilişkin farklı bakış açıları sunan perspektiflerdir.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Liberteryen adalet anlayışında birey eylem ve kararlarında özgür olmalı, kimse müdahale etmemelidir. Herkes başarısı ve yetenekleri ölçüsünde zengin olmalı, başarılı insanlardan alınan payın hak etmeyen inşalara dağıtımı o kişiye yapılacak haksızlık olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dokuma kesimindeki makineleşmenin hemen ardından da bir dizi önemli teknolojik gelişmenin yaşandığı demir ve çelik sanayiinde hızlı bir teknolojik gelişme başlıyor. 1750 tarihinde Huntsman ilk modern çelikhaneyi kuruyordu.

Yanıt Açıklaması: Sınıf altını oluşturan bireyler arasında genellikle yaşlılar, engelliler, süreklileşmiş sağlık sorunlarına sahip olan bireyler, uzun dönemli işsizler ve tek ebeveynli sosyal yardımlara bağımlı hâle gelmiş kişiler bulunmaktadır. Bu nedenle, düşük gelirli aileler sınıf altı kavramına girmemektedir. Doğru cevap E seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Elverişsiz Koşullar Tuzağı: Yoksulların daha çok güvencesiz, sigortasız ve kaotik işlerde çalışmaları dolayısıyla içine düştükleri elverişsiz koşullar tuzağı.

Yanıt Açıklaması: Yoksullaşma yaşlılar, çocuklar, engelliler ve hasta, bakıma muhtaç bireylerin elinde olmayan bir durumdur. Bu durum yetişkinler için geçerli değildir.

Yanıt Açıklaması: Örgütlenme hakkı ancak birçok savaşımlardan sonra ve yavaş yavaş elde edilebilmiştir. İngiliz işçileri 1824 yılında birleşme hakkını elde edebilmiş, 1864 yılında ise Birinci Enternasyonel ile uluslararası bir karakter kazanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu alanda kırılma sayılabilecek bir dönüşümü ya da öneriyi gündeme getirmiş daha çağdaş isimler olarak ise Amartya Sen, Robert Solow, Richard Layard, Ursula Hicks, Kenneth Arrow, Paul Samuelson, Richard Nelson ve Sidney Winter işaret edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Nozick, liberteryen adalet anlayışının liyakat, hak edenin ödüllendirilmesi, hak sahipliği kavramlarına ilave olarak “edinç” kavramını getirmiş ve çağdaş liberteryenizmin öncüsü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: - Kişisel çevirim faktörleri (örneğin; bireyin fiziksel durumu, cinsiyeti, metabolizması, yetenek ve zekâsı) - Sosyal çevirim faktörleri (örneğin; ayrımcı uygulamalar, toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal hiyerarşiler) - Çevresel çevirim faktörleri (örneğin; iklim koşulları, coğrafi konum, altyapı yatırımları)

Yanıt Açıklaması: Sosyal adaletin ne olduğuna ilişkin tartışmada Hume ile birlikte ilk defa “ahlaki sorumluluk” ilkesinin dâhil edildiğini ifade edebiliriz. Hume’a göre adalet, kaynakların kıt ve fakat birey taleplerinin ise sınırsız olduğu bir dünyada, sosyal düzenin sürekliliğini sağlamak üzere tesis edilmesi gereken bir araçtır.

Yanıt Açıklaması: Maslow’un temel ihtiyaçlar listesi, en çok bilinen klasik bir yaklaşımdır. Listenin özelliği, önde yer alan ihtiyaç giderilmeden bir sonraki ihtiyaca geçilememesidir. Yani ihtiyaçlar bağımsız birer liste unsuru olarak değil, yapısal bir ilişki içerisinde sunulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sen’in yapılabilirlikleri tanımlanmasında çeşitli zorluklar yaşamasının nedenleri, bireysel olarak değer verme biçimlerinin farklılaşması, herkes için geçerli ortak bir kapsayıcı bir çerçeve bulma isteği ve bireylerin yaşadıkları sosyo-kültürel çevrelerin farklılıklarıdır. Bunlar D seçeneğinde birlikte verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rekabet ve piyasa mekanizması liberal düşünürlere göre, girişimciyi, tüketicilerin talep ettikleri malları en ucuz ve en kaliteli şekilde üretmeye zorlayarak, girişimciyle toplumun çıkarlarının uyum içinde olmasını sağlar. Kişisel çıkarlar, salt toplumun ekonomik örgütlenmesini yaratmak ve sürdürmekle kalmaz, aynı zamanda bir ulusun refaha ve servete kavuşmasına da olanak tanır. Bahsi geçen seçenekler liberal düşünce için geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: Sınıfsal ve sosyo-ekonomik sorunlar gibi makrososyal sorunlar, toplumun geniş kitlelerini ilgilendiren yapısal sorunlar olarak ele alınırken, mikrososyal sorunlar daha çok bireylerin davranışlarından kaynaklandığı düşünülen sosyal sorunlara işaret etmektedir.