Sosyal Sorunlar

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Sosyal sorun; toplumsal sınıfların gerek birbirleriyle, gerekse tüm toplumla ilişkilerinde ortaya çıkan ya da toplumdaki değişmelerden ileri gelen uyuşmazlık, gerginlik ve çatışmalardır.

Yanıt Açıklaması: Peter Townsend yaklaşımında yoksulluğun tanımlanmasındaki ana ölçütün temel ihtiyaçların tatmini olduğu bilgisi yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de Sanayi Devrimi’ni başlatan ilk dalga dokuma endüstrisi alanındaki icatlarla başladı. 1800 yılından itibaren ise demir çelik endüstrisi hayati bir önem kazandı. Bu dalgalar birbirini_ izlemi ve gelişim; ulaştırma, kimya, iletişim vb. alanlara yayılarak büyük bir ivme kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir bireyin sahip olduğu kaynakları faydaya çevirip çevirememesine bakarak yoksulluğu ifade etmeye çalışan yaklaşım yapılabilirlik yoksulluğudur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel farklılıklar ve fiziksel, sosyal çevre farklılıkları ile aile içi bölüşüm, Sen’in ilgili sınıflandırmaları arasındayken, etnik farklılıklar konunun ve sınıflandırmanın tamamen dışındadır.

Yanıt Açıklaması: Makrososyal sorunlar, toplumun geniş kitlelerini ilgilendiren yapısal sorunlar olarak ele alınırken, mikrososyal sorunlar daha çok bireylerin davranışlarından kaynaklandığı düşünülen sosyal sorunlara işaret etmektedir. Bu anlamda yoksulluk, işsizlik gibi sorunlar makro sosyal sorunları ifade ederken alkol bağımlılığı daha çok bireysel davranışlara bağlı sorunlar olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli araştırmacılar ve bilim in- sanları tarafından suç¸oranlarındaki artış¸, yenilikçi ve yaratıcı fikir sahibi bireylerin yetiştirilememesi, toplumsal huzursuzluk ve kutuplaşma, demokrasi ve insan haklarında gerileme, temel hukuki düzenlemelerin işlerliğinin ortadan kalkması ve bireylerin vatandaşlık kavrayışlarını yitirmeleri, düşünsel ve sanatsal üretimin gerilemesi, aitlik hissinin geliştirilememesi ve toplum olmanın koşullarının kaybı, bireylerin günlük hayat pratiklerinde şiddetin artması ve çözüm aracı haline gelmesi, toplumsal cinsiyetler arasındaki sosyal eşitsizliklerin artması, norm ve değer sistemlerindeki azalış¸, bireylerin güven hissinin yitimi gibi birçok başlık bu sorunlar arasında gösterilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Britanyalı sosyolog Peter Townsend’a göre göreli yoksulluğun temel biçimi göreli yoksulluktur ve göreli yoksulluğun nedeni temel ihtiyaçlar listesi değil, kaynakların hatalı dağılımıdır.

Yanıt Açıklaması: Liberteryen sosyal adalet adalet anlayışını geliştirip şekillendiren düşünür Robert Nozick’tir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kavramsal çerçevesi en temelde “liyakat” (mert), “hak edenin ödüllendirilmesi”, “hak sahipliği” olan çağdaş liberteryen modelin en önemli temsilcisi Robert Nozick (1938i2002) olarak işaret edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle Sen’in bu konudaki bilinçli çekimserliği ve Nussbaum’un sunduğu yapabilirlikler listesinin çeşitliliği ve soyutluğu bu değişkenleri belirlemekte kimi tartışmalara ve zorluklara sebep olmuşsa da 1990 yılından bu yana her yıl yayınlanan İnsani Gelişme Raporu üç hayati değişkene bir diğer deyişle yapabilirliğe odaklanmaktadır. Bunlar, - Uzun ve sağlıklı bir yaşam, bir diğer deyişle bireyin doğumunda beklenen yaşam süresi: Ölçümü bireyin ortalama yaşam süresi temel alınarak yapılmaktadır. - Bilgi, bir diğer deyişle ortalama eğitim süresi: Okur yazar oranı (2/3’ü) ve ilkokul, lise ve üniversite kayıtları yüzdesi (1/3’ü) ile yapılmaktadır. - Makul bir yaşam düzeyi: Ölçümü kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları üzerinden hesaplanmasıyla gerçekleştirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk bireysel mi yoksa yapısal faktörlerden mi oluşmaktadır. Birçok uzman yapısal faktörlerin bireysel faktörlerden daha etkili olduğunu düşünmektedir. Örn. Önyargılar nedeniyle ayrımcılık ve dışlanma, göç eden kişilerin iş ve sosyal yaşama katılamaması, geleneksel aile yapısının kadınların iş yaşamına katılımına engel olması ve ulusal ve küresek ekonomik bunalımlar yoksulluğun yapısal etmenleridir. Bireyin anne ve babasından aldığı genetik özellikleri ise bireysel etmenlere girer. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sen, yapabilirlik yaklaşımını sadece kalkınma konusuna özel olarak değil ve fakat sosyal adalet, yoksulluk, eşitsizlik, yaşam kalitesi, birey esenliği gibi birçok konuda kullanılabilecek bir değerlendirme çerçevesi olarak geliştirmek istemektedir.

Yanıt Açıklaması: Kısaca söylemek gerekirse, Townsend’ın yoksulluk olgusunun tanımlanmasına ve analizine baktığımızda beş ayrı nokta öne çıkmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir: - Yoksulluk bağlamsal olarak ortaya çıkmakta, içeriği ve unsurları her bağlamda aynı olmamaktadır. - Yoksulluk sorunu sosyal katmanlaşmadan, bir diğer deyişle sosyal eşitsizlikten ayrı düşünülemez. - Yoksulluk sadece materyal ihtiyaçlardan ya da fiziksel ihtiyaçların tatmininden mahrumiyet olarak düşünülemez. Sosyal ve psikolojik/duygusal ihtiyaçların tatmininden mahrumiyet de bir yoksulluk biçimidir. - Yoksulluk sabit değil ama dinamik bir olgudur ve sadece mekâna göre değil, aynı zamanda zamana göre de değişmektedir. Çünkü bireyin toplum hayatına katılması- nı gerektiren materyaller zamanın ruhuna göre farklı şekiller alabilmektedir. - Yoksulluğun belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde ana ölçüt temel ihtiyaçların tatmini değil, bireyin toplum hayatına katılıp katılamaması olarak ele alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması: 1764 tarihinde bir dokumacı tarafından bulunan Jenny adlı makine, dokumacıların işini yüz kez daha hızlı görmesine olanak vermiş, 1774 yılında ise Crompton bu makineyi geliştirerek, bir anda birçok mekiği birden kullanabilecek makineyi icat etmiştir. Cartwright adlı bir papaz da 1775 tarihinde çok daha gelişkin bir dokuma makinesini icat ediyordu.

Yanıt Açıklaması: Sanayi devrimi öncesinde lonca sisteminde yer alan ustalar fabrikaların açılması ile fabrikalarda nitelikli işçi olarak yer almışlardır. Böylece işçi sınıfı doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: A,B,C ve E seçenekleri doğrudur. Ancak sosyal sorunlar tarihsel süreç içinde anlam ve buna bağlı olarak tanım olarak da değişebilirler. Bir dönem sosyal sorun olarak algılanmayan bazı sorunlar başka bir zaman aralığında sosyal sorun olarak kabul edilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Emeğin bir değerin sahipliğinde temel ölçüt olarak alınması esasında klasik siyasal liberalizmin öncü isimlerinden biri olan John Locke’un (1632-1704) her bireyin kendi emek ve yeteneği ile ürettiği ürünün sahipliğine hakkı olduğunu ifade eden öz-sahiplik argümanından ileri gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ceza adaleti (criminal justice) olarak nitelendirdiğimiz kavram, yasalarla düzenlenen kuralların dışına çıkan ya da bu kurallara aykırı fiiller gerçekleştiren bireylere uygulanacak yaptırımlara ilişkin düzenlemelerdir.

Yanıt Açıklaması: Faydacı yaklaşıma göre bir kararın, bir davranış veya bir ekonomik ya da siyasal politikanın adil bir karar olup olmadığını belirleyen, o kararın, davranışın ya da politikanın mümkün olan en geniş kesim için en çok mutluluk çıktısını üretmesi amacı güdülerek alınıp alınmamış olması ile ilgilidir.