Sosyal Sorunlar

Yanıt Açıklaması: Göçün ülkemiz açısından olumsuz etkilerinden birisini Gecekondu ve varoş bölgelerde altyapı yetersizliği çevre kirliliğine sebep olmuştur olarak açıklayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: Aile-C¸ocuk İş Gücü Tuzağı-Cehalet Tuzağı- Çalışma Tuzağı- Elverişsiz Koşullar Tuzağı- Borç Esareti Tuzağı- Bilgisizlik Tuzağı- Sağlıksızlık ve Besinsizlik Tuzağı- Düşük Becerili Olma Tuzağı- Yüksek Doğum Oranı Tuzağı.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışan kişiler, toplam istihdam içinde en büyük paya sahip gruptur.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere’de başlayıp etkisini giderek tüm dünyada hissettiren Sanayi Devrimi ile birlikte geçim kaynağı olarak tarım birincil derecedeki önemini yitirmiş, kitleler sanayi üretiminin artan talebi karşısında emeklerini sanayileşen kentlerde arz etmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bazı ülkelerde 50 yasını asmış isçilere, “yaslı isçi” denilmektedir. Bir futbol karşılaşmasında, spiker 35 yasındaki bir futbolcuyu anlatırken “oldukça yaslandı” tanımlamasını kullanabilir. Türkiye’de 18 yasındaki birisi, oy vermek için yeterince “yaslıdır”. Dolayısıyla yaşlılığın tanımı; zamana, kültüre, bağlama, deneyime, koşullara ve yasalara göre farklılık gösterebilir. Dış görünüş ise oldukça izafi bir etkendir.

Yanıt Açıklaması: Demokratik Sosyalistler: Reformist, revizyonist, evrimci, parlamenter sosyalizm olarak da anılan bu akımın temsilcilerinin, bilimsel sosyalistlerden ayrıldığı en önemli nokta “sandık yoluyla gelen sosyalizme” inanmaları ve bu şekilde anayasacılık ve parti rekabeti gibi temel liberal demokratik ilkeleri tasdik etmeleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Rawls, ana sosyal metaları yukarıdaki şekilde sıralamıştır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma çağındaki nüfusun belirlenmesinde, alt ve üst yaş limitlerin dışında olan nüfus bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır. 15 yaş altının çalışma çağından sayılmamasının nedeni çocukların korunması iken, 65 yaş üstünün dâhil edilmemesi ise yaşlı nüfusun nispeten verimliliğinde yaşanan azalmadır. Her toplum için 15 yaş altı ve 65 yaş üstü insanların çalışmadan muaf kabulü, bu nüfusun hayatlarını devam ettirmeleri için, çalışan nüfusa bağımlı olmasını gerektirir. Bu sebeple 15 yaş altı ve 65 üstü nüfus, bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma ve yaşlılık sürecinde temel dinamikleri anlayabilmek, araştırmacıların kullandı- ğı kuramsal yaklaşımları, kuram ve araştırmanın arasındaki ilişkiyi ve Türkiye’deki eşitsiz yaşlanma dinamiklerini açıklayacak düzeyde bilgi ve donanım sahibi olabilmek için 7 temel kavramı öğrenmek gereklidir. Bunlar; yaşlılık, yaşlanmanın ne olduğu, yaşlı toplum tanımı, yaşlanma hızı, doğumda beklenen yaşam süresi, ortanca yaş, demografik dönüşümdür.

Yanıt Açıklaması: Kaynak kelimesi birçok farklı anlamda kullanılmakla birlikte ekonomi biliminde, genel anlamda üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerini tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: İstihdam oranı, fiilen bir işte çalışanların, emek piyasası ile ilişkide olma potansiyeli olan bireylere oranı olarak bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hızlı gerçekleşen göçler nedeniyle kentlerde şekillenen eğreti yerleşim yerleri zamanla, yoğun ve heterojen nüfus yapıları, sosyoekonomik yetersizlikleri, altyapı ve sosyal donatı eksikliği gibi nedenlerle suç işlemek için cazip alanlar hâline gelmektedir. Sosyal kontrolün zayıf ve doğal gözetim mekanizmalarının yetersiz olduğu kent içi çöküntü ve gecekondu bölgeleri böylece suç çeteleri için âdeta bir karargâha dönüşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı nüfusunun oranı %7’yi aşmış ülkeler ‘‘yaşlı bir toplum’’ olarak sınıflanır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yaşlanmayı belirleyen faktörler: Hızla düşen doğum oranları, azalan ölüm oranları ve göç dinamikleridir. Ekonomik durgunluk bu faktörler arasında değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: John Rawls’un sosyal adalet önerisinin özelliklerini kısaca özetlememizde fayda bulunuyor. - Rawls’un sosyal adalet önerisi siyasal liberalizmin tarafsızlık ve herkese eşit mesafede durma kaygısını paylaşmaktadır. - Rawlsçu adalet anlayışı, her toplum kesimine dönük ya da her farklı değer sistemine dönük olarak tarafsızlık anlayışını koruyabilmek için orijinal pozisyon ya da cehalet peçesi olarak bilinen analitik kurgusal bir araç ile sosyal adaletin ilkelerinin belirlenmesini önermektedir. - Belirlenen sosyal adalet ilkeleri, herkese temel liberal ve siyasal özgürlüklerin eşit oranda dağıtılmasını, fırsat eşitliğini ve eşitsizliklerin en dezavantajlı grubun lehine düzenlenmesi gerektiğini söyleyen üç temel ilkeden oluşmaktadır. - Belirlenen bu sosyal adalet ilkelerinin ana sosyal metalar olarak bilinen değerlerin dağıtılmasında temel alınması gerektiği vurgulanmaktadır. - Ana sosyal metalar, Rawlsçu adalet anlayışında temel haklar ve özgürlükler; hareket özgürlüğü ve özgür meslek seçimi; pozisyonların sağladığı güç, otorite, imtiyaz ve sorumluluklar; gelir ve zenginlik ve de öz saygının toplumsal temeli olmak üzere beş grupta toplanır. - Rawls’a göre yukarıda sıralanan sosyal adalet modelinin ilkeleri yine aynı sırayla (lexographical ordering) uygulanmalıdır. Bu anlamıyla birinci ilke ikinci ilke üzerinde üstünlüğe, ikinci ilkenin birinci fıkrası ise ikinci fıkrası üzerinde önceliğe sahiptir. - Rawls, bu ilkelerin toplumsal yapının kurumsal organlarının en temeline yerleştirilmesi gerektiğini söyleyerek sosyal adaletin kurumlar aracılığıyla tesis edilebileceğini belirtmiş, böylece adaleti “bireyin bir erdemi” olarak gören görüş yerine, onu “kurumların erdemi” olarak tarif etmiştir

Yanıt Açıklaması: Kuram, toplumsal yaşama ilişkin bilgileri düzenli biçimde oluşturan birbiriyle bağlantılı fikirler sistemidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizdeki kentsel soylulaştırma çalışmalarının ilk dalgası 1980’li yıllarda Kuzguncuk ve Arnavutköy gibi boğaz kıyısında gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye İstatistik Kurumu 7 grubu bu nüfus içinde değerlendirmektedir. Bunlar: İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar, mevsimlik çalışanlar, ev işleriyle meşgul olanlar, öğrenci, emekli, çalışamaz halde olanlar ve diğer nedenlerden dolayı çalışamayanlardır.

Yanıt Açıklaması: Barınma sorununun ülkemizde 1960’lı yıllardan sonra ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yoksul, evsiz ya da kötü şartlarda yaşayan yaşlıların içinde bulundukları olumsuz koşulları değiştirmek amacıyla yapılan araştırma tekniğine eylem araştırmaları denir.