Sosyal Hizmet Uygulamaları

Yanıt Açıklaması: Sosyal çalışmacılar için kuramlar, sosyal çalışmanın kuramı ve felsefesi dahilinde uygulamayı yaparken ihtiyaç duyduğumuz kuramlardır. Bu tür kuramları Sheafor & Horesji (2002); yön bulmaya yönelik kuramlar ve uygulama çerçeveleri olarak ikiye ayırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığı tarafından, 03.08.2011 ve 25143 sayılı makam onayı ile yürürlüğe konduğu bildirilen Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge’de, Sosyal Hizmet Çalışmaları başlığı altında, “toplum kalkınması çalışmalarında ve yardım hizmetlerinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yapar” (Md 30) denmekte, sosyal çalışmacılar toplum sağlığı merkezlerinde görev alacak elemanlar arasında sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal çalışmada davranışçı kuramdan faydalanan sosyal çalışmacının uyguladığı bazı müdahale tekniklerini aşağıdaki gibidir: a. Model gösterme: Sosyal çalışmacı müracaatçıya onun değer sisteminde çok olumlu bir konumda olan bir kişiyi (güçlü, prestijli, saygın v.s.) model olarak gösterebilir. Burada önemli olan modelin sosyal çalışmacının hedeflediği davranışı sergiliyor olmasıdır. Böyle sosyal çalışmacı müracaatçıya istenilen davranışı yapan kişilerin ödüllenmiş ve ödülleniyor olduğunu ispatlamış olur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de sosyal hizmet olarak, daha çok savaşta kimsesiz kalan çocukları hedef alan ve Cumhuriyet’ten önce kurulan Darülaceze ve Darüleytam gibi kurumlar aracılığıyla faaliyet gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mesleki olarak sosyal çalışmanın bir takım amaçları vardır. Bu amaçlar aşağıdaki gibi sıralanabilir; • İnsanların sorun çözme ve baş etme kapasitelerini artırmak, • Kaynak, hizmet ve olanak sağlayacak sistemlerle müracaatçıları ilişkilendirmek, • Etkili ve insancıl işlemlerin işlemesini sağlamak, • Sosyal politikaların gelişimi ve ilerlemesi için katkıda bulunmak, • Güçler perspektifi ve işbirliğine dayalı çalışma yolu ile müracaatçı sistemini güçlendirmek, • Sosyal adaletin gelişimi ve eşitlik için çalışmaktır

Yanıt Açıklaması: Doğası gereği tıbbi sosyal çalışma, sağlık kurumlarının tamamında, tıbbi tedavi aşamasında, kronik hastalıklar ve rehabilitasyon gerektiren hastalıklarda ve halk sağlığı programlarında uygulanabilecek mesleki niteliklere ve gerekliliklere sahiptir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Davranışsal kuramın ana varsayımlarını söyle ifade edebiliriz: İnsanlar rasyoneldir. İnsan davranışı ve bazı duygusal tepkileri bir öğrenme süreci sonucunda ortaya çıkar. İnsanlar ödül aldıkları davranışları yinelerler. İnsanlar ödüllendirilmeyen ya da cezalandırılan davranışlardan kaçınırlar.  İşlevsel davranışlar ve işlevsel olamayan davranışlar aynı biçimde öğrenilir. Eğer sonucu değişirse davranış da değişir.

Yanıt Açıklaması: 1983 yılında gerek sosyal yardımlar alanında yaşanan dağınıklığın giderilmesi gerekse bakıma muhtaç ya da kimsesiz çocuk, yaşlı ve özürlülere yönelik hizmetlerin tek elde toplanması ve hizmetlerin daha verimli sürdürülmesi amacıyla, yeni bir yapılanmaya gidildiği görülmektedir. Bu amaçla kurulan SHÇEK, gerek 1961 gerekse 1982 Anayasasında, “sosyal devlet” olarak tanımlanmış olan Türkiye Cumhuriyeti devletinin, bu görevlerini yerine getirmekten sorumlu bir kurumdur, ancak bu dönemde sağlık alanındaki sosyal çalışma uygulamalarının, giderek gerilediği, sağlık kurumlarında çalışan sosyal çalışmacı sayısının azaldığı ve sosyal hizmet müdahalelerinin kısıtlı hale geldiği dikkati çekmektedir. Bu dönemde, sağlık alanı sosyal çalışma mesleğinin ikincil alanı gibi tanımlanmış ve uygulamalar da buna göre yapılanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Aile hekimliği modeli içinde sosyal hizmet uygulamaları, toplum sağlığı merkezlerinin görev tanımları içinde yer almaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından, 03.08.2011 ve 25143 sayılı makam onayı ile yürürlüğe konduğu bildirilen Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge ’de, Sosyal Hizmet Çalışmaları başlığı altında, “toplum kalkınması çalışmalarında ve yardım hizmetlerinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yapar” (Md 30) denmekte, sosyal çalışmacılar toplum sağlığı merkezlerinde görev alacak elemanlar arasında sayılmaktadır. Çalışanların Görevleri başlıklı dördüncü bölüm Madde 46’da, sosyal çalışmacılar da görevlendirilecek personel arasında sayılmış ve görev tanımları yapılmıştır/

Yanıt Açıklaması: Tıbbi sosyal çalışma “hastanın gereksinimlerini ve onu çevreleyen koşulları anlayan ve bunları hastalığını nasıl etkilediğini dikkate alan bir hizmet türüdür.”

Yanıt Açıklaması: ASDEP: Aile Sosyal Destek Programı’dır.

Yanıt Açıklaması: Genel Sosyal Çalışma Yaklaşımında a ğırlık müdahalenin türlerine verilir; sosyal çalışmacının ya vaka ya grup ya da topluluk bazında çalışan bir uzman olması gerektiği düşünülür (Zastrow, 1999: 7). Bu anlayışa göre sosyal çalışmacı, müracaatçıyla karşılaşıp onun sorununu dinlemesi, müracaatçıyı anlaması ve ona yardımcı olması süreçlerindeki düşüncelerini ve eylemlerini birey, grup ya da toplum çalışmasından sadece biri üzerine kurgulayıp uygulamalıdır. Bu nedenle Genel Sosyal Çalışma Yaklaşımında yöntem üç çeşittir.

Yanıt Açıklaması: 2003 yılında başlatılan Sağlıkta Dönüşüm Projesi çerçevesinde, sağlık alanında Aile Hekimliği Hizmet Modeline geçilmiştir. 2005 yılında pilot olarak başlatılan ve 2010 yılında tüm ülke genelinde yaygınlaştırılan bu uygulamada, ülkede yaşayan herkesin bir aile hekimi seçmesi ve buraların, bireylerin tüm sağlık gereksinimleri için ilk başvuru yeri olması planlanmış, her bir aile hekiminin ortalama 1000- 4000 kişi arasında bir gruba hizmet götürmesi hedeflenmiştir. Uygulamanın temel kurumları tek hekim ve bir sağlık elemanından oluşan Aile Sağlığı Merkezleri ve Toplum Sağlığı Merkezleridir

Yanıt Açıklaması: 1959 yılında kurulan ilk Sosyal Hizmetler Enstitüsü ve Sosyal Hizmetler Akademisi, dönemin Sağlık Bakanlığı içinde yer almış ve o güne kadar gönüllü kuruluşlar tarafından sürdürülen sosyal yardım hizmetlerini de bir çatı altında toplamıştır.

Yanıt Açıklaması: Yardım ancak, muhtaç kişinin durumunun toplumsal bir sorun olduğu, toplumdaki başka bir takım eşitsizlik, ayrımcılık ve şiddetten kaynaklandığı algılanır ve kişinin ihtiyacının karşılanması onun insan olmaktan ve vatandaş olmaktan doğan bir hakkı olarak kabul edilir ve mesleki disiplin ve kurallara uyarak kurumsal bir şekilde sağlanırsa sosyal hizmet olur.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, sosyal hizmetlerin profesyonel bir meslek olarak kabulünün başlangıcını ifade eden Sosyal Hizmetler Akademisinin kuruluşu da, BM’nin teşvikiyle olmuştur. 1959 yılında kurulan Sosyal Hizmetler Enstitüsü ve Sosyal Hizmetler Akademisi’ni, 1963 yılında dönemin SSYB içinde kurulan Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: Psiko-dinamik sosyal çalışma müdahalelerinin odağı geçmişte yaşanan deneyimlerin bugünkü ruhsal ve toplumsal yaşamdaki etkileridir. Bu kuram, bugünkü davranışların temelinin geçmişteki yaşantılar olduğunu varsayar. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Çalışanları geliştirme rolü, sosyal çalışmacının çalıştığı kurumdaki personele gerekli eğitimler ile danışmanlık ve süpervizyon sağlaması faaliyetlerini içerir.

Yanıt Açıklaması: Genelci Sosyal Çalışma Yaklaşımı kapsamında kullanılan yöntemler:  mikro müdahale, mezzo müdahale, makro müdahaledir.

Yanıt Açıklaması: Ancak büyüme ve çeşitlenme ne kadar artarsa artsın sosyal çalışmacıyı sosyal çalışmacı yapan üç temel özellik aynı olmalıdır. Bu üç temel özelliği Sheafor & Horejsi (2002) şöyle dile getirmişlerdir: Sosyal çalışmacı, formel (biçimsel) mesleki eğitim almış, Kamu ya da özel sektör kuruluşu veya sivil toplum örgütleri/girişimleri bünyesinde toplumsal olarak yetkilenmiş ve ödevlenmiş. Bireylerin ve grupların gelişimini tamamlayarak kendilerine özgü potansiyeli gerçekleştirmelerinde ve şiddetten, baskıdan ve ayrımcılıktan uzak, eşitlikçi, katılımcı, demokratik, insan haklarını sağlayan ve insan onuruna yaraşır biçimde yaşam kalitelerini arttırmak amacıyla çalışan meslek elemanlarıdır.