Temel Gerontoloji

Yanıt Açıklaması: Akromegali, büyüme hormonunun aşırı üretilmesi sonucu ortaya çıkan kronik hastalıktır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı hastalarda karın ağrısı olduğunda altında ciddi cerrahi durumlar olabilir. Karın ağrısı ve distansiyonu olan her hasta ileus (barsak tıkanıklığı) yönünden değerlendirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Rahatsız edici gürültü ve koku önlenmeli, yeşil alanlar, dinlenme alanları ve ulaşılabilir yerde yeterli sayıda tuvalet olmalıdır. • Kaldırımlar yaşlıların rahatlıkla hareket etmesini sağlayacak biçimde yapılmalı, dar, engebeli, bozulmuş, kenarları yüksek olmamalı; düz, alçak, kaymayan özellikte, tekerlekli sandalye geçişine, yürüme ve bisiklet süremeye uygun olmalıdır. • Bina tasarımında asansör, yürüyen merdiven ve yüzeyler kaygan olmamalıdır. • Ulaşımla ilgili düzenlemeler yapılmalıdır. Toplu taşıma araçları yaşlıların rahatlıkla kullanabilecekleri biçimde tasarlanmalıdır. • Yaşlıların barınma yerlerinde temel gereksinimler karşılayacak elektrik, su ve ısınma sağlanmalıdır. Evler yaşlının yalnız başına rahat hareket etmesini sağlayacak, ev içi kaza riskini en aza indirecek biçimde tasarlanmalıdır. • Yaşlıların evleri kendilerini güvende hissetmeleri için yakınları veya arkadaşlarına, alışveriş yerlerine, sağlık kuruluşlarına, parklar vb. yerlere yakın olmalıdır. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara yönelik olarak sunulan hizmet özelliklerini, klasik modele göre 3 başlıkta inceleyebiliriz. Bunlar yapısal özellikler, işleyiş ile ilgili özellikler (faaliyet)  ve sonuç göstergeleridir. Tanım ise Faaliyet özellikleridir.

Yanıt Açıklaması: Anayasamızda sosyal güvenlik hakkının yer aldığı 60. Madde şöyledir: “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” Yine Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 61. maddesi ile sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması gerekenler başlığı altında “ Yaşlılar, Devletçe korunur. Yaşlılara Devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar kanunla düzenlenir”.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan yaş kavramı ayırıma göre,“45-59 yaş arası orta yaş”, “60-74 yaş arası yaşlılık”, “75-89 yaş arası ileri yaşlılık”, “90 yaş ve üstü ise ihtiyarlık” kategorisi içinde yer almaktadır. Modern toplum anlayışında yaşlı, 65 yaşına ulaşan ve emeklilik hakkı elde eden kişi olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Etik, insan davranışlarına yönelik kabul edilmiş değerler ve standartlar bilimine ne ad verilmektedir

Yanıt Açıklaması: Başka bir ifade ile sosyal devlet ilkesi sonucunda, yaşlıların bakım, gözetim ve korunma gibi ihtiyaçlarının yerine getirilmesi, yaşlılar için bir “hak”, vatandaşı oldukları devlet için de bir “görev” halini almıştır

Yanıt Açıklaması: Yaşam kalitesi, sağlık hizmetlerinde üç temel düzeyde kullanılır: Makro düzey: Toplumun sağlığı ile ilgili genel politikaların belirlenmesi için yapılan araştırmalar (YK ölçeklerinin toplum standartlarını/normlarını oluşturma), Orta düzey: Klinikte hasta grupları üzerinde (sonuç araştırmaları) ve Mikro düzey: Bireysel/hasta düzeyinde.Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Genel gruplama yapıldığında gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleri birbirinden farklı geometrik şekillere benzer. Az gelişmiş ülkelerde nüfus piramidi tabanı geniş üçgen tarzında, gelişmekte olanlarda tabanı dar üçgen ve gelişmiş ülkelerde ise fıçıya benzer şekildedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılığa vurgu yapmak üzere Birleşmiş Milletler tarafından 1983 yılında “Viyana Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı” hazırlanmıştır. Eylem planında yer alan başlıklardan biri de “Barınma ve Çevre” başlığıdır. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Demografik: Sınırları belli bir coğrafyada bulunan nüfusun yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Cumhuriyetinde ilk nüfus sayımı 1927 yılında, Belçikalı bir istatistikçinin gözetiminde yapıldı ve ülke nüfusu 13,6 milyon olarak, bulundu .

Yanıt Açıklaması: Meditasyon: Kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad” olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunun bu konudaki hükmü gereğince, engellinin ikamet ettiği hanede kişi başına gelir düzeyinin aylık net asgarî ücret tutarının 2/3’ünden daha az olması ve sağlık kurulu raporunda %50 ve üzerinde ağır özürlü olması şartı aranmaktadır. Cevap: E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tıp etiğinin değerleri dört ilkeye dayanmaktadır. Bunlar (Erdem, 2006): • Yararlılık • Zarar vermeme • Hasta özerkliğine saygı • Adalettir. İlk iki ilke kaynağını Hipokrat Hekimliği geleneğinden almaktadır. Son ikisi ise günümüzde tıbbi gelişmelerin sonucu ortaya çıkmış ilkelerdir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda görme sorunlarıyla sık karşılaşılır. Görmeyi azaltabilecek hastalıklar oldukça fazladır. Yaşlılarda görülen en önemli görme sorunu, görme keskinliğinin azalmasıdır. Görme keskinliğinde azalmanın nedenleri: a. Görme kusurları b. Katarak c. Sarı nokta hastalığı d. Glokom

Yanıt Açıklaması: Tıp etiğinin değerleri dört ilkeye dayanmaktadır. Bunlar : • Yararlılık • Zarar vermeme • Hasta özerkliğine saygı • Adalettir

Yanıt Açıklaması: Talamik sendrom: posterior serebral arterden yetersiz kan akışıyla ilişkili olabilen, talamusun hasar görmesi sonucu vücudun ağrıya karşı aşırı hassas hale geldiği nadir görülen bir nörolojik bozukluktur. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara yönelik sosyal politikalara duyulan gereksinimin nedenlerine bakıldığında demografik nedenler şu şekilde açıklanabilir: tıp alanında koruma, teşhis ve tedavi yöntemlerinde kaydedilen devrim niteliğindeki aşamalar, gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam süresinin sürekli çoğalmasında etkili olmuştur. Bu nedenlerin sonucunda ortaya çıkan demografik dönüşümün en önemli etkisi ise 65 yaş üzeri nüfusun artması ve toplam nüfus içindeki oranının yükselmesi biçiminde ortaya çıkmıştır (Altan ve Şişman, 2003). Dolayısıyla I. madde demografik nedenlere girer. “Sosyal devlet” ilkesi; herkese, içinde yaşamakta olduğu toplumun olanaklarına uygun bir yaşam düzeyini sağlamakla kendini görevli bilen devlet anlayışını ifade eder. Bu ilkeyi benimseyen devletler, vatandaşların sosyoekonomik durumlarını iyileştirmek, insan onuruna yaraşır bir hayat sürmelerini sağlamak ve sosyal güvenliklerini temin etmek hususlarında kendilerini yükümlü görmüşlerdir. Bu yükümlülükler, anayasal dayanaklarla da “görev” haline gelmiştir. Böylece “yaşlılar için devlet sorumluluğu” ve hayatın her alanında yaşlılara garantinin sağlanması söz konusu olmuştur (Bode, 2007). Sosyal hukuk devleti ilkesinin giderek yaygınlık kazanmış olmasında, yaşlılara yönelik sosyal politikalara önem kazandırmıştır. Dolayısıyla II. madde siyasi-hukuki zemine dayanır. Günümüzde, yaşlı nüfus giderek yaygınlaşan demokratik yönetimlerde seçmen olarak hiç de küçümsenmeyecek sayısal bir güç hâline gelmiştir. Bu durum, siyasal partilerin yaşlılara yönelik sosyal politikalara önem ve öncelik vermelerine yol açmıştır. Birçok siyasal parti, programlarında yaşlı kesimin korunmasını öngören politikalara yer vermiş ya da artık vermeye başlamıştır. III. madde de bu gözetildiğinde demokratik seçimlerin yaygınlaşmasıyla ilgilidir.