Temel Gerontoloji

Yanıt Açıklaması: Birinci evrede bulunan bir ülkede doğum (birth rate) ve ölüm hızları (death rate) yüksek, nüfusun büyümesi de, bu yüksek ölümler sebebiyle gerçekleşmez. İkinci evrede ölüm hızı dramatik bir şekilde düşer ve nüfus artışı yükselişe geçer. Üçüncü evrede doğum hızının düşmesi tabloya eşlik eder; ancak, nüfus artışı azalarak devam eder. Bu iki dönemde toplumlarda “nüfus patlaması (population explosion)” olayı yaşanır. Demografik dönüşümün dördüncü evresinde ise hem doğum ve hem de ölüm hızları düştüğü için tıpkı birinci evrede olduğu gibi nüfus büyümesi durur. Dolayısıyla farklı sebeplerden dolayı nüfus büyümesinin durmasıyla evre 1 ve evre 4 birbirine benzemektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Aile, “biyolojik ilişkiler sonucu insan türünün devamını sağlayan, toplumsallaşma sürecinin ilk ortaya çıktığı, karşılıklı ilişkilerin belirli kurallara bağlandığı, o güne dek toplumda oluşturulmuş zenginlikleri kuşaktan kuşağa aktaran, biyolojik, psikolojik, ekonomik, toplumsal, hukuksal vb. yönleri bulunan toplumsal bir birim” olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Erkek üreme yeteneği yaşa bağlı olarak azalmasına andropoz denir. Andropoz cinsel arzu azalması, erektil kapasite azlığı, entelektüel kapasitenin azalması, yorgunluk, depresyon, iskelet kas kütlesinin azalması, cilt değişiklikleri, vücut kıllarının azalması, kemik mineral yoğunluğunun azalmasına bağlı osteoporoz, artmış iç organ yağları ve obesite ile karakterize bir durum olarak tarif edilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C olacaktır.  Sayfa 23 de Giriş bölümünde  " Demografi: Birleşmiş Milletler’in hazırladığı sözlükte; “amacı insan nüfusunu incelemek olan ve bu nüfusun boyutlarını, yapısını ve çeşitli niteliklerini sayısal açıdan irdeleyen bir bilimdir” diye tanımlanmaktadır.”

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A olacaktır. Sayfa 32 de   Demografik Yapı Göstergeleri konu başlığında " Şekil 2.5 Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Piramidi Örnekleri incelendiğinde  III. seçenek  Beklenen yasam süresi az  1. Evre içinde yer alır

Yanıt Açıklaması: Yirminci yüzyılın başlarına kadar uzun bir yaşam için gereken şartlar yoktu. Avrupa’da ortalama yaşam süresi 50 yıldı.

Yanıt Açıklaması: Ortanca Yaş (Medyan yaş): Nüfusun tek yaşa göre sıralandığında ortada kalan yaş olup, nüfusu iki eşit parçaya böler. Alttaki genç, üsteki yaşlı nüfus grubunda birbirine eşit sayıda kişi bulunur. Bu nedenle yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik yaşlanma; yaşa bağlı olarak bireyin davranışsal uyum yeteneklerinde ortaya çıkan değişimlerdir (Sabancı ve Howe, 2009). Yaşlanmayı etkileyen dört neden saptanmıştır (Ardahan, 2010): 1. Verimli bir işten yoksun kalmak, pasif kalmaya zorunlu olmak, 2. Fiziksel gücün zayıflaması ve bedensel yakınmaların ortaya çıkması, 3. Eğlenceden yoksunluk, yaşamın zevk veren deneyimlerinden ve sevinçlerinden vazgeçmek veya bunların dışında bırakılmak, 4. Ölüme yaklaşımın bilincinde olmaktır. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Biyogerontolojistler yaşlanmaya bağlı olarak giderek artan tamir yetersizliği sonucu yaş­lanmanın gerçekleştiğini ileri sürerler. Yaşlılığın DNA tamir kuramın göre yaşlanmaya bağlı olarak DNA tamir yetersizliği  sonucu, giderek DNA hasarı artar ve bunun sonucun­da da genomların fonksiyonları bozulur.

Yanıt Açıklaması: Evre 3 nüfus piramidi özellikleri: Doğum hızı dramatik bir şekilde düşer Nüfus düşük düzeyde artmaya devam eder                                                        Toplum yaşlanır Beklenen yaşam süresi artar

Yanıt Açıklaması: De facto sayım yöntemi kişinin sayım günü bulunduğu yerin nüfusuna sayılması, De jure yöntemi ise kişi nerede bulunursa bulunsun ikamet adresinin nüfusuna sayıması demektir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma ile artan tek doku kas dokusu değil, yağ dokusudur.

Yanıt Açıklaması: Toplam doğurganlık hızı, doğurganlık çağındaki kadınların (15-49) doğurganlık yaşamları boyunca yapacakları ortalama canlı doğum sayı-sını gösterir. Hız, yaşa özel doğurganlık hızlarına göre kadın başına beklenen canlı doğum sayısını gösterir, doğurganlık konusunda açıklayıcı, net bilgi verir. Eğer bir ülkede toplam doğurganlık hızı 2,12’in üzerinde ise nüfusun kendini yenileyebileceği kabul edilir. Doğurganlığın yüksek olduğu dönemlerde 0-14 yaş grubu çocuk oranı yüksektir. Buna göre aktif yaş grubu ile 65 yaş üzeri yaşlı nüfus sayısı az olur. Ortanca yaş ile doğurganlık arasında yüksek bir ilişki vardır. Doğurganlığın yüksek olduğu dönemlerde ortanca yaş 20 civarında elde edilmiştir. Türkiye’de 1935’ten 1980’li yıllara kadar ortanca yaş 20-21 arasında seyretmiş iken, 1990’li yıllarda ortanca yaş artmaya başlamıştır. Bu açıklamalara bakıldığında verilen maddelerle ilgili olarak doğurganlık hızının yüksek olduğunun söylenebileceği ancak nüfusun kendini yenileyebilmesi için toplam doğurganlık hızının 2.12’den yüksek olması gerektiği belirtilmiştir

Yanıt Açıklaması: II. Dünya savaşı sonrasında Amerika ve Avrupa'da doğurganlık hızının artışıyla, 1950'li yıllarda «bebek patlaması» (baby boom) yaşanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Endokrin Teorisi,yaşlanmanın nedenini yaşla birlikte bazı hormonların düzeyindeki azalma olarak görür. Bu nedenle yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık yükü 0-14 yaş grubu ile 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfusun toplamının aktif yaştaki nüfusa oranlanan ağırlığına denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aşınma Teorisine göre, organizma tıpkı makinede olduğu gibi çalıştıkça eskimektedir. Bedende fizyolojik dengeyi sağlayan homeostatik mekanizmalar vardır. Homeostatik mekanizmada gençlerin dayanabildiği durumlar, yaşlıların yaşamını tehdit edebilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Patolojik yaşlanma; yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur. Doğru cevap a'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından her yılbaşında geriye yönelik kayıtlar incelenerek elektronik ortamda sayım sonuçları (De Jure yöntem) ilan edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geriatri ise yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır.