Temel Gerontoloji

Yanıt Açıklaması: Bulunan organın genç hastaya nakledilmesinin daha hakkaniyetli olduğu düşünülür. Burada tıp etiğinin yararlılık ilkesi geçerli olur. Genç hasta tercihinin sebebi daha iyi sonuç alınacağı ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sarı nokta hastalığı; gözde makula adı verilen bölgenin yaşlanmaya bağlı olarak bozulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kırsal alanda gençlerin göç etmeleri nedeniyle yaşlı nüfusu fazladır.

Yanıt Açıklaması: Dünya üzerindeki ülkelerde yaşayan yaşlıların toplumsal düzeydeki yaşam koşullarını derecelendirmeyi amaçlayan “Küresel yaşlı gözlem indeksi” ülkeleri yaşlıların yaşamı açısından dört ana boyutta değerlendirmektedir. Bunlar gelir güvencesi, sağlık durumu, kapasite-başarı durumu ve yaşanılabilir çevre boyutlarıdır. Kalıtsallık sağlıklı olmayı etkileyen faktörler arasındadır

Yanıt Açıklaması: Artrit 65 yaş ve üstü yaşlarda özellikle ağır yük altında olan eklemlerdeki eklem, kemik ve kasları tutan en sık görülen sağlık problemidir. Presbiyobi ise yakını görememedir. Yukarıdaki maddelerde bu şıklarla doğrudan ilişkili özellik yoktur ancak beyin ve beyincikle doğrudan ilişkili özellikler yer almaktadır. Bunlara ek olarak sinirler ve sinir hücreleriyle ilgili özellikler bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılığa vurgu yapmak üzere Birleşmiş Milletler tarafından 1983 yılında "Viyana Ulus­lararası Yaşlanma Eylem Planı" hazırlanmıştır. Eylem planında yer alan başlıklardan biri de "Barınma ve Çevre" başlığıdır. Planda, insanların yeterli barınma ve iyi çevre koşullarına sahip olmasının tüm ülkelerde ve tüm yaş grupları için yaşam kalitesini etkileyen önemli bir durum olarak kabul gördüğü ifade edilmiştir. Ayrıca; barınmanın sürekliliğinin yaşlılar için daha da önemli olduğu, mekânların yaşlı aktivitelerinin merkezini oluşturduğu; eve uyum, günlük yaşam için ev içi uygulamalar, evde kullanılan araçların kolay kullanımı­nı sağlayacak biçimde düzenlenmesinin hastalığı azaltacağı gibi, yaşlıların kısıtlılıklarıyla yaşamalarını kolaylaştıracağı vurgulanmıştır. İkinci olarak, yine Birleşmiş Milletler tara­fından 2002 yılında "Madrid Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı" kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Çalışma Grubu (WHOQOL) yaşam kalitesini, “Bireyin içinde yaşadığı kültürel değerler sistemi ve kendi beklentileri açısından yaşamdaki durumu ile ilgili algısı” olarak tanımlar (WHO, 1993). Yaşam kalitesini nesnel (ölçülebilir) bir durumdan çok öznel (kişisel) bir algı olarak değerlendirdiğimizde, belki de en güzel tanımlama, “bireyin beklentileri ile yaşadıkları arasındaki fark” olarak ifade edilebilir. Sağlık, genel yaşam kalitesinin çok önemli bir boyutu olmakla birlikte yaşam kalitesinin, sağlık dışında diğer bazı boyutları da vardır. İş, konut, okul, yaşanılan çevre, kültür, toplumsal değerler ve inançlar bunlara örnek olarak verilebilir. Yani yaşam kalitesi, içinde sağlıkla ilgili yaşam kalitesini de barındıran daha geniş bir kavramdır. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ise, bireyin bedensel ve/veya ruhsal sağlık algısı olarak özetlenebilir. Tüm tanımları birbirine benzer olmakla birlikte WHOQOL tanımında kültürel değerleri, beklentileri ve kişinin algılarını tanımında buluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Demografik: Sınırları belli bir coğrafyada bulunan nüfusun yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelenmesidir.

Yanıt Açıklaması: TürkiyeHastalık Yükü Çalıması’na göre Türkiye’de 60 yaş üstü nüfusta ulusal düzeyde ölüme neden olan ilk 10 hastalığın içinde yukarıda listelenenler dışında zatürreler ve düşmeler de yer almaktadır. Yaşlıların yaşadığı sağlık sorunlarının, onların yaşam kalitesine etkisi açısından bakıldığında, yaşlılarda görülen dört temel (zaman zaman yaşlılar için mahşerin dört atlısı olarak ifade edilen) sorunun yol açtığı yeti kayıplarının yaşam kalitesini önemli ölçüde tehdit ettiği bildirilmektedir. Bunlar: 1. Düşmeler 2. Demans (bunama) 3. Depresyon ve 4. İdrar ve gaita kaçırmadır (tıpta inkontinans olarak bilinen).

Yanıt Açıklaması: Ruh sağlığı sorunları, yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir an­cak ruh hastalıkları olan yaşlıların sayısındaki önemli artış nüfusun yaşlanması nedeniyle beklenebilecek bir durumdur. Bu hastalıklarla başa çıkmak için uygulanabilecek stratejiler arasında meditasyon, psikososyal destek, algılama eğitim programları, bakım veren aile üye­lerinin ve sağlık çalışanlarının eğitimi ve yatan hastalar için özel yapılar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ruh sağlığı sorunları, yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir, an­cak ruh hastalıkları olan yaşlıların sayısındaki önemli artış nüfusun yaşlanması nedeniyle beklenebilecek bir durumdur. Bu hastalıklarla başa çıkmak için uygulanabilecek stratejiler arasında meditasyon, psikososyal destek, algılama eğitim programları, bakım veren aile üye­lerinin ve sağlık çalışanlarının eğitimi ve yatan hastalar için özel yapılar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kamuya yararlı kavramı,toplumun gereksemelerini karşılayan, toplumun bütün çıkarlarını gerçekleştirmek amacıyla çalışma yapan kurum ve kuruluşların çalışmaları anlamına gelen kavram

Yanıt Açıklaması: İzlem ve tedavi süreçlerinde geleneksel tedavi programlarına ek olarak yaşam kalitesi değerlendirmelerini  kullanan toplumlarda halk, sağlık hizmetleri kararlarına daha aktif düzeyde katılıyor, bakım ve tedavi süreçlerinde hastaların kendi tercihleri dikkate alınıyor demektir. Doğru cevap E'dir. Diğer seçeneklerde yaşam kalitesinin sağlık alanında kullanım amaçları sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanmayla ilgili teoriler; Serbest Radikal Teorisi DNA Hasar Teorisi Hücre Yaşlanması Teorisi Bağışıklık Teorisi Endokrin Teorisi Aşınma Teorisi Nöroendokrin Teorisi

Yanıt Açıklaması: Nesnel hekim merkezli sonuç göstergelerine ek olarak “hasta merkezli” sonuç göstergelerini de kullanmanın yararı ortaya konulmuştur. Hasta merkezli göstergeler, ağrısız ve hastalık bulguları olmadan yaşayabilmek, yanlış tedavilere maruz kalmamak, hastalıkları nedeniyle yapılan tedavilerin masrafları altında ezilmemek ve kendinden hoşnut olmaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlıların mesleki bilgi yetersizlikleri, çalışma yaşamına girebilmede aşmak zorunda oldukları engellerin başında gelir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanmayı etkileyen dört neden saptanmıştır: 1. Verimli bir işten yoksun kalmak, pasif kalmaya zorunlu olmak, 2. Fiziksel gücün zayıflaması ve bedensel yakınmaların ortaya çıkması, 3. Eğlenceden yoksunluk, yaşamın zevk veren deneyimlerinden ve sevinçlerinden vazgeçmek veya bunların dışında bırakılmak, 4. Ölüme yaklaşımın bilincinde olmaktır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara yönelik olarak sunulan hizmet özelliklerini, klasik modele göre 3 başlıkta inceleyebiliriz. Bunlar yapısal özellikler, işleyiş ile ilgili özellikler (faaliyet)  ve sonuç göstergeleridir. Tanım ise Faaliyet özelliklerine aittir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda fizyolojik fonksiyonların bozulması en çok düşme riskini arttırmaktadır. 65 yaş ve üzerindeki tüm insanların yaklaşık üçte biri en az yılda bir kez evlerinde düşmektedirler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Meditasyon: Kişinin iç huzuru, süku^net, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad” olarak tanımlanır.