Temel Gerontoloji

Yanıt Açıklaması: Eylem önerileri, öncelikli üç konuya göre düzenlenmiştir; • Yaşlılar ve kalkınma • Yaşlılıkta sağlık ve iyi olma durumunun artırılması • Güvenli, kolaylaştırıcı, destekleyici çevrelerin sağlanması. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı ayrımcılığı, yaşlıya yönelik olumlu ya da olumsuz tavır, tutum ve ön yargıları kapsayan, sosyal ve toplumsal bir sorun olarak değerlendirilmektedir. Yaşlı ayrımcılığı terimi ilk defa 1969 yılında Robert Butler tarafından kullanılmıştır. Butler yaşlı ayrımcılığını; cinsiyet ve ırk ayrımcılığına benzeyen ve kişilere sadece yaşı nedeni ile yapılan ayrımcılık olarak tanımlamıştır. Butler, 1995 yılında yaptığı tanımlamayı genişletmiş ve günümüzde hala geçerli olan tanımlamayı yapmıştır. Butler’e göre yaşlı ayrımcılığı, kişilere yaşı nedeni ile gösterilen farklı ve kalıplaşmış düşünce ve tutumları içeren sistematik bir süreçtir. Yaşlı ayrımcılığının bir başka tanımı da Palmore tarafından yapılmıştır. Palmore’e göre yaşlı ayrımcılığı; ileri yaştaki bireylere yaşı nedeni ile gösterilen ön yargı, tutum ve davranışları içeren bir terimdir. Yaşlı ayrımcılığı, cinsiyet ve ırk ayrımcılığı kadar yaygın bir ayrımcılıktır. Cinsiyet ve ırk ayrımcılığı yalnızca belli bir cinsiyet veya ırka özgü yapılan bir ayrımcılık iken, yaşlı ayrımcılığı tüm insanlar için geçerli olan ve yapılan bir ayrımcılıktır. Bu nedenle yaşlı ayrımcılığı, günümüzde en yaygın olarak yapılan ayrımcılık olarak kabul edilmektedir. Doğr cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Patoloji; hastalıklara yol açan nedenleri, bunların doku ve organları etkileme biçimlerini, hastalıklı doku ve organların özellikle morfolojik (biçimsel, görüntüsel) özelliklerini inceler.

Yanıt Açıklaması: “Sosyal devlet” ilkesi; herkese, içinde yaşamakta olduğu toplumun olanaklarına uygun bir yaşam düzeyini sağlamakla kendini görevli bilen devlet anlayışını ifade eder. Özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında, birçok ülke tarafından “sosyal devlet” ilkesi benimsenmiştir. Bu ilkeyi benimseyen devletler, vatandaşların sosyoekonomik durumlarını iyileştirmek, insan onuruna yaraşır bir hayat sürmelerini sağlamak ve sosyal güvenliklerini temin etmek hususlarında kendilerini yükümlü görmüşlerdir. Bu yükümlülükler, anayasal dayanaklarla da “görev” haline gelmiştir. Böylece “yaşlılar için devlet sorumluluğu” ve hayatın her alanında yaşlılara garantinin sağlanması söz konusu olmuştur. Başka bir ifade ile sosyal devlet ilkesi sonucunda, yaşlıların bakım, gözetim ve korunma gibi ihtiyaçlarının yerine getirilmesi, yaşlılar için bir “hak”, vatandaşı oldukları devlet için de bir “görev” halini almıştır. Bu koruma, BM tarafından 12 Nisan 2002’de Madrid’de gerçekleştirilen Uluslararası Madrid Yaşlanma Hareketi Planında “hak” şeklinde uluslararası baz da sabit bir hal almıştır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı ayrımcılığı; bir kişiye sadece yaşı nedeniyle gösterilen farklı tavır, ön yargı, tutum ve davranışları ifade etmekte ve hem olumlu hem de olumsuz tutumları kapsamaktadır. Olumlu tutumlar; sevecenlik, bilgelik, güvenilirlik, politik güç, özgürlük ve mutluluk gibi öğeleri; olumsuz tutumlar ise, hastalık, iktidarsızlık, çirkinlik, zihinsel fonksiyonlarda gerileme, ruhsal hastalık, işe yaramazlık, izolasyon, yoksulluk ve depresyon gibi öğeleri içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkla ilgili mevzuatın temel kaynağı yaşlılık haklarıdır. Bu haklarının uluslararası seviyede ele alınması Birleşmiş Milletlerin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesince 1995 yılında benimsenmiştir. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: OECD ülkelerinde yaşlılara yönelik harcama, ortalama GSMH’nin %19’dur.

Yanıt Açıklaması: Türk yaşlıları tarafından yaşam kalitesi değerlendirmelerinde önemsiz bulunan faktörler:Beden imgesi ve görünüşü (sadece erkekler için),Cinsel aktiviteler (yalnızca kadınlar için), Tıbbi maddelere, ilaçlara bağımlılık (insülin hariç) ve Çalışma kapasitesidir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara sunulan hizmetin kalitesinin ve hizmet sunanların performanslarının değerlendirilmesi yaşlılarda yaşam kalitesi değerlendirmelerinin amaçlarından biridir. Ancak diğer şıklar yaşlıların yaşam kalitesini ölçerken dikkat etmemiz gereken özelliklerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkede demografik yapının değişimini izlemek için nüfusun aktif ve bağımlılık yapısını görmek gerekir. 0-14 yaş grubu ile 65 yaşüzeri nüfus bağımlı, 15-64 yaş grubu aktif nüfusu temsil eder. 2014 yılı nüfus dağılımına göre Türkiye’de 0-14 yaş grubu çocukların oranı %24,28, 65 yaş üzeri yaşlı nüfus %7,96, 15-64 yaş grubu ise %67,76’dir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunun bu temel maddeleri dikkate alındığında maaş bağlanacak yaşlı ve engelliler için sınırlamalar getirilmektedir: 1. Her ne ad altında olursa olsun aylık alanlar (engelli çocuk aylığı hariç) 2. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler 3. Genel sağlık sigortası kapsamında prim ödeyenler 4. Mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde devamlı bir geliri bulunan kişiler 5. Borçlar Kanununa göre, malları ve gelirleri devir edilerek bir sözleşme kapsamında gerçek veya hükmi şahıslarca kendilerine bakılan yaşlı, güçsüz, kimsesiz, özürlü ve muhtaç kişiler 6. Engellilik raporuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı %40-69 arasında olan 18 yaşını doldurmuş bulunan ve her hangi bir işe yerleştirilmemiş olan engellilerden kanunen bakmakla yükümlüsü bulunanlara, bu yasa hükümlerinden yola çıkarak aylık bağlanmayacağı anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı ayrımcılığı terimi ilk defa 1969 yılında Amerika Ulusal Yaşlılık Enstitüsü başkanı Gerontolog Robert Butler tarafından kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütünün 23 ülkenin katıldığı çok merkezli projesi olan ve Türkiye’den de bir merkezin katıldığı Yaşlılar İçin Yaşam Kalitesi Ölçüm Modülü Çalışması (WHOQOL-OLD) çerçevesinde Türk yaşlıları enerji ve yorgunluk ve yaşlılara negative ayrımcılığı kısmen önemli bulmuşlar; tıbbi maddelere, ilaçlara bağımlılık (insulin hariç) ve çalışma kapasitesini ise önemsiz bulmuşlardır. Ancak kişisel ilişkileri çok önemli bulmuşlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik verimliliğe ve üretkenliğe verilen önemdir. Çocukluk ve yaşlılıkta verimliliğin olmadığı ve üretime katkı sağlanmadığı yıllar olarak düşünülmektedir. Orta yaştaki insanların çocuk ve yaşlıların ihtiyaçlarını ve bakım gereksinimlerini karşıladıkları kabul edilmektedir. Çocuklar yaşlılardan farklıdırlar, onlara geleceğe yönelik bir yatırım olarak düşünülmektedir. Ancak yaşlılar ise tam tersi ekonomik verimliliklerini geride bıraktıkları için bir yük olarak görülmektedirler. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık Hukuku, yaşlının haklarını, onlara karşı devletin ve kişilerin yükümlülüklerini ve yasal sorumluluklarını, ele alan hukuk dalına denir.

Yanıt Açıklaması: Zaman içinde kemikler kalsiyum kaybederek delikli, zayıf ve kolay kırılabilir hale gelir. Bu durum osteoporozda görülür.

Yanıt Açıklaması: Halk arasında bunama olarak tabir edilen demans'ın çeşitli formları olmakla birlikte, demansın gerek yaşlı olan kişinin gerekse ona bakan yakın çevresinin, yaşam kalitesini önemli ölçüde bozar.

Yanıt Açıklaması: 4736 Sayılı Kamu Kurumlarının Mal ve Hizmet Tarifeleri Kanunu ile tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayan bu kanun 19/01/2002 tarih ve 24645 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanuna göre “kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacağı” konusu ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Hipertansiyon sınıflandırmasında Diastolik kan basıncı, Normal <80 Prehipertansiyon 80-89 Hipertansiyon 90 Evre-1 90-99 Evre 2 100'dür.

Yanıt Açıklaması: Peptik ülser veya hiatal herni(fıtık), safra kesesi taşı, divertiküller, spastik kolon, kabızlık ve hemoroid Viseral (iç organ) kökenli ağrılar grubu içerisindeki hastalıklardır.