Psiko-Sosyal Rehabilitasyon

Yanıt Açıklaması: Özyeterlik geniş anlamıyla kişinin kendi beceri ve yeteneklerine olan güveni olarak tanımlanabilir. Öz yeterlilik algısı, bireyin gerçek başarıları değil, bir iste istediği sonuca ulaşmak için gerekli olan becerileri sergileyip sergileyemeyeceği yönündeki algısıdır. Öz yeterliği yüksek olan bir yaslı, kendi basına kendi evinde yasayabileceğine ve yaşamını bu şekilde ayrı olarak sürdürebileceğine inanmakta ve bu nedenle kendi basına eve çıkmaya yeltenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin kişiler arası ilişkilerinde niceliksel ya da niteliksel olarak ortaya çıkan önemli bir bozulma, aksama olduğunda yaşadığı oldukça nahoş, rahatsız edici yaşantıya yalnızlık denir.

Yanıt Açıklaması: Yaslı bireylerde Birincil önleme aktiviteleri, kişinin sağlığını sürdürmede etkili olan tüm eylemleri içerir. Yukarıdaki seçeneklerden sadece sağlıklı uyku birincil önleme faaliyeti olup diğerleri ikinci ve üçüncül önleme faaliyetleridir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık kalıtsal yapının ve dış faktörlerin etkisiyle, hücredeki biyokimyasal tepkimelerden başlayarak, hücre, doku, organ ve vücut düzeyindeki işlevlerin azalması olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kızamık aşısı özellikle çocuk yaşlarda vurulan bağışıklık kazanmaya yönelik bir aşıdır.

Yanıt Açıklaması: Geriatri, yaşlılığı medikal boyutta ele alan, yaşlı bireylerin sağlığının korunması, potansiyel hastalıkların koruyucu, önleyici müdahale ve kapsamlı değerlendirme ile tedavisini hedef alan bir disiplindir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireylerde sosyal izolasyona yol açan birçok risk faktörü bulunmaktadır. Bu faktörler sosyo-demografik faktörler, önemli yaşam olayları (eşin ölümü, boşanma ve işsizlik gibi olumsuz yaşam deneyimleri), sağlık sorunları, düşük sosyal yeterlikler ve yetersiz sorun çözme kapasitesi olarak sıralanabilir. Yaş arttıkça, gelir seviyesi düştükçe, yaşanılan çevrenin kalitesi düştükçe yaşlı bireylerin sosyal izolasyona maruz kalma ihtimali de artmaktadır. Sosyal izolasyonun bireysel olduğu gibi makro düzeyde toplumsal sebepleri de mevcuttur. Bunlar toplumdaki bağlılık duygusunun farklılaşması, rasyonalizasyon anlayışının özellikle batı toplumlarında giderek yaygınlaşması ve bireyselleşme olarak sıralanabilir. Bireyselleşme sosyal izolasyona yol açan toplumsal risk faktörlerinden biridir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Aşılar hastalığa neden olan bakterilerin ölü ya da zayıf formlarını (örneğin; kızamık aşısı kızamık virüsünü veya menenjit aşısı menenjite neden olan bakterileri) içerir. Bazı aşılar hastalık mikrobunun sadece bir kısmını içerir. Vücudumuz hastalığa maruz kaldığında olduğu gibi, aşı vücutta savunma hücrelerini üretmek için bağışıklık sistemimizi uyarır. Aşı sayesinde, aşı yapılan hastalığa yakalanmadan bağışıklık gelişir ve hastalıklar önlenir bu işleme genel olarak bağışıklama adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2013 yılında Türkiye nüfusunun %7,7’sini yaşlı nüfus (65+) oluşturmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Psiko-sosyal rehabilitasyon uygulama sürecinde hastanın işlevsellik değerlendirmesinde klinik durumu değerlendiren Kısa Psikiyatrik Derecelendirme Ölçeği (BPRS), Pozitif ve Negatif Belirti Ölçeği (PANSS), Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SANS), Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SAPS) ve İçgörü Değerlendirme Ölçeği gibi ölçeklerle yapılabilir. Bağımsız Yasam Becerileri Ölçeği ise hastanın günlük yasam faal­iyet düzeyini belirlemek için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Duygusal destek, sevgi, ilgi, güven, empati gibi duyguların karşıdaki bireye iletilmesiyle oluşur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilişsel davranışçı terapiler 1950’li yıllarda ortaya çıkarak. Devamında gelişim sürecine başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bengtson ve Roberts’ın Kuşaklararası Dayanışma yaklaşımına göre yetişkin çocuklar ve yaşlı ebeveynlerin birbirlerine (a) ilişkisel dayanışma, (b) uzlaşımsal dayanışma, (c) işlevsel dayanışma, (d) normatif dayanışma ve duygusal dayanışma olmak üzere altı boyutta destek sağlarlar. İlişkisel dayanışma aile bireylerinin içinde bulunduğu her türlü faaliyetteki etkileşim kalıpları ve etkileşim sıklığını içeren dayanışma biçimidir. Uzlaşımsal dayanışma aile üyeleri ile değerler, inançlar ve tutumlar konusunda olan uzlaşının derecesini belirten dayanışma biçimidir. İşlevsel dayanışma aile üyelerinin çeşitli konularda birbirlerine destek olmasının ve kaynak paylaşımının derecesini içeren dayanışma biçimidir. Normatif dayanışma aile içinde üstlenilen role bağlılık ve sorumlulukları yerine getirme derecesini gösteren dayanışma biçimidir. Duygusal dayanışma aile üyelerine karşı duyulan olumlu duyguların çeşitliliği ve derecesi ile bu duyguların aile bireyleri arasında karşılıklılığını içeren dayanışma biçimidir. Yapısal dayanışma ise aile üyelerinin sayısına, ikametlerindeki coğrafi yakınlık derecesine ve sağlık durumlarına göre meydana gelen yapısal imkânları içeren dayanışma biçimidir. Maddi dayanışma olarak tanımlanan bir boyut yoktur. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde rehabilitasyon çalışmaları ilk olarak 1930’lu yıllarda, Mazhar Osman döneminde başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Uğraşı terapisinin temelinde, kişinin anlamlı uğraşılar edinmesini sağlamak ve böylece mevcut tedavi sürecini desteklemek, üretken olma yoluyla benlik saygısını artırmak ve yasamdan daha fazla doyum almalarını sağlamak vardır.

Yanıt Açıklaması: Bireyin fizyolojik durumu bedensel ve psikolojik olarak iyilik halini göstermektedir. Dolayısıyla sağlık durumuyla ilişkilidir. Yaşlı bireyler yaşlılık dönemlerinde birçok sağlık sorunları yaşamaktadır. Bu sorunlar öz yeterlik algılarının düşmesine neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cohen ve Willis (1985) sosyal destek türlerini (a) duygusal, (b) takdir, (c) maddi, (d) bilgisel ve (e) arkadaşlık desteği olmak üzere beş  başlık altında toplanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Yaslı bireylerde depresyondan Koruyucu etmenler arasında ise iyi işlevde bulunma, uğraşıya sahip olma, sosyal olarak aktif olma, esle berlikte yasama, düzenli beslenme, güçlü aile bagları, dindarlık, iyi bir gelire sahip olma ve alısıldık yasam çevresinde olma gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Öz güven en genel anlamıyla kişinin kendine olan güveni olarak tanımlanabilir. Öz güveni yüksek olan bir kişi, daha girişkendir, kendinden emindir, ne istediğini bilir istediği şeyler için emek vermeye ve çaba sarf etmeye hazırdır. Buna karsın öz güveni düşük kişiler ise, bir ise başlamada isteksiz ve düşük motivasyonlu, kendi beceri ve yeterliklerinden şüphe duyan kişilerdir.