Psiko-Sosyal Rehabilitasyon

Yanıt Açıklaması: Rehab­ili­tasyon ya da Türkçe karşılığıyla İyileştirme kavramı genel anlamda sahip olunan işlevlerin, yetilerin yeniden inşa edilmesidir ve yaygın bir biçimde sağlık alanında kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 30 ila 65 yaş arasındaki kadınlarda HPV veya Pap Smear testi 5 yılda bir yapılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yaslı bireylerde depresyondan Koruyucu etmenler arasında ise iyi işlevde bulunma, uğraşıya sahip olma, sosyal olarak aktif olma, eşle birlikte yaşama, düzenli beslenme, güçlü aile bağları, dindarlık, iyi bir gelire sahip olma ve alışıldık yaşam çevresinde olma gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireylerin özellikleri şu şekilde sıralanabilir: *Yaş nedeniyle kırılgandır,? *İşlevselliğini kaybetmiştir,? *Çoklu tıbbi ve psiko-sosyal problemlere sahiptir,?Çoklu ilaç kullanımı söz konusudur, *İstemsiz kilo kaybı görülebilir, *Sık sık düşme görülebilir, işitme ve diğer duyu kayıpları yaşarlar, *Yıkıcı davranış ve kişilik değişimleri söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde fiziksel kayıplar karşısında her yaşlının aynı tepkileri vermemesi onların kişilik özellikleriyle daha çok ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Etik mercek, psiko-sosyal rehabilitasyon hizmetlerini sunacak olan uygulamacıların ve bu hizmetlerden yararlananların hakları, sorumlulukları ve değerlerinin tüm ögelerini kapsamaktadır. Kavramsal mercek, ruh sağlığı hastalığını ve etkilerini anlamada ve yapılandırmada kullanılan modeller, kuramlar ve kavramları inceler. Çevresel mercek, bu çerçeve içinde yer alan en geniş merceklerden birisidir ve ruh sağlığı bozukluğu olan kişiye açık olan sosyal ve fizik olanakların miktarı ve niteliği ile ilgilidir. Hizmet merceği sunulan nitelikli hizmetlerle danışanın doyumunun arttırılmasının amaçlandığı mercektir. Hizmetinin etkililiğine dair bilimsel araştırmalar yapılmasına vurgu yapan mercek ise Deneysel mercektir.

Yanıt Açıklaması: İdeal Eşleştirme Teorisine (Cutrona & Russell, 1990) göre ise, en iyi sosyal destek şekli ihtiyaca yönelik sağlanan destektir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2013 yılında Türkiye nüfusunun %7,7’sini yaşlı nüfus (65+) oluşturmaktadır. Yapılan nüfus tahminlerine göre 2023 yılında bu oranın %10,2’ye, 2050 yılında %20,8’e, 2075 yılında ise %27,7’ye çıkması beklenmektedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yaslı bireylerde ikincil önleme aktiviteleri, yaslılarda yaygın görülen hastalıkların (Alzheimer, artiritler, kalp-damar hastalıkları, depresyon, diyabet, osteoporoz) erken tanı ve ilk tedavisinin yapılarak sağlığın sürdürülmesini kapsar.

Yanıt Açıklaması: Öz yeterlik geniş anlamıyla kişinin kendi beceri ve yeteneklerine olan güveni olarak tanımlanabilir. Bireyin öz yeterlik algısının yüksek olmasında önemli faktörlerden birisi kişinin geçmiş deneyimleridir. Bireyin deneyimleri bir isi yapıp yapamamayla ilgili algısını önemli oran-da etkilemektedir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin içinde bulunduğu gelişim dönemine bağlı olarak, gerçekleştirmesi beklenen bütün davranış ve beceriler gelişim görevi kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: İlk dört şıktaki ifade öz yeterlik algısının belirleyicileri arasında yer alırken medeni durumun öz yeterlik algısı ile doğrudan bir ilişkisi olduğu söylenemez.

Yanıt Açıklaması: Birbirleriyle son derece ilişkili olsalar da öz güven ve öz yeterlik farklı kavramlardır ve dolayısı ile birbirlerinin yerine kullanmak doğru değildir.

Yanıt Açıklaması: Psiko-sosyal (psikiyatrik) rehabilitasyon kapsamında beklenen roller içinde bağımsız yaşama, eğitimini sürdürme, rekabete dayalı işlerde çalışma, aile ilişkileri, arkadaş edinme ve yakın ilişkiler kurma yer alır. Bu bağlamda aslında A, B, C ve E şıklarındaki ifadelerin tam tersleri beklenmektedir. Tek doğru ifade ise D şıkkındaki arkadaş edinmedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda sosyal desteğe ihtiyaç duyulmasının sebeplerini sıralayacak olursak; • Yaşlılıkla beraber sosyal statünün düşmesi (emeklilik, çocukların bağımsızlaşması vb.), • Yaşlılılıkla birlikte maddi kaynakların azalması ya da yetersiz kalması, • Yaşlılıkla beraber sosyal ağların azalması veya zayıflaması, • Yaşlılıkla birlikte eş kaybı riskinin artması (özellikle kadınlar için), • Yaşlıların sosyal izolasyon riskinin bulunması, • Yaşlıların istismar ve ihmale uğrama riskinin bulunması, • Yaşlıların yaşlı ayrımcılığına uğrama riskinin bulunması, • Yaşlıların akut ve kronik hastalıklar sebebiyle daha çok bakıma ihtiyaç duyması, • Yaşlılıkla beraber engellilik riskinin artması, • Yaşlıların depresyon gibi psikolojik hastalıklara meyilli olması, • Yaşlılar arasında Alzheimer, Demans gibi bilişsel bozuklukların yaygın olması olmasıdır. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde yaşlıların sağlığını geliştirmeye yönelik uygulamalara bakacak olursak bu konuda “Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2015-2020” yayınlanmıştır ve stratejiler, öncelikli ve destekleyici müdahale yaklaşımları belirlenmiştir: Bu programdaki stratejiler: Strateji 1: Yaşam boyu sağlığın geliştirilmesi ve sağlıklı yaşlanma Strateji 2: Sağlığa yönelik risklerden toplumun korunması Strateji 3: Yaşlı bireyler için sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve sağlık hizmetlerine tam erişimin sağlanması Strateji 4: İzleme ve değerlendirmenin güçlendirilmesi olarak belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde huzurevleri için kabul koşulları (a) 60 yaş ve üzeri yaşlarda olmak, (b) kendi gereksinimlerini karşılamasını engelleyici bir rahatsızlığı bulunmamak, yeme, içme, banyo, tuvalet ve bunun gibi günlük yaşam etkinliklerini bağımsız olarak yapabilecek durumda olmak, (c) ruh sağlığı yerinde olmak, (d) Bulaşıcı hastalığı olmamak, (e) Uyuşturucu madde ya da alkol bağımlısı olmamak ve (f). Sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğu sosyal inceleme raporu ile saptanmış olmaktır. Buna göre gerekli koşullarını karşılamaları durumunda 60 yaş ve üzeri olan bireyler huzurevi hizmetlerinden yararlanabilmektedirler. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal destek “sübjektif (öznel)” ve “objektif (nesnel)” olmak üzere iki kategoride değerlendirilebilir. Objektif sosyal destek, gerçekte insanlardan ya da kurumlardan alınan destek olarak tanımlanır. Üçüncü bir şahsın bu destekleri gözlemlemesi mümkündür. Sübjektif sosyal destekte ise, kişinin algıladığı sosyal destek seviyesi önemlidir. Başka bir deyişle, objektif olarak belirlenen sosyal destek kaynağı, destek alan kişi için bir anlam ifade etmiyor ise, o destek kaynağı sübjektif bir sosyal destek kaynağı olmaktan çıkar. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki, sübjektif sosyal destek bireyin ihtiyaç duyduğu konudaki sorunları çözmede daha etkili ve önemlidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Cohen ve Willis (1985) tarafından sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre sosyal destek türleri; duygusal, takdir, maddi, bilgisel ve arkadaşlık desteği olmak üzere 5 başlık altında toplanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireyler huysuz, huzursuz, her şeyden yakınma tutumu içine girdiklerinde onları mutsuz eden şey aslında geçmişte yaşadıklarına ilişkin bakış açılarıdır. Bu durumda tek sorumlunun kendisi olmadığını görmesi bakış açısını değiştirmesini, onun huzurlu ve mutlu olmasını sağlayacaktır.