Psiko-Sosyal Rehabilitasyon

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde pasif olmak, yani hareketsiz kalarak kendilerine ne verilirse yemek ve ne söylenirse yapmak insanın yaşamını adeta diğerlerinin eline bırakmak anlamına gelmektedir. Bu da öz güveni artırmanın aksine azaltan bir şeydir.

Yanıt Açıklaması: Temel olarak kişinin sahip olduğu ilgileri yetenekleri, becerileri, zekâsı ve koşulları çerçevesinde olabilecek en iyi noktaya gelebilmesi durumu olan kendini gerçekleştirme esas itibariyle kişinin yaşam karşısındaki başarısı olarak değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara para yardımı yapma stratejik planlar arasında yoktur.

Yanıt Açıklaması: Takdir desteği ise, bireyin ailesi, arkadaşları ve yakın sosyal çevresi tarafından kabul ve takdir edilmesi, bu kişilerce saygı görmesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaslı bireylerde depresyonun ortaya çıkısını kolaylaştıran birçok risk etmeni bulunmaktadır. Azalmış sosyal ilişkiler ve bağlar, yalnızlık, yas, maddi gelir kaybı, fizyolojik hastalıklar, özgüvende azalma, cinsel güçte azalma, nöron ve nörotransmitter kaybı, yaslılık döneminde görülen depresyonun en önemli risk etmenleri arasında gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kalıtsal yapının ve dış faktörlerin etkisiyle, hücredeki biyokimyasal tepkimelerden başlayarak, hücre, doku, organ ve vücut düzeyindeki işlevlerin azalmasına yaşlılık denilir.

Yanıt Açıklaması: Her bireyin özyeterlik algısı aynı değildir. Özyeterlik algısını etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bireyin özyeterlilik algısı, başarısından çok başarıya giden yola girip girmemesini etkilemektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda sağlığın korunması ve geliştirilmesinde; yaslı bireyin dinî inançları, kültürel değerleri, bilgi ve güdülenmesi, fiziksel hareket/yeterliliği, yaşlılığı algılayışı, bilişsel ve duyusal değişiklikler, hizmetlere ulaşılabilirlik/yararlanma, ekonomik durum etkilidir. Kültürel değerleri; yaslıların evinde oturması, ona hizmet edilmesi, günlük islere yardım etmemesi ve hareket etmemesi konusunda kültürel değerleri olan toplumlarda yaşlılar fiziksel aktiviteden kaçınabilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma primer ve sekonder yaşlanma olarak ikiye ayrılır. Primer yaşlanma; yaşlanma sürecine bağlı olarak yapı ve fonksiyonlardaki bozulmadır. Sekonder yaşlanma ise hastalıklar ve çevresel faktörlerin (eksoz dumanı, sigara dumanı, ultraviyole, radyasyon gibi etkenler) etkisiyle ortaya çıkan yaşlanmadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik yaşlanma; yaslının toplumdaki statüsü, toplumun yaslıdan beklediği rol ve davranışlar, toplumdan topluma değişiklik gösteren göreceli yaslanmadır.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar kendilerine olan güvenleri ölçüsünde yaşamda mutlu ve başarılı olabilmektedirler. Öz güveni yüksek olan bir kişi, daha girişkendir, kendinden emindir, ne istediğini bilir istediği şeyler için emek vermeye ve çaba sarf etmeye hazırdır. Buna karşın öz güveni düşük kişiler ise, bir işe başlamada isteksiz ve düşük motivasyonlu, kendi beceri ve yeterliklerinden şüphe duyan kişilerdir. C seçeneğinde özgüveni yüksek insanların özellikleri verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ruh sağlığı bozukluğu olan yaşlı üyeye sahip ailelerdeki koruyucu etmenler şunlardır: Açık, net aile düzeni Güçlü aile bağları Karşılıklı destekleyici aile içi iletişim Hastalık ve onunla başa çıkma konusunda açık iletişim Bakım verenin baş etme becerileri.

Yanıt Açıklaması: Dokunma duyusunda azalma veya sıcak ya da soğuğu algılamada zayıflama olan birisine, fiziksel değişimler için sağlığı geliştirme uygulamalarında yaşlı ve bakım verenler için öneriler şunlardır; Güvenlik önlemlerini öğretin, Merdivenler, düz olmayan zeminler ya da dışarıda bastığınız zeminlerin farkında olmak ve yüzeylere tam olarak dokunmak için çok daha yavaş bir şekilde yürüyün, Yaşlıyı yanık ya da donmalardan korumak için sıcak su torbalarının, ısıtma pedlerinin ya da buz torbalarının kullanımını tarif edin, Çarpma ve derinin aşınmasından korunma yollarını öğretin, Yatağa ya da sandalyeye bağımlı kişide bası yaralarını önlemek için sık sık pozisyon değiştirin.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki seçeneklerde yer alan davranışlar genel olarak bireylerin sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmede önemli bir role sahiptirler. Fakat B seçeneğinde yer alan Alkol kullanımı özellikle yaşlılık döneminde sağlıklı yaşamı olumsuz etkileyen bir davranıştır. Sigara, alkol ve madde bağımlılığı olan birisi vücuduna düzenli olarak bazı kimyasal maddeleri almaktadır. Bu kimyasal maddeler vücutta toksinlerin birikmesine, bu toksinler de erken yaslanmaya, kronik hastalıklara ve kansere neden olur.

Yanıt Açıklaması: Primer önlem birincil önleme anlamına gelmektedir. Hastalıklar ortaya çıkmadan önce yapılır.

Yanıt Açıklaması: Kendini gerçekleştirmiş bir birey kendinden ve yaptıklarından hoşnuttur. Yaşamı kendisine doyum verir. İçinde bulunduğu koşullardan ve ilişkilerinden memnundur. Bu bağlamda kendini gerçekleştirmiş bir yaşlı bu güne kadar geçirmiş olduğu yaşamından memnundur ve geldiği noktadan şikâyet etmez. Tasvir edilenlerle uyumlu tek ifade “işinde başarmış olduklarından gurur duyma” ifadesidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yaşlıların sağlığını geliştirmeye yönelik “Türkiye Sağlıklı Yaslanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2015-2020” yayınlanmış ve stratejiler, öncelikli ve destekleyici müdahale yaklaşımları belirlenmiştir. Yukarıdaki seçeneklerden yalnızca “Yaşam boyu sağlığın geliştirilmesi ve sağlıklı yaşlanma” bir strateji olup diğer seçeneklerde yer alan önlemler öncelikli ve destekleyici önlemler başlıkları altında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel anlamda aktif olmalarını engellemek ailenin yaşlılık döneminde bireyin sağlığı üzerindeki etkilerinden olumsuz olanlara örnek verilebilir. Yaşlı bireyler açısından aktif kalmak önemlidir. Diğer şıklar ise ailenin olumlu etkilerine örnektir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde bireyin gelişim görevleri ile başa çıkabilmesi kendisine güvenmesi ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle yaşlı bireyin öz güvene sahip olması hepsinden daha önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Psiko-sosyal rehabilitasyonun amaçlarından biri Aile, arkadaş gibi  destek grubu üzerindeki zorlanmayı azaltmaktır. Öte yandan A, C, D, ve E şıklarındaki ifadelerin tam tersleri doğrudur.