Psiko-Sosyal Rehabilitasyon

Yanıt Açıklaması: Öz yeterlik algısının düşük veya yüksek olmasında önemli faktörlerden birisi de kişinin kendi dışındaki kişilerin deneyimlerinden yararlanıp yararlanamamasıdır. Bununla ilişkili olarak yukarıda verilen durumda kişi diğer bir kişiyi izleyerek onun düştüğü hataları veya yaptığı doğru davranışları gözlemiş olduğundan bu durum kişinin başkalarının deneyimlerinden yararlanma derecesiyle ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılar için rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri daha yaygın hale getirilebilirse, daha fazla yaşlının kendisiyle ve dış dünya ile barışık yaşaması sağlanacaktır. Bunun için uzmanlar tarafından bireysel ve grup terapileri yapılabilir. Bireysel terapiler “yaşamı gözden geçirme” terapisidir.

Yanıt Açıklaması: Uğraşı, insanların kendilerine bakmak, yaşamdan keyif almak ve yaşadıkları toplumun sosyal ve ekonomik dokusuna katkı sunmayı içeren meşgul oldukları her şey olarak tanımlanmaktadır. Yaşamda bir uğraşıya sahip olmak, psiko-sosyal açıdan bireye önemli faydalar sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında ülkemizdeki yaşlıların televizyon izleme gibi pasif etkinlikler yerine aktif olarak yaşama katılımlarını sağlayabilen uğraşı terapisinden faydalanmaları olasıdır.

Yanıt Açıklaması: Ticari amaç psiko-sosyal rehabilitasyonun ilke ve değerleri arsında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Bireyin sosyal çevresi; ailesi, akrabaları, arkadaşları, komşularıdır. Kültürel kavram içerisinde; alışkanlıklar, inanışlar, aktivite biçimleri, davranış standartları sayılabilir. Kişisel durum ve yaşam koşullarının değerlendirmesinde ise bireyin cinsiyeti, yaşı, eğitim düzeyi, alışkanlıkları dikkate alınır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı istismar ve ihmali her türlü koşulda ortaya çıkabilmektedir. Ancak, yaşlı istismar ve ihmal olasılığını artıran birçok risk faktörü bulunmaktadır. Bu risk faktörleri, sosyal etmenler ile yaşlı bireyden ve istirmarcıdan kaynaklanan risk faktörleri olarak sınıflandırılabilir. Sosyal güvence ve emeklilik maaşları, yaşlılık aylıkları, uzun süreli bakım yardımları gibi maddi gelirler yaşlı bireyin istismara uğrama riskini azaltmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Başarılı yaşlanma, yalnızca sağlık yönünden değil psikolojik ve sosyal yönden de tam bir iyilik halinin varlığını işaret eden bir kavramdır. başarılı yaşlanma, bireyin kendini yaşlılığa hazırlama sürecinde; sosyal çevresini ve ilişkilerini canlı tutmak, sağlık sorunlarını en aza indirmek için koruyucu önlemler almak, bellek ve fiziksel işlevlerini geliştirici çabalar içinde olmak ve yaşama pozitif bakmasını becerebilmek anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çok disiplinli ekip, genellikle hastanın tedavisinde birlikte çalıştığı fakat sadece bir disipline özgü bakım planının oluşturulduğu ve yürütüldüğü ekiptir.

Yanıt Açıklaması: Bireyler becerileri; bağımsız olarak, gözetimle, koruma amaçlı yardımla, minimal yardımla, orta düzeyde yardımla, maksimum yardımla ve tamamen bağımlı biçimde gerçekleştirebilirler. Bağımlı: Yaşlı bireyin beceriyi yapabilmesi için %75 oranında fiziksel veya sözel yardıma ihtiyacı vardır, becerinin % 25’inden daha azını yapabilir. Ahmet Amca da giyinirken beş basamaktan birini tek yapabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireyin bir beceriyi bağımsız, yardımla, gözetimli, kontrollü, bağımlı olarak yapabilmesi bize yaşlının bağımsızlık düzeyi hakkında bilgi verir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal destek sonucu ortaya çıkan saygınlık, moral artışına ve yaşamdan duyulan memnuniyete, stres verici olaylarla baş etmeye olumlu katkılarda bulunmaktadır. Ayrıca, aile üyelerinden gelen destek, yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını devam ettirme ve kronik hastalıklarla baş etme yeteneğini kolaylaştırmaktadır. Sosyal destek yukarıda yer alan seçeneklerden yaşam doyumu hariç diğerlerinin kendisine değil, onlara karşı etkili olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bilişsel davranışçı terapiler 1950’li yıllarda ortaya çıkarak, devamında gelişim sürecine başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tüm önermeler cinsel istismarın değerlendirilmesinde sorulabilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı istismarı ile ilgili kuramların ve faktörlerin karmaşıklığı ve çokluğunu düzenlemenin bir yolu olarak araştırmacılar “ekolojik” modeli kullanmışlardır. Bu model ilk olarak çocuk istismarı konusunda uygulanmış ve son zamanlarda da eş şiddeti konularında kullanılmaya başlanmıştır. Yaşlı istismarında ekolojik yaklaşımı kullanmak da araştırmacılar arasında yaygınlaşmıştır. Ekolojik model, şiddetin bireysel, kişiler arası ve toplumsal faktörlerin bir sonucu olduğunu savunmaktadır. Bu modelin avantajı yaşlı istismarının gerisinde yatan nedenleri, daha kapsamlı ve sosyal sorunlarla bağlantılı olarak ele almasıdır. Diğer bir deyişle ekolojik model yaşlı bireyi ve istismarcı bireyi kendi çevreleri içinde değerlendirir. Bu model hem yaşlı birey, hem de istismarcı birey açısından daha anlaşılır ve kapsamlı bir açıklama sunar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Motivasyonu etkileyen psikolojik faktörlerden duygusal destek cesaretlendirme, kişisel samimiyet ve sevgi ifadelerini içerir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkındaki ifade yani yaşlının iletişim teşebbüslerini sürekli düzeltmek iletişimin zayıflamasına ve yaşlıda problem davranışların oluşmasına yol açabilecek bir davranış olduğundan önerilmez. Diğer seçenekler iletişimin zayıflamasını ve yaşlıda problem davranışların oluşmasını önlemek için uygulanması önerilen davranışlardır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlandıkça beynin hacminin küçülmesinin ve ağırlığının azalmasının altında yatan faktör nöronların ölmesidir. Diğer şıklardaki ifadelerin bu durumla ilgisi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Aile yapısında gözlenen değişiklikler, geniş ailelerin azalarak çekirdek aileye dönüşmesi, azalan doğum oranlarıyla birlikte çocuk sayısında azalmalar, boşanma oranlarının artması ve kadınların istihdam oranlarının artması gibi durumlar, yaşlı bireylerin yalnızlaşmasına, izole olmasına ve sosyal dışlanmaya maruz kalmasına sebep olmaktadır. Ortalama yaşam süresinin uzaması ise yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranını artıran faktörlerden biridir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Gerontoloji, biyolojik, sosyolojik, ekonomik ve çevresel boyutta yaşlılık sürecini bilimsel yöntemlerle inceleyen bir disiplindir. Cevap: B şıkkıdır.