Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: İşlevselci perspektifte Parsons ve Bales (1955) kadınlık ve erkeklik özelliklerinin aile içinde anlamsal (expressive) ve araçsal (instrumental) yönelim arasındaki farkta olduğunu ileri sürerler. Parsons’ın aile içindeki anlamsal ve araçsal roller ayrımı da eleştiriye açıktır. Bu roller çerçevesinde erkeği evin ekmeğini kazanan kadını da ev içi alanla sınırlayan yaklaşım sanayi devrimi sonrasında kadınların da ev dışında çalışmaya başlamalarını açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Sayın (1990: 55) çağdaş toplumlarda kadının çalışmamasının düşünülemez bir konu olduğunu Parsons’ın XVI. yüzyılında gerisine giderek kadını eve hapsetmeyi düşünmekte olduğuna dikkat çekmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kültür sözcüğü beşeri, estetik, maddi ve biyolojik alandaki ve bilim alanındaki anlamlarıyla dört farklı biçimde ele alınır.

Yanıt Açıklaması: Değerler amaçlarımızı ve davranışlarımızı belirlemede bize neyin doğru neyin yanlış olduğunu söyleyen standartlardır. Norm ve değerler arasındaki en temel farklılık, değerlerin soyut ve genel kavramlardan oluşması, normların ise belirgin ve yol gösterici olmasından kaynaklanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türk sosyoloji yazınında 1985 ve sonrasında toplumsal yapı üzerine çalışma yapan başlıca araştırmacılar; Emre Kongar, Korkut Boratav, Birsen Gökçe, Beylü Dikeçligil, Aytül Kasapoğlu ve Mehmet Ecevit’tir.

Yanıt Açıklaması: Grup içindeki ilişkiler ağı “gevşek örülmüş” veya “sıkı örülmüş” olabilir. Eğer üç kişiden oluşan bir arkadaş grubunda herkes birbirini yakından tanıyor ve yakın ilişkiler sürdürüyorsa bu grubun yapısının oldukça sıkı örülmüş olduğu söylenebilir. Gevşek yapılı ilişkinin olduğu gruplar da olabilir. Bu tip gruplarda grup içinde yalnız bir kişi diğerlerini tanımaktadır. Sosyal ilişkiler ağını oluşturan bireyler arasında düzenli ilişkiler, ortak hedefler, amaçlar veya birbirine ait olma duygusu olmayabilir. Granovetter (1973), kent gibi büyük bir grubun içindeki ilişkiler ağının, ilişkiler ağı kümeleri olarak ayrı ayrı veya bağlantılı olarak çizilebileceğini söyler. Granovetter’e göre, bu ayrı ilişkiler ağı kümeleri arasındaki bağlar genellikle zayıf bağlardır, örneğin aşina olma ilişkisi gibi. Granovetter, zayıf ilişkilerin önemine değinirken, zayıf bağ ilişkisi içindeki bireylerin güçlü ilişkiler ağı içindeki bireylerden daha fazla bilgiye ulaşabildiklerini ileri sürmektedir. Aile gibi sıkı örülmüş ilişkiler ağında, bireyler diğer bireylerin bütün bilgilerine sahiptirler fakat bunlar kapalı bir döngü içindedir. Dolayısıyla böyle bir sistem içindeki bir bireyin, sistemin dışına çıkarak, tanıdıklarına danışması gerekir. Böylece zayıf ilişkiler ağı bireye, ailesi ve yakın arkadaşları dışında geniş bilgi alabileceği çeşitli temaslar sağlar.

Yanıt Açıklaması: Bourdieu, egemen kültürü “Kültürel Sermaye” olarak niteler. Burada servet ve güç önemlidir. Kültürel sermaye, sınıf yapısınca dağıtılmaz. Üst sınıflara mensup öğrenciler, avantaja sahiptirler. Çünkü egemen kültürde toplumsallaşmışlardır. Bourdieu, bütün okul eğitiminin başarısının, esas olarak, daha önceki yıllara bağlı olduğunu iddia eder. Okuldaki eğitim, sadece bu temel üzerine kurulur. Önceki beceriler ve önceki bilgi önemlidir. Egemen sınıftaki öğrenciler, okul öncesi dönemde bu bilgileri ve becerileri kazanırlar. Bu yüzden sınıfta aktarılan mesajları çözecek anahtara sahip olmaktadırlar. Onun deyimiyle, mesajın koduna sahiptirler. Bu yüzden sosyal grupların eğitimden yararlanmaları, sahip oldukları kültürel sermaye miktarı ile doğrudan ilgilidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Merton kişinin çevresini kültürel ve toplumsal olmak üzere iki farklı yapının oluşturduğunu ileri sürmektedir. Kültürel yapı, belli bir toplum ya da grup üyelerinin ortak davranışlarını yöneten örgütlenmiş bir dizi normatif değerlerdir. Toplumsal yapı ise bir toplumun ya da grubun üyelerinin çeşitli şekillerde içinde bulundukları örgütlenmiş bir dizi toplumsal ilişkilerdir. Bu yaklaşım aynı zamanda yapı kavramının insanların yaşamlarındaki davranışlarının nedenini anlamaya yönelik bir araç olduğunu da ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kadın, Çocuk ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı'nın telefon numarası 183'dür

Yanıt Açıklaması: Türklerin kullandıkları kesin olarak bilinen ilk alfabesi Göktürk alfabesidir. Bu alfabe 38 harf ya da işaretten oluşmaktadır. Bunlardan 4’ü ünlü, 30’u ünsüz, 4’ü de hece işaretleridir.

Yanıt Açıklaması: İzmir İktisat Kongresi’nde çok önemli kararlar alınmıştır. Bu kararlardan bazıları şunlardır: Aşar Vergisinin kaldırılması (köylülerin ürettikleri üründen alınan vergi), Koruyucu gümrük tarifelerinin kabulü ve bu konuda dış müdahalelerin reddi, Bir ana ticaret bankasının kurulması, Kambiyo merkezleri, özellikle nakit ve tahviller borsalarının millileştirilmesi, büyük ticaret merkezlerinde hisse senedi ve tahvil borsalarının açılması, Kendi limanlarımızda kabotaj hakkı tanınması, Sanayiyi teşvik kanununun günün ihtiyaçlarını karşılar hale getirilmesi ve beş yıl sonra 25 yıl süreyle uzatılması, Her yıl sergiler açılması, Sanayi bankasının kurulması, İşgücünün sekiz saat çalışması, Haftada bir gün çalışanlara tatil imkânı verilmesi, İş kazalarına uğrayanların hayatlarının işverenler ve kurumlar tarafından güvence altına alınması, Sendika hakkının tanınması.

Yanıt Açıklaması: Türk sosyoloji yazınında 1945-1972 yılları arasında toplumsal yapı ile ilgili çalışma yapan sosyologların başlıcaları Behice Boran, Mübeccel Belik Kıray, Nihat Nirun, Nevzad Yalçıntaş, İbrahim Yasa, Orhan Türkdoğan, Tahir Çağatay ve Ömer Bozkurt’tur. Türkiye’de en fazla okunan sosyolog olma unvanını elinde bulunduran Ziya Gökalp ise, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi siyasi çevrelerinin teorisyenliğini üstlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: 3 Mart 1924’te bütün eğitim kurumlarını tek bir merkeze bağlayan Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Böylece diğer kurum ve kuruluşlara ait bütün eğitim kurumları Maarif Vekâleti’ne yani bugünkü adıyla Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı. Bunlara askerî okullarda dâhildi. Ancak 22 Nisan 1925 tarihinde çıkarılan bir kararnameyle, askeri okullar Milli Savunma Bakanlığına bağlandı.

Yanıt Açıklaması: Canlı doğum, gebelik süresine bakılmaksızın, bebeğin doğduğu andan itibaren en az birkaç dakika yaşadığı, ağlama, nefes alma ve hareket etme gibi hayat belirtileri gösterdiği doğumdur.

Yanıt Açıklaması: Farklı aile biçimlerinden çeşitli nedenlerle kopan unsurlar geçici geniş aile dışında ikici bir tampon bölge haline gelen dağılmış ailelerin yaygınlığını çok ciddi biçimde artırmıştır

Yanıt Açıklaması: Peter Blau ve George Homans’ın çalışmalarıyla birlikte sosyal alışveriş kuramı tam boyutlu olarak gelişmiştir. Doğru yanıt A.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de nüfusun büyük çoğunluğu (% 92,3) 2016 yılında il ve ilçe merkezlerinde ikamet etmektedir. Belde ve köylerde yaşayanların oranı ise sadece % 7,7’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’dan devralınan ekonomik mirasın özellikleri şunlardır: Osmanlı’dan kalan büyük bir dış borç, Azınlıkların çok büyük bir bölümünün ülkeden ayrılması sonrasında ticaret, zanaat, girişim kültüründe önemli eksiklik, Millî bir burjuvazinin yokluğu, Özel sektörde birikim eksikliği, Tarıma dayalı bir yapı, Eğitimli nüfusun azlığı, Sanayinin zayıflığı, Çok az sayıda sanayi işletmesinin bulunması.

Yanıt Açıklaması: Kreşler, özellikle son dönemlerde kentlerde okul öncesinde toplumsallaşma sürecinde öne çıkan yapılardır. Türkiye’de zorunlu eğitime başlamadan önce kreşlere giden çocuk sayısı çok fazladır. Kreşler, çocukların sadece okula hazırlandığı okul öncesi kurumlar değillerdir, aynı zamanda çocukların yeni alışkanlıklar, düşünce tarzlarını da öğrendiği toplumsallaşma aracılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Köy Enstitüleri 17 Mayıs 1940 tarihli Kanun’la kurulmuştur. Kentten uzak olan kırsallara kurulan bu okulların temel amacı kendi döngüsünü oluşturacak köy okulları yaratmak ve bunlar için öğretmen yetiştirmek olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bir toplumda birbirinden çok farklı pozisyonlar ve konumlar arasındaki hareketliliği ifade eder. Tarihsel süreçte toplumsal yapıdaki gelişmeleri anlama adına son derece önemli bir kavramdır. Toplumda dikey hareketliliğin varlığı, farklı kesimlerin gelecekte konumlarını/ pozisyonlarını değiştirme  anlamında önemli bir umudu içinde barındırır.