Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: Rol, belirli bir statüyü işgal eden kişiden beklenen davranıştır; bir grup ya da toplum içindeki insanların sınırları belirlenmiş olarak oynadıkları bir oyundur.Roller, kültürel sistemlerin nasıl eyleme geçirildiğini gösterirler. Toplumda aynı statüde bulunan kişiler farklı şeyler yaparlar, bu farklılığı ortaya çıkaran roldür. Örneğin, aynı çatı altında yaşayan komşular birbirlerini tanıma, samimiyet ve görüşme sıklığı açısından aynı olmayabilir.

Yanıt Açıklaması: Peker’e göre “çekirdek aileye geçişte temel etmen, ailedeki nüfus baskısı ile birlikte ebeveynlerin karar vericiliğinin nüfussal olay bağlamında değişmemesi, ailede yükselen rol çatışmaları sonucu evli oğlun aile mülkünden bağımsız “ücretli iş” bulma olanağını araması sonucu olmuştur.” Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, yukarıda belirtilen amaçları gerçekleştirebilmek için Türk eğitim sisteminde ve programlarda köklü değişikliklere gidildi. İlk olarak 3 Mart 1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile mektep-medrese şeklindeki ikili yapıya son verildi. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Bebek ölümü boşanma nedenlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşımın hem bütünsel olarak toplum hem de aile düzeyinde uyum, düzen, denge ve istikrara yaptığı vurgu çatışmacı perspektifi benimseyenler tarafından tepkiyle karşılanmıştır. İşlevselci yaklaşım aile içi çatışma ve gerginlikleri gözden kaçırmakla eleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci kuram, toplumu uyum içinde bir organizma olarak gördüğünden, eğitimi de bu toplumsal uyumu ve düzeni devam ettirip pekiştirecek kuralların ve değerlerin aktarılmasının hayati bir öneme sahip olduğu bir süreç olarak görür. İşlevselci kurama göre eğitim, mevcut toplum değerlerinin korunması ve sürdürülmesini sağlayan bir toplumsal kurum iken Marksist çatışmacı kuramda eğitim; toplumsal, ekonomik ve politik düzenin bir parçası olarak toplumda var olan eşitsizlikleri yeniden üreten ve meşrulaştıran bir kurumdur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de eğitim sisteminin temel sorunları arasında fiziksel altyapı ve donanım; derslik, okul ve öğretmen eksikliği; okullaşma düzeyinin düşüklüğü; finansman yetersizliği; eğitimde fırsat eşitsizliği ve bu eşitsizliğin giderek derinleşmesi; başarı düzeyinin düşüklüğü; ders kitaplarının ezberci niteliği; üniversiteye giriş sınavı ve sınav sistemine endeksli öğretim ile öğretmen yetiştirme ve istihdamı gibi pek çok sorunu bulunmaktadır. Eğitim fakültelerinin azlığı bu sorunlar arasında değildir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapının parçaları; toplumsal statü, toplumsal rol, toplumsal gruplar, toplumsal sınıf, toplumsal ağ, toplumsal kurumlar ve kültürdür.

Yanıt Açıklaması: Hofstede (1980) “Kültürün Sonuçları” isimli kitabında Türkiye’nin de içinde bulunduğu 40 ülkeden 116000 çalışanın katıldığı araştırmasında elde ettiği sonuçları 4 temel kültürel boyut altında incelemiştir. Bunlar; bireycilik ve toplulukçuluk (individualism vs collectivism), kadınsı ve erkeksi değerler (feminity vs masculinity), güç mesafesi (power distance) ve belirsizlikten kaçınma (uncertainty avoidance)dır. Daha sonra uzun erimli yönelme (long term orientation) boyutu da eklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Üniversiteler, eğitimin toplumsal bir olgu olarak ele alındığı mekânlar olmaktan çıkartılıp, tek boyutlu yani sadece sermayenin “etkinlik/kârlılık” iş yaptığı “ekonomik mekânlar” hâline getirilme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de bir kadının evlenmeden çocuk sahibi olmasını onaylayanların oranı % 7 olarak saptanmıştır. Bu konuda Avrupa ortalaması % 47’dir. Rekor ise İspanya’dadır. İspanyolların % 80’i, evli olmayan, hatta bir erkekle sürekli bir ilişkisi de bulunmayan bir kadının çocuk sahibi olmasında bir sakınca görmemektedir.

Yanıt Açıklaması: KÜRESELLEŞME VE EĞİTİM Küreselleşme ve teknolojideki devasa ilerlemeyle birlikte “bilgi” ön plana çıkmaktadır. Artık sanayi toplumunun ötesine geçildiği iddiaları ile fiziki sermaye ile birlikte bilgi de önemli bir unsur olarak ortaya çıkmıştır. Söz konusu bilgi ve bu bilginin üretilmesi, sistemin devamlılığını sağlamada anahtar bir rol oynamaktadır. Bu kadar değerli olan bir şeyin kamu malı olarak telaffuz edilip, herkese parasız olarak verilmesi ve/veya öğretilmesi tartışma konusu hâline getirilmektedir. Dolayısıyla, bilginin de piyasada alınıp satılan bir ticari meta hâline gelmesi söz konusu olmuştur. Aynı zamanda, söz konusu bilginin üretilmesi süreci olan eğitim/öğretimin de metalaşması söz konusudur (Gönel ve Akçalı, 2007: 8).

Yanıt Açıklaması: İşlevselci kuram, toplumu uyum içinde bir organizma olarak gördüğünden, eğitimi de bu toplumsal uyumu ve düzeni devam ettirip pekiştirecek kuralların ve değerlerin aktarılmasının hayati bir öneme sahip olduğu bir süreç olarak görür.

Yanıt Açıklaması: Bourdieu, egemen kültürü “Kültürel Sermaye” olarak niteler. Burada servet ve güç önemlidir. Kültürel sermaye, sınıf yapısınca dağıtılmaz. Üst sınıflara mensup öğrenciler, avantaja sahiptirler. Çünkü egemen kültürde toplumsallaşmışlardır. Bourdieu, bütün okul eğitiminin başarısının, esas olarak, daha önceki yıllara bağlı olduğunu iddia eder. Okuldaki eğitim, sadece bu temel üzerine kurulur. Önceki beceriler ve önceki bilgi önemlidir. Egemen sınıftaki öğrenciler, okul öncesi dönemde bu bilgileri ve becerileri kazanırlar. Bu yüzden sınıfta aktarılan mesajları çözecek anahtara sahip olmaktadırlar. Onun deyimiyle, mesajın koduna sahiptirler. Bu yüzden sosyal grupların eğitimden yararlanmaları, sahip oldukları kültürel sermaye miktarı ile doğrudan ilgilidir. Böylece orta sınıfların çocuklarının başarı oranları, işçi sınıfı çocuklarınkinden daha yüksektir. Çünkü orta sınıf kültürü, egemen kültüre daha yakındır (Tezcan, 2005: 45).

Yanıt Açıklaması: Ortaöğretimde okullaşma oranının en düşük olduğu illerde bu oran % 21 ile % 26 arasında değişmektedir. En düşük okullaşma oranına sahip bu iller, Ağrı, Muş, Şanlıurfa, Şırnak ve Van olmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin ciddi anlamda eğitimle ilgilenmesi, eğitim üzerinde bir devlet politikası yürütmesi ancak on sekizinci yüzyıldaki Avrupa karşısında alınan savaş yenilgileri sonucunda gündeme gelmiştir. Bu yenilgiler sonucunda III. Selim’in başlattığı “nizam-ı cedid” adıyla başlattığı reform hareketleri temelde askerî yenilenmeyi hedef almıştı. Bu nedenle “padişah talim ve eğitim alanındaki gereksinimini, yabancı subayları danışman ve eğitimci olarak davet etmek suretiyle karşılamaya çalıştı” (Zürcher, 2003: 41). Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566), IV. Murad (1623-1640), I.Abdülhamit (1774-1789), III.Selim (1789-1807) , Abdülmecid (1839-1861)

Yanıt Açıklaması: %2.22 ile Ege bölgesi 2016 verilerine göre kaba boşanma hızı en çok olan bölgedir.

Yanıt Açıklaması: Türk sosyoloji yazınında 1985 ve sonrasında toplumsal yapı üzerine çalışma yapan başlıca araştırmacılar; Emre Kongar, Korkut Boratav, Birsen Gökçe, Beylü Dikeçligil, Aytül Kasapoğlu ve Mehmet Ecevit’tir.