Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilimler ve ilgili alanlardaki yapısal yaklaşımların temelleri çok eskilere dayanır. Platon ve Aristoteles’in yaklaşımlarında görülen organizma felsefesi günümüze değin etkisini göstermiştir. Bu felsefenin bazen statik (durağan) yönleri bazen de kurucu unsurlar olarak dinamik yönleri ön plana çıkmıştır. Yapılara mekanik açıdan bakmak aynı şekilde eski bir yaklaşımdır. Kepler, Galileo ve Newton gibi doğa felsefecilerinin tüm fikir hayatını etkilemeleri sonucunda bu yaklaşım, 16. ve 17. yüzyılda yeniden güncellik kazanmıştır. Fiziksel dünyada yasalar, sistemler ve yapılar arayan bu bilim adamları astronomi, fizik ve mekanikte ortaya koydukları sistem ve yapılarla, insan ve toplumla ilgilenen düşünürleri de etkisi altında bırakmıştır. Toplumu kocaman bir makine olarak görmek, bu makineyi denge, hareket, tepki ve parçaların bütünle ilişkileri açısından incelemek birçok kimse için cazip gelmiştir. On sekizinci yüzyılda “sosyal fizik” ve “sosyal mekanik” adı verilen alanların türemesi bu gözlemi doğrulamaktadır. Biyoloji ve organizma modeli gibi mekanik ve makine modeli de hem statik hem de dinamik yorumlara açıktı. 19. ve 20. yüzyıl sosyal bilimlerinde yapı kavramı birçok önemli ama değişik bakış açısından ele alınmıştır. Hepsinin kökeninde, gerçeğin biyolojik, matematiksel ve mekanik modelleri yatmaktadır. Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en basit ve doğru tanımına göre “ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilimler alanına önemli katkılarda bulunan düşünürlerden biri de Max Weber’dir. Max Weber, toplumda tabakalaşmaya neden olan birkaç faktöre değinir. • Sınıf: Weber, sınıf kavramını Marx’ın kullandığı anlamdan daha geniş bir bağlamda kullanır. • Statü: Toplumsal onuru temsil eden statü kavramı Weber’e göre toplumsal tabakalaşmayı anlamada çok önemlidir. • Bir örgüte üye olma: Weber, farklı örgütlere üye olma ve bundan kaynaklanan toplumsal prestijin de tabakalaşmaya neden olduğunu vurgular.

Yanıt Açıklaması: Toplumda uzun bir süre birlikte yaşanmışlıktan dolayı oluşan kültür, sonraki kuşaklara toplumsallaşma yoluyla aktarılır. Toplumsallaşma, kültürün devamlılığını sağlayan önemli bir unsurdur. Kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasında önemli rol oynayan, toplumsallaşma, bir toplum içerisinde öne çıkan değerlerin, tutumların, davranışların sonraki nesillerce öğrenilmesini/ benimsenmesini, kültürün devamlılığını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Aile konusunda öncü çalışmalardan biri Murdock’un (1949) Social Structure adlı çalışmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal grup, statü ve rolleri arasında belirli ilişkileri olan iki veya daha fazla kişiden oluşur. Grup üyeleri benzer değer, norm ve beklentileri paylaşırlar. Aile, arkadaş grupları, şirketler buna örnek verilebilir. Gruplar en yaygın biçimde birincil ve ikincil gruplar olarak incelenir. Birincil gruplar, birbirleriyle sevgi, özveri gibi duygularla yaklaşan ve yoğun ilişki içinde olan insanlardan oluşur. Aile, arkadaş grupları, akrabalar gibi. İkincil gruplar ise birbirleriyle geçici bir biçimde ilişki kuran ve çıkar amacı taşıyan gruplardır. Resmî örgütler, şirketler ve siyasi partiler gibi.

Yanıt Açıklaması: Toplum bir coğrafyada yaşayan + ortak yaşanan geçmiş/ paylaşımlar sonrasında aralarında duygu birlikteliği, oluşan + kendini oraya ait hisseden insanlardan oluşan yapıdır.

Yanıt Açıklaması: Endüstriyel toplumdan enformasyon toplumuna geçiş sürecinde, eğitim de büyük ölçüde değişmektedir. Enformasyon çağı, eğitim açısından yeni imkanları da beraberinde getirmektedir. Yeni teknolojiler, aynı zamanda eğitim maliyetlerinde de düşüşe yol açmaktadır. “Bilgi parmaklarınızın ucunda” sloganıyla yayılan İnternet gibi enformasyon teknolojileri sayesinde, bilgiye ulaşmak çok kolaylaşmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de, özellikle Batı kültürüne göre farklılaşan ve Türk insanının davranışlarını biçimleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucu elde edilen bulgular ışığında kültürel açıdan şu tespitler yapılabilir: • Toplulukçu değer ve normlar egemendir; • Kadınsı değerler biraz daha ön plandadır; • Güç mesafesi fazladır; • Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültür; normlar, değerler, inançlar, sem- boller ve dil olmak üzere farklı ögelerden oluşur. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en basit ve doğru tanımına göre “ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır

Yanıt Açıklaması: Habitus belli bir sınıfa özgü alışkanlıklar, davranış kalıpları ve zihniyet örüntülerini içeren o sınıfın bireylerinde görünen kültürel kalıptır. Toplumsal yapılar ile toplumsal pratik arasındaki bağı oluşturan bir dizi edinilmiş düşünce, davranış ve beğeni kalıpları için kullanılan bir kavramdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilimciler hem gelişmiş hem de gelişmekte olan toplumlarda üç temel sınıfın varlığına işaret ederler. Bunlar; a) Üst sınıf b) Orta sınıf: Kendi içinde eski orta sınıf ve yeni orta sınıf olmak üzere ikiye ayrılır. Literatürde büyük tartışmalara konu olmakla beraber, yeni orta sınıf da genellikle kendi içinde üst-orta ve alt-orta sınıf biçiminde ikiye ayrılabilir. Üst-orta sınıf içinde kamu ve özel sektördeki kurum ve kuruluşlarda çalışan üst düzey yöneticiler ile teknik iş gücü becerilerine sahip profesyoneller (avukatlar, eczacılar, mühendisler, doktorlar vb.) ele alınır. c) Alt sınıf

Yanıt Açıklaması: Köyler, hayatın daha statik, durağan yaşandığı yerlerdir. Bu bağlamda toplumsal değişme daha yavaş gerçekleşi.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeye etki eden çok sayıda faktör bulunsa da, toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörler şunlardır: • Teknolojik değişmeler, • Nüfus hareketleri ve göçler, • Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler • Asimilasyon.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapı ve işleyiş, sosyolojinin en temel konularından biri olagelmiştir. Auguste Comte’a göre sosyoloji, toplumsal statik (yapı- structure) olduğu kadar toplumsal dinamik (süreç/processprocess/function) üzerinde çalışmaktadır. Toplum yapısı tartışmasında Comte,  “toplum yaşayan bir organizmaya benzer” tezini kabul etmekle birlikte bunu çok fazla geliştirmemiştir. Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri tartışan kişi Herbert Spencer’dir.

Yanıt Açıklaması: Sorumsuz ve ilgisiz davranma %61.5 ile en önemli neden olarak çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C dir. 1.i alfabe Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesidir. 2.i alfabe ise Uygur egemenliği döneminde kullanılan Uygur alfabesidir.

Yanıt Açıklaması: Sahip oldukları farklı tarihsel arka planları, ekonomik, sosyo-kültürel ve nüfusa ait yapılarının farklılıkları nedeniyle toplumların aile yapıları ve kompozisyonları, aile içi ilişkileri değişiklik göstermektedir. Aile yapısı toplumdan topluma değişebildiği gibi aynı toplumda zaman içerisinde de farklı örüntüler ortaya koymakta hatta aynı toplumda aynı zaman dilimi içerisinde farklı coğrafi bölgeler ya da kırsal ve kentsel alanlar arasında dahi nüfus ve aile yapısı açısından farklılıklar gözlenebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel süreçler başı-sonu belli olmadan süregelen olaylardır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal kurum, toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur. Toplumsal kurumlar ve kurumsal kalıplar, belli bir toplumda hangi eylemlerin ya da ilişkilerin meşru ya da beklenen ilişkiler olduğunu kurallarla belirlerler. Sosyolojide toplumsal düzeni sağlayan kurumlar genelde aile, siyasal kurumlar, din, ekonomi ve eğitim kurumu olarak sıralanmaktadır.