Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Mary Douglas Saflık ve Tehlike adlı kitabında bu durumu toplumsal normlarla ilişkilendirir.

Yanıt Açıklaması: Margaret Benston 1969 yıllında yazdığı “Kadınların Özgürleşmesinin Ekonomi Politiği” makalesi ile eviçi kadın emeği tartışmalarını başlatan ilk kişi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1990’lı yıllarda queer kuramın kurucusu olarak kabul edilen Judith Butler, Cinsiyet Belası: Feminizmin ve Kimliğin Altüst Edilmesi (Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity, 1990) adlı kitabında “toplumsal cinsiyetin sınırlarına ve yerleşmiş standartlarına uygunluğuna dair birtakım sanılara dayanan toplumsal cinsiyetin anlamını, erilliğe ve dişiliğe dair basmakalıp fikirlerle sınırlı tutan görüşlere itiraz getirmeye” çalıştığını belirtir. Kadınların statüsünü, cinsiyet-toplumsal cinsiyet ayrımını yeniden değerlendirir ve toplumsal cinsiyeti iktidar ve söylem rejimleri olarak açıklar. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Talcott Parsons’a (1998) göre, modern çekirdek ailenin işlevleri arasında çocukların bakımı ve bağımsızlaşmalarını sağlayacak yetilerin onlara kazandırılması, eşler arası cinsel ilişkinin düzenlenmesi ve ekonomik iş birliği vardır.

Yanıt Açıklaması: İlk kadın kütüphanesi, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı tarafından İstanbul Balat’ta 1990'da açıldı.

Yanıt Açıklaması: b

Yanıt Açıklaması: Erken evliliklerin yol açtığı adolesan gebelik, yani ergenlik dönemi sona ermeden yaşanan gebelik, kadın sağlığı açısından son derece olumsuz etkilere sahiptir. Adolesan gebeliklerde annede ve bebekte beslenme yetersizliğinin, çeşitli tıbbi komplikasyonların, enfeksiyonların ve depresyonun, yaşça daha büyük gebelere göre daha fazla görüldüğü bilinmektedir (WHO, 2018b). Bunun yanında adolesan gebe kadınların eğitim hayatının sonlanmasına neden olmakta, eğitim hayatındaki kesintilerden sonra eğitimi tamamlamak genellikle mümkün olmamaktadır. Erken yaşta doğum yapan kadınlar eğitim ve vasıf düzeyleri düşük olduğu için işgücü piyasasında iyi işler bulamamaktadırlar. Ayrıca genellikle çocuklara kendileri bakmak zorunda kaldıkları için başvurabilecekleri işler de sınırlı kalmaktadır. Böylece erken evlilikler ve gebelikler, yoksulluğun bir nesil kadından bir sonraki nesil kadına aktarılmasına da neden olmaktadır.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Firestone, Cinselliğin Diyalektiği (The Dialectic of Sex, 1970) adlı kitabında kadınların ezilmesinin, baskı altına alınmasının kaynağının kadınların biyolojileri, doğurganlığı (biyolojik yeniden üretim) ol- duğunu vurgular. Bu nedenle kadınlar yalnızca ken- di bedenlerinin denetimini geri almakla kalmamalı, doğurganlığının denetimini de ele geçirmelidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda gerileme döneminin başlamasıyla birlikte, Osmanlı Devleti’nde Batı kültüründe egemen hale gelen burjuva demokratik düşüncelerin etkisi altında yenileşme ve modernleşme hareketleri başlamış ancak kadının konumu ve kadın-erkek ilişkileriyle ilgili tartışmalar, öncelikle erkekler tarafından başlatılmış, özellikle görücü usulü evlilik istemeyen, eğitilmiş eşlere sahip olmak isteyen, iki cinsin baskı olmadan bir arada bulunabildiği bir sosyal yaşamı arzu eden dönemin reform yanlısı erkek seçkinleri, yenileşme projeleri tartışmalarında kadın meselesine öncelik vermişlerdir (Abadan-Unat, 1998). Osmanlı ataerkil düzenine karşı çıkan bu erkeklerin söz konusu bu eğilimi literatürde “erkek feminizmi” olarak da adlandırılmaktadır (Kandiyoti, 1993).

Yanıt Açıklaması: Bunun bir sonucu olarak, 1935 Genel Seçimlerinde Türkiye’de ilk kez kadınlar, 2007 Genel Seçimlerine kadar aşılamayan bir oranla, parlamentoya 18 milletvekili ile girerek kurumsal siyasete aktif olarak katılmaya başlamışlardır. Ayrıca Cumhuriyet döneminde kadınların eğitimi de hayli önemsenmiş; Osmanlı’da cariyelik ve köleliğin yasaklanmasından yarım asır sonra kadınlar yükseköğretim kurumlarında yer almaya başlamış, bir iki alan hariç her çeşit mesleğin eğitimini alma ve icra etme gibi ilerici bir bakış açısına da kavuşmuşlardır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Feminizmin sorunsallaştırdığı ataerkilliğin ve ataerkil iktidar ilişkilerinin farklı tarihsel dönemlerde nasıl biçimlendiğini gösteren ve tarihsel verileri kullanan tüm çalışmaları kapsayan tarihe kadın tarihi denir.

Yanıt Açıklaması: Cam tavan (glass-ceiling)

Yanıt Açıklaması: Siyasal katılım. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Feminist kuramcıların yeniden üretime yükledikleri anlam ise özel alan/aile/hane içinde doğurganlık/akrabalık/evlilik ilişkilerinin düzenleme biçimleriyle ilişkili olarak kullanılır. Kadınların  taze emek gücünün üretilmesi (çocuk doğurma), bakımı, yetiştirilmesi ve hâlihazırda olan emek gücünün (çalışan koca) bakımı için harcadıkları emek yeniden üretim alanında gerçekleştirilir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Descartes’ın zihin/ beden arasında kurduğu ve Kartezyen dualizmi olarak adlandırılan bu hiyerarşik ikilik akıl/duygu, kültür (bilim-teknoloji)/doğa, evrensel/özel, kafa emeği/kol emeği, erkek/kadın ikiliklerine de yansımış ve modern toplumlarda insan düşüncesine egemen olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Görünmeyen ve karşılığı ödenmeyen eviçi emeği tartışmalarının temel noktaları şunlardır: • Hane tüketim birimi olmasının yanı sıra aynı zamanda bir üretim birimidir. • Kadınlar bu emek sürecinde ev işlerini ve çocuk bakımını gerçekleştirir. • Eviçi emeği erkeğin emek gücünün yeniden üretimini sağlar. • Gelecek kuşakların yetiştirilmesinden sorumludur. • Eviçi emeği hem kullanım hem de değişim değerine sahiptir. • Eviçi emeği erkeğin emek gücünün değerini düşürür. • Bu anlamda ev emeği sermayenin değerlenmesine hizmet eder. • Ev kadınları ev içindeki emek sürecinin işçileri olarak ayrı bir sınıf oluşturur. • Ayrı bir sınıf olarak kadınları hem sermaye hem de ataerkillik sömürür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gerda Lerner. Cevap A'dır.