Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Charles Wright Mills (1916-1962). Mills’e göre sosyolojinin görevi, bireylerle içinde yaşadıkları toplum arasındaki ilişkileri anlamaktır. Toplumun bireysel yaşamları nasıl şekillendirdiğinin ortaya konması için sosyolojinin kullanılması gerektiğini savunan Mills, bir bireyin veya grubun anlaşılabilmesi için, bu bireylerin içinde yaşadığı toplumun toplumsal ve tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olunması gerektiğini belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Klasik aile sosyolojisinde çekirdek aile anne baba ve iki çocuktan oluşan, erkeğin evi geçindiren kişi olduğu, kadının da ev kadını olduğu bir ideal tip olarak kurgulanmıştır. Bu ideal tip pek çok açıdan eleştirilmiş, gerçekte çok sayıda ailenin bu ideal tipe uymadığını gösteren çalışmalar yapılmıştır. Barrett, biyolojik aile tanımlarını eleştirerek ailenin bir ideolojik yapı olduğunu belirtir ve akrabalığın, hanenin ve ailenin anlamının toplumdan topluma değiştiğini vurgular. Barett’e göre aile ideolojisi aileye ve anneliğe yüklenen anlamla, kadınlık ve annelik arasında kurulan ilişkiyle oluşturulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Soruda din ve ekonomi ilişkisinden bahsedilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kültür teriminin yüzden fazla tanımı olsa da genel olarak bu tanımlar üç grupta toplanabilir: “Kültürün estetik tanımları” ya da “yüksek kültür olarak kültür” “Kültürün antropolojik tanımları” ya da “bütün bir yaşam tarzı olarak kültür” “Paylaşılan anlam sistemleri olarak kültür” Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Modernizm kavramı bir tarihsel dönemi ifade etmez, dünya hakkında bir düşünme biçimini ve bu düşünme biçiminden doğan ve 19. ve 20. yüzyılda etkili olan bir dizi sanatsal, felsefi, mimari, edebi ve kültürel hareketi ifade eder. Modernite kavramı ise geleneksel ve feodal toplum sonrası, kapitalistleşmenin, endüstrileşmenin, kentleşmenin ve sekülerleşmenin hız kazandığı bir tarihsel dönemi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Sistemli evrim süreci içindeki başlıca aşamalar ilkel komünal, antik (köleci), feodal ve kapitalist toplumlardır. Dolayısıyla doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim Sosyolojisi alanyazınında yer alan başlıca sosyalleşme çeşitleri şunlardır (Ergün, 1997); • Antizipatorik sosyalleşme; bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesi. • Tarihsel sosyalleşme; insanlık tarihinin herhangi bir döneminde yaşayan kişinin yaşadığı zamanın şartlarına göre karakteristik bir bilgi ve davranış yapısına sahip olması demektir. • Siyasal sosyalleşme; çocukların ve gençlerin, içinde büyüdükleri toplumun siyasal sistemini ve dünya görüşünü benimsemesi. • Kısmi sosyalleşme; içine girilecek bir sosyal grup veya örgütün beklediği rol davranışlarının ve grup kurallarının yalnızca bir kısmının öğrenilip benimsenmesi. • Sosyal sınıf ve tabakalara göre sosyalleşme; Bireylerin anne-babalarının içinde bulunduğu ve kendisinin de içinde yetiştiği sosyal sınıf ve tabakanın normlarını, rol beklentilerini, değerlerini, inançlarını öğrenip benimsemesi. Bu durum özellikle alt sosyal tabakalarda yetişmiş çocukların okul başarılarında kendini gösterir. Alt tabaka çocukları, özellikle dil yapıları bakımından okul içi başarılarda ve okullar arası geçişlerde orta tabakalardan gelen çocuklardan daha geride kalmaktadırlar. Sosyalleşme topluma ve toplumlara uyum sağlama, din ve milliyet farkı da olsa insanlarla iyi geçinebilme, iyi bir vatandaş olabilme demektir. Bu uyum olayını da kendi içinde üç grupta ele alabiliriz

Yanıt Açıklaması: Marxist yaklaşımda aile hakkındaki ilk çalışma Friedrich Engels’in 1884 yılında yayımlanan “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” adlı çalışmasıdır. Bu eserde Engels ailenin evrimini üretim tarzındaki değişmeyle, özel mülkiyet ve kapitalizmle ilişkilendirir. Engels insan evriminin ilk aşamalarında, ilkel komünal düzende mülkiyetin ortak olduğunu ve şimdiki anlamıyla ailenin var olmadığını düşünür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Marx toplumu tarihsel materyalist bir şekilde kavrar, bu da toplumda maddi yaşamın ve maddi varlığın bilinç tarafından belirlenmediği, aksine bilinci ve ideolojik yaşamı maddi yaşamın belirlediği görüşüdür.

Yanıt Açıklaması: Marx’ın kapitalizmle din arasında kurduğu ilişki Weber’in izlediği mantıksal yolun tam tersidir. Weber dinsel etiğin belli bir ekonomik tarza uygunluğuna bakarken Marx ekonomik tarzdan yani kapitalizmin kendisinden yola çıkar ve kapitalizmin ekonomik kategorilerinin onun gerçek temelini gizlemeye hizmet eden ideolojik yapıtlar olduğunu açıklar.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Cumhuriyeti’nin resmî dini 1928’e kadar İslam’dır. Anayasadan bu ifade 1928’de çıkarılmış, gerekli düzenlemeler de yapıldıktan sonra 1937’de laiklik ilkesi anayasaya girmiş ve ayrıntılı tarif edilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Laing, ailenin çoğunluğu tarafından paylaşılan değer, inanç ve genel kanıyı, aile içindeki yoğun ilişkiler ağını ifade etmek için “aile nexusu” kavramını kullanır. Nexus aile bağı değildir, ailedeki herkesin uyması beklenen ortak değerlerden oluşan son derece güçlü bir ağdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hangi normun kabul edilip edilmeyeceğine değerler aracılığıyla karar verilir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sosyolojisinin genel olarak üzerinde çalıştığı konular şunlardır: (1) Sosyal  kontrol sistemlerinin haklılaştırılması, işlevleri, yerleştirilmesi ve evrilmesi, (2) Belirli bir siyasal ekonomik düzenle ilişkili olarak yasal düşünce formları, (3) Meşrulaştırma ilkeleri ve etkileri, (4) Doğru yasal anlamlandırma  formlarının aktarılması, (5 ) Hukuk dili sisteminin evrimi, hukuk düzenindeki zorlama ya da özgürlük düzeyleri. Dolayısıyla tüm ifadeler doğrudur. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojide alt kültür kavramı genellikle bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Le Play örgütlenme biçimleri, yapıları ve işlevleri açısından birbirinden farklı olan üç tip aile olduğunu saptamıştır. Bu aile tipleri ataerkil aile, kararsız aile ve kök ailedir.

Yanıt Açıklaması: Auguste Comte, toplumun bilimsel olarak incelenmesini sosyoloji olarak adlandıran ilk düşünürdür ve bu nedenle sosyolojinin isim babası olarak bilinir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kavram siyaset ile ilgili bir olgudur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Filozof Heraklitos ünlü “değişmeyen tek şey değişimdir” sözünü milattan bir kaç yüz önce söylemiştir. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eliade Durkheim’ın ortaya koyduğu kutsal ve dindışı ayırımını takip eder ve dinin düşünsel işlevini yarattığı hierophany ile özetler zihnimizde kutsallık temelli yaptığımız bir sıralamadır ve böylelikle inananın zihninde evrenin kaotik görünümü ortadan kalkar; kutsallık derecesine göre derecelendirilir ve anlam kazanır.