Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık Okulu, Modernleşme Okulu’nun azgelişmiş toplumların gelişmiş toplumların izledikleri aşamaları izleyerek ekonomik büyüme ve kalkınma sağlayacakları yönündeki iddialarına karşı çıkmış ve azgelişmişliğin ve gelişmişliğin aynı nedenden yani kapitalizmden kaynaklandığını ileri sürmüştür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmenin bazı genel özellikleri vardır. Toplumsal değişme evrensel bir olgudur ve kaçınılmazdır ,süreklidir, çoğunlukla plansızdır, sonuçları önceden tahmin edilemez, genellikle muhalefet ve çatışma yaratır, zincirleme tepkimeler yaratabilir. Dolayısıyla seçenekler toplumsal değişmenin özelliklerini sıralamaktadır. Ancak E seçeneği ters bir varsayımda bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Comte toplumsal statiği toplumsal düzeni yöneten yasalar anlamında, toplumsal dinamiği ise toplumsal değişmeyi yöneten yasalar anlamında kavramlaştırmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Comte’un İnsan toplumları için önerdiği evrimsel gelişme modeline göre insan düşüncesi ve insan toplumları üç temel aşamadan geçerek ilerlerler. Bu aşamalar; a. Teolojik aşama b. Metafizik aşama c. Pozitif aşama Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Saint Simon ile çalışmalarda bulunan  sosyoloji biliminin gelişimine katkıda bulunmuş Comte, sosyolojide pozitivist sosyoloji olarak bilinen geleneği kurmuştur. Doğru cevap B’dir

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan’daki nüfusun göreli olarak daha az bir bölümünün yurttaş olarak kabul edildiği dönemlerde katılımcı demokrasinin ilk örneğini görmekteyiz. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Liberal demokrasi ya da temsili demokrasi, nüfus fazlası nedeniyle doğrudan katılımın imkansız olması nedeniyle oldukça önemlidir. Çünkü ilkesel olarak nüfusun daha az görüldüğü, her yurttaşın karar süreçlerinde aktif olarak yer alabildiği yönetim biçimi olan katılımcı demokrasinin uygulanması nüfus fazlası nedeniyle güçtür. Dolayısıyla ilk örneğini nüfusun göreli olarak daha az bir bölümünün yurttaş olarak kabul edildiği Antik Yunan’da gördüğümüz demokrasi biçimi liberal demokrasi değil katılımcı demokrasidir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim'a göre toplumsal düzen ve değişmenin temel kaynağı ise toplumsal işbölümü ve uzmanlaşmaya dayalı farklılaşmadır. Bu noktada Durkheim, gelişmiş toplumlarda toplumsal işbölümü ve uzmanlaşmaya bağlı olarak giderek artan toplumsal farklılaşmanın mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru yeni bir toplumsal düzene yol açtığını belirtir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Değişme kavramı ise sosyolojik ve olgusal bir kavramdır. Olgusaldır çünkü değişme kavramı olumlu ya da olumsuz değer atfedilecek bir durumu değil, homojenden heterojene ya da heterojenden homojene, topluluktan topluma ya da toplumdan topluluğa, bütünleşmeden çözülmeye ya da çözülmüşlükten bütünlemeye doğru olan dönüşümün kendisini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Bilimi çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. “Bilim, doğrudan ve sistematik yoldan elde edilen ve ampirik kanıtları temel alan bilgidir” (Bozkurt, 1999:65). “Bilim, gözlenebilir ve deneysel bir konusu olan ve bu konularda çıkarımlar yapma olanağı sağlayan sistemli bilgiler kümesidir” (Sencer ve Sencer 1978:4). “Bilim, sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntemdir” (Kaptan, 1973:5). “Bilim, hem bilgiyi üreten sistemin hem de bu sistemin ürettiği bilginin adı, yani hem bilgi üretmenin bir yolu hem de bir toplumsal kurumdur” (Neuman, 2000:6). Ancak geleneklerden, televizyondan, internetten ya da gazetelerden öğrendiğimiz ya da kişisel deneyimlerimiz sonucunda elde ettiğimiz bilgiler bilimsel bilgi niteliği taşımaz. Bilim, amacı itibariyle diğer bilgilerden ayrılır. Dolayısıyla doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Totaliter devlet toplumdaki tüm kurumları denetim altına alarak kendini var eden bir devlet tipidir. Toplumsal meşruiyetten yoksundur. Toplumsal düzeni sağlayabilmek için her türlü şiddet ve korku unsuru kullanılabilir. Yönetilenler üzerinde tam bir denetim kurulmuştur. Kamusal ve özel alan ayrımı ortadan kaldırılmıştır. Toplumsal alandaki her şey kontrol altında tutulmaktadır. En belirgin örneği Nazi Almanya’sıdır (Bozkurt, 2006: 224). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Evrimci yaklaşıma göre toplumsal değişme evrensel, doğal, sürekli, doğrusal, aşamalı bir süreçtir. Bu kapsamda B seçeneğinde bulunan rastgele ifadesi toplumsal değişmenin aşama süreçleri arasında yer almamaktadır. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt Marksist-Çatışmacı yaklaşımdır zira bu yaklaşıma yaklaşıma göre iktidarın kaynağı temel olarak ekonomik kaynaklıdır. Marx’a göre iktidar toplumda ekonomik kontrolü elinde bulunduranlarda yoğunlaşmıştır. Bu yaklaşımda devletin egemen sınıfın elindeki basit bir araç olduğu ve toplumun ve siyasal rejimin tüm kurumlarının, bu egemenliğin devamını sağlamaya, yani egemen sınıfın ayrıcalıklarını korumaya yönelik olduğu iddia edilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal Yapı: Toplumu oluşturan temel gruplardan ve toplumsal kurumlardan meydana gelen kalıcı, sürekli ve örgütlü ilişkilerdir.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimcilik toplumu bireylerin gündelik yaşamdaki sembolik etkileşimlerinin bir ürünü olarak ele alır. Sembolik etkileşimciler toplumsal düzenin içinde yaşadığımız dünyada bulunan her şeye (nesnelere, olaylara, eylemlere ve benzerine) atfettiğimiz anlamlar sonucu oluştuğunu düşünürler. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kökleri Alman filozof Dilthey ve Alman sosyolog Max Weber’e uzanan Yorumlayıcı yaklaşım, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir anlam teorisi olan ve felsefe, sanat tarihi, dilbilim ve edebi eleştiriler gibi birçok alanda kullanılan hermeneutik teorisini temel alır. Hermeneutik ismi, Yunan mitolojisindeki Hermes’ten türetilmiştir, Hermes’in görevi Tanrıların isteklerini ölümlülere iletmek, aradaki iletişimi sağlamak ve anlaşılamayanı anlaşılır hale getirmektir.

Yanıt Açıklaması: Anomi kuralsızlık ya da toplumun temel değerlerinde belirsizlik anlamına gelen bir olgudur. Bu doğrultuda doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal gerçeklik olarak da adlandırılan toplumsal olgu, toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir.

Yanıt Açıklaması: Spencer’ın evrim hakkındaki görüşleri Darwin’in evrim anlayışından etkilenmiştir. Darwin’in doğal seleksiyon fikrini de benimseyen Spencer, bu fikri topluma uygulayarak bir toplumsal seleksiyon anlayışı ortaya koymuş ve geliştirdiği bu teori Sosyal Darwinizm olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji, toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle toplum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbirleriyle ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir. Doğru cevap B'dir.