Sosyal Hizmet Etiği

Yanıt Açıklaması: Etik sorunların yoğunlukla yaşandığı sosyal hizmet alanında, müracaatçının yüksek yararının korunması ile kanunlar, toplumun bakış açısı, SHU’nun kendi değerleri arasında çatışmalar, ikilemler ortaya çıkabilmektedir. Bu noktada Banks ve sosyal hizmet alanında en çok yaşanan etik sorunları dört başlık altında ele almıştır: Bunlar sırayla; Bireysel hak ve refah sorunları Kamu refahı sorunları, Eşitlik, farklılık ve yapısal baskı sorunları, Profesyonel rol, sınır ve ilişki sorunları olarak sıralanabilir. Özgürleşme ikilemi ise bu sorunların arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Negatif ayrımcılıkla mücadele. Sosyal hizmet uzmanları; yaş, kültür, cinsiyet, cinsel yönelim, medeni durum, sosyoekonomik statü, politik görüş, renk, ırk, inanç ya da farklı fiziksel özelliklerine göre yapılan negatif ayrımcılığa karşı mücadele etmekle sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uzmanlarının, uygulamak zorunda oldukları yasa ve yönetmeliklerden dolayı müracaatçı grubuna uygun olmasa da bir karar vermesine etik problemler denir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin kendini gerçekleştirmesinin ve toplumsal  sorumluluğunu yerine getirmesinin önündeki engellerin aşılmasında ve önlenmesinde toplumun sorumluluğu vardır.

Yanıt Açıklaması: Değerler, bir toplumun inançları ve doğası hakkında fikir verirken prensipler ise bu değerlere uygun genel davranışları içerir. Etik de bir prensipler ve değerler kümesi olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Gizlilik bu alt başlığın değil, değer temelli sosyal hizmet uygulamasının üst başlığının bir kavramıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet etiği de benzer biçimde doğru eylemin ne olduğunu tartışır ve koyduğu eylem ilkeleriyle mesleğin uygulayıcısı olan sosyal hizmet uzmanının mesleki eylemlerinde insanın değerinin harcanmamasını ‘bir ölçüde’ sağlamayı amaçlar ve kişilerin etik kurallara uygun davranmalarını amaçlar.

Yanıt Açıklaması: Refahçı sosyal hizmet anlayışı yalnızca sosyoekonomik sınıf itibarıyla yardıma muhtaç yoksul ve engelli kimselere hizmete odaklanmışken post-moderniteyle birlikte cinsiyet, kültür, ırk, yaş gibi konularda ayrımcılığa maruz kalan tüm gruplarla daha fazla ilgilenilmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından 1988 yılında “Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlke ve Kuralları” belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Çalışma Sözlüğü (Tomanbay,1999:57) değeri, “Kişilerin, önemli saydıkları, benimsedikleri ve erişmeye çalıştıkları ve toplumda yaygın olarak benimsenen soyut kurallar” olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Jim Lichtman (1996) tarafından yapılan etik tanımı ‘ Etik bir kişinin nasıl davranması gerektiğini gösteren evrensel zorunluluklara, ahlaki görevlere dayalı mesleki ilişki kurma kurallarıdır’.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü dönem etik karar verme konusunun önem kazanmasından dolayı karar verme süreci biçiminde adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Özel iletişim vergisine ilişkin sorunlar sosyal hizmet alanında yaşanan etik sorunlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda yer alan ifade Türkiye’de sosyal hizmeti hukuken tanımlayan kanun olan Sosyal Hizmetler ve C¸ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’na göre sosyal hizmetleri tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel süreçte sosyal hizmetin, ‘insanın değeri’ temelinde meslekleştiğini söyleyebiliriz. Peki ‘insanın değeri’ denilen şey nedir? Kuçuradi insanın değerini, “tür olarak insanın, diğer varlıklarla ilgisi bakımından özel durumu ve bu özel durumundan dolayı kişilerin, insanlar arası ilişkilerde sahip olduğu bazı haklar, bir başka deyişle insanın varlıktaki özel yeri” olarak tanımlamaktadır. Bu tanım, sosyal hizmetin insan anlayışıyla birebir örtüşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sevgi, inanç ve umut gibi olumlu duyguların sosyal hizmet uygulamalarında dikkate alınması, uzmanların doğru karar vermelerini kolaylaştıran yaklaşım duygusal temelli yaklaşımlardır.

Yanıt Açıklaması: Hizmet kullanıcısının refahına katkıda bulunma sorumluluğuna ilişkin sorunlar kamu refahına ilişkindir.

Yanıt Açıklaması: Yargılayıcı olmayan tutum bu başlıklardan biridir. Tetikleyici olmayan tutum adlı bir kavramdan söz edilemez.

Yanıt Açıklaması: Önyargı Woodside ve Mc Clam (1994)’e göre genel kabul gören değerlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin ‘Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği’ tarafından gözden geçirilerek yayınlanmış olan ve Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu’nun kabul ettiği “Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumluluklar (2004)” belgesidir. Bu belge, sosyal hizmet uzmanlarının - hizmet alanlara, - meslektaşlarına, - uygulama ortamına, - kendisine, - mesleğine - topluma olmak üzere altı alandaki sorumluluklarını kapsamaktadır. Bu altı başlığa kısaca değinmekte yarar vardır.