Sosyal Hizmet Etiği

Yanıt Açıklaması: Mary Richmond sosyal hizmet etiğinin geliştirilmesinde tarihsel açıdan önemli bir isimdir. Richmond’un ‘Sosyal Hizmet Uzmanları için Etik İlkelerin Oluşturulmasına Yönelik Deneysel Bir Çalışma’ isimli 1920 tarihli yazısı, 1923 yılında ‘Ulusal Sosyal Refah Konferansı’nda tartışılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsallık bu değerler kapsamında değildir. Bunun yerine bireysellik ya da bireyin biricikliği bu kapsamda kabul gören değerlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda yer alan ifade Türkiye’de sosyal hizmeti hukuken tanımlayan kanun olan Sosyal Hizmetler ve C¸ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’na göre sosyal hizmetleri tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Bireysellikten uzaklaşma, her bireyin biricik olduğunun kabul edilmesinin önemini vurgulamakla birlikte bireyin ihtiyaçlarını, koşullarını ve potansiyel çözümlerini belirleyen daha geniş sosyoekonomik, politik ve kültürel yapının bir parçası olduğunun dikkate alınması gerektiğiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Traptık ilişki, insan olmaktan kaynaklanan unsurları da içinde barındıran, karşılıklı etkileşime dayalı, kapsamlı, karmaşık ve özgün bir nitelik taşıyan sosyal hizmet uzmanı ile hizmet alan kişiler arasındaki ilişki olarak tanımlanabilir. Ani (2008)’e göre traptık ilişki iki temel boyut üzerinden ele alınabilir. Birinci boyut, hizmetlerden yararlanacak olan kişinin kendi davranışına ilişkin içgörü kazanması ve davranışsal değişiklikler geliştirmesini kolaylaştırmak için teorik yaklaşım ve yaklaşıma uygun tekniklerin kullanılmasını içerir.

Yanıt Açıklaması: Etik ikilemler: Eşit derecede istenmeyen iki alternatif olduğunda ortaya çıkar, örnek in bir engelliye park izni verme durumunda; çok ihtiyacı olduğu hâlde kriterlere uymuyorsa yardım etmek için park izni verme kriterlerini esnetmeli mi ya da kurallara bağlı kalıp gerçekten ihtiyacı olan birine izni vermeyi ret mi etmeli? Burada SHU bireyin yararı ve kriterlerin herkese uygulanması konusunda kamu yararı arasında ikilem yasar.

Yanıt Açıklaması: Tompson (2000, s.29) da aynı bakış açısıyla sosyal hizmeti, insanı kuşatan baskılayıcı koşullar, eşitsizlik ve adaletsizlikler karşısında insanlık için mücadeleyi gerektiren insancıl bir çaba olarak görmektedir.

Yanıt Açıklaması: Reamer’in ahlâkî dönem adını verdiği ilk dönemde sosyal çalışmacıdan çok hizmet alan vatandaşın ahlakı üzerinde durulmuştur.

Yanıt Açıklaması: “Bir eylemin ahlâken iyi bir eylem olabilmesi için, onun eylemden etkilenen en yüksek sayıda insan için en yüksek mutluluğu meydana getirmesi gerekir. Yarar ya da ‘en yüksek mutluluk ilkesi’ olarak bilinen bu ilkeye göre, bir eylemin ahlâkî değeri, onun yarattığı iyilik, daha doğrusu ürettiği haz ya da yarar, oluşumuna katkıda bulunduğu refah ile ölçülmelidir”

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmetlerden yararlananlar tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak dışa vurulan duyguların öneminin kavranması ve o birey için ne anlama geldiğinin doğru değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle sosyal hizmet uzmanı, hizmetlerden yararlananların dışa vurduğu duygulara samimi bir duruş geliştirmeli ve hassasiyet göstermelidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uzmanı ve hizmetlerden yararlanan kişiler arasında kurulan mesleki ilişki içerisinde hizmet alanların paylaştığı özel bilgilerin gizli tutulmasına ilişkin bir değerdir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda yer alan ifade sosyal hizmet uzmanının mesleki eylemlerinin sonuçlarından sorumlu olmasını açıklar. Dolayısıyla meslek etiğiyle doğrudan ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Ahlak mesleki icranın kapsamında değil, kültür ya da din gibi daha informel alanların kapsamında ve işleyiş alanında göze çarpar.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet etiğinin gelişimini inceleyen Reamer (2015) beş dönemden bahseder. Reamer’in ahlâkî dönem adını verdiği ilk dönemde sosyal çalışmacıdan çok hizmet alan vatandaşın ahlakı üzerinde durulmuştur. Daha sonra gelen değerler döneminde ise sosyal hizmet mesleğinin üzerinde durduğu temel olarak görülen değerler hakkında pek çok çalışma yapılmıştır. Böylece sosyal hizmet etiğinde odak noktası hizmet alandan verene doğru kaymıştır.  Üçüncü dönem etik karar verme konusunun önem kazanmasından dolayı karar verme süreci biçiminde adlandırılmıştır. Dördüncü dönemde ise etik standartlar ve risk yönetimi önem kazanmıştır. Son olarak, dijital dönem olarak adlandırılan beşinci dönemde ise teknolojinin, özellikle sosyal medyanın artan kullanımının kişilerle iletişime getirdiği hem kolaylıklar hem de riskler tartışılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet etiğinin gelişimini inceleyen Reamer (2015) beş dönemden bahseder.

Yanıt Açıklaması: Meslek etiği bir görevi yerine getiren kişilerin iş ilişkisi kurdukları kişilere karşı davranışlarını düzenleyen ve onların davranışlarının etik çerçevede nasıl olması gerektiği konusunda yol gösteren kurallar ve ilkeler bütünü olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Bu aşamada sosyal hizmet mesleğinin temel bir değerinin referans alınması gerekir. İnsan onurunun ve saygınlığının korunması.

Yanıt Açıklaması: Probleme ve problemin devamlılığına neden olan faktörler tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal adalet değerine göre sosyal dayanışmayı inşa edip toplulukları birlikte hareket etmeye yönlendirme söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: İlk defa Biestek (1961) Kant’ın insanı amaç olarak görme ilkesine ilişkin tartışmaları sosyal hizmet açısından ele almış ve yedi basamaklı bir değerler çerçevesi çizmiştir.