Engellilerle Sosyal Hizmet

Yanıt Açıklaması: Başbakanlık Engelliler İdaresi Başkanlığı’nın, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ile müştereken 2002’nin Aralık ayında yapmış olduğu araştırma sonuçlarına göre; engelli olan nüfusun toplam nüfus içindeki oranı % 12,29’dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, engellilere yönelik rehabilitasyon hizmetleri: 1) Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon servislerinde, 2) Sağlık Bakanlığı’na bağlı rehabilitasyon merkezlerinde, 3) Üniversite hastaneleri ve özel hastanelerde ve 4) Özel ve resmî rehabilitasyon merkezlerinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Engelliliğin tanımında bazı sosyal faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabilmek mümkündür: Bakıma muhtaçlık, çalışabilirlik, sosyal hayata uyumun sağlanabilmesi, ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik.

Yanıt Açıklaması: Aileler beklentiden çok, çocuklarının oyalanabileceği bir uğraşıya sahip olmasını beklemektedir. Bu sebeple engelli çocuklarının istihdamında aile beklentilerinin olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal koruma' nın hedefi, bir toplumda engelli ya da benzer sorunları olan kişilerin doğal ortamlarında yaşamlarını sağlayabilecek olanakları yaratmaktır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) nün 159 sayılı “Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında Sözleşmesi”nin 1. maddesi sakat terimini “uygun iş bulması, bulduğu işi elinde tutması ve işinde ilerleme beklentisi, kabul edilmiş fiziksel veya zihinsel bir engel sonucu önemli ölçüde azalmış olan bireyi ifade eder.” şeklinde tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ortopedik engelli kişilerdeki bozukluklar; iskelet bozuklukları ve özürleri, kas bozuklukları ve zayıflıkları, eklem bozuklukları, sinir sistemindeki bozukluklar, devimsel bozukluklar ve yetersizlikler şeklindedir (Çağlar, 1982). Ayşe Hanım'ın mevcut durumu bu nedenle ortopedik engel içerisinde değerlendirileceğinden doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelliler Kanunu, Madde 15 göre, erişilebilirlik: Engellilerin bağımsız yaşam ve tam katılımını teşvik ile onlara erişilebilir bir çevre (ortamlar) oluşturmayı içerir. Örnek durumda yeni taşındığı şehirde bulunan tiyatronun engelliler için girişi olmadığından sosyal yaşamı oldukça sınırlanmıştır. Örnek durumda EHİS'e göre engelli haklarından "erişebilirlik"  dikkate alınmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplam rehabilitasyon sürecini zora sokabilen ekonomik ve sosyal yükümlülükleri azaltmak; engelli bireyin ailesinin, toplumun ve mesleğinin taleplerinin engelli bireye göre ayarlanmasına yardımcı olmak yoluyla topluma katılımını amaçlayan rehabilitasyon sürecinin bir parçası, sosyal rehabilitasyondur. Engelli bireylerin toplumdan uzaklaşmasını önlemek amacıyla bu bireylerin, çeşitli toplumsal ve ulaşım olanaklarından yararlanmalarının sağlanması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Engelli Sağlık Kurulu Raporu alabilmeleri için, engellilerin kamu kurum veya kuruluşlarınca resmî yazı ile gönderilmesi veya doğrudan rapor verecek olan hastanenin baştabipliğine müracaat etmeleri gerekir. Oysa Türkiye İş Kurumu, engellilere yönelik mesleki rehabilitasyon hizmeti veren bir kurumdur. Bu sebeple, doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme”nin TBMM (2008) tarafından onaylanmasını 5825 sayılı kanunla 3 Aralık 2008 Dünya Engelliler Günü’nde uygun bulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Çalışma Örgütünün 99 No’lu tavsiye kararına göre “Mesleki rehabilitasyon, devamlı ve bir koordinasyon içindeki rehabilitasyon sürecinde, engelli kişiyi uygun bir iş sahibi yapmak ve bu konumunu korumasını sağlamak üzere planlanan mesleki rehberlik, eğitim ve işe yerleştirme hizmetlerinin sunulduğu alandır.” Mesleki rehabilitasyon hizmetlerinin kapsadığı aşamalar ise; • Değerlendirme; engellinin geriye kalan fiziksel, zihinsel ve mesleki yeteneklerinin belirlenmesidir. • Rehberlik; mesleki eğitim ve işe yerleştirme olanakları göz önünde tutularak engelliye yönlendirici öneriler verilmesidir. • İşe hazırlama ve eğitim; mesleğe uygun olarak niteliği arttırmayı hedef alan sistematik bir eğitim verilmesidir. • Yerleştirme; uygun bir iş bulmasına yardım edilmesidir. • Korumalı iş yeri; özel düzenlemeler yapılarak uygun ortamda engellinin çalışmasını sağlamaktır. • İzleme; engellinin istihdamı sırasında düzenli aralıklarla değerlendirilmesi ve gerekli yardımların yapılması şeklindedir (Toplu, 2009). Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin aktivitelerini kısıtlayan veya toplumsal alanlara katılımını sınırlandıran durum, sadece sahip olunan yetersizlikle ilişkili değil, toplumsal kaynaklı sınırlılıklardan kaynaklı olarak yetersizliğin engele dönüşmesiyle ilişkilidir. Sözleşme, yetersizliği olan bireyin etkileşim halinde olduğu çevre koşulların kalitesine bağlı olarak değişkenlik gösterebileceği vurgusunu yaparak, engellilik kavramını dinamik bir olgu olarak ele almıştır (Çağlar, 2011). Engellilere yönelik tutumlar veya çevresel koşulların iyi ya da kötü olması, yetersizliğin engele dönüşüp dönüşmemesine veya toplumsal alanlara katılım düzeyine etki ettiğinden Sözleşmede sabit bir engellilik tanımının yapılmasından özellikle kaçınılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İspanya’nın Salamanca kentinde 7-10 Haziran 1994 tarihleri arasında 92 ülkeyi ve 25 uluslararası organizasyonu temsilen 300’den fazla katılımcının yer aldığı konferans sonrası Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültürel Organizasyonu (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) (UNESCO) tarafından “Salamanca Bildirgesi (1994)” deklare edilmiştir. Bildirgenin amacı, “Herkes İçin Eğitim (Education for All)” mottosu ile özellikle özel gereksinimli çocuklar olmak üzere tüm çocukların eğitimine olanak tanıyan kaynaştırma eğitimini önceleyen köklü bir eğitim politikası dönüşümünü sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Engelliler için geliştirilecek rehabilitasyon programlarına katılım konusunda da eşitlik ilkesi en önemli rehber durumundadır. Programlar engellilerin, ailelerinin ve örgütlenmelerinin katılımı ile geliştirilmeli; nitelik ve nicelik yönünden engellilerin gereksinimlerini karşılayacak yeterlikte olmasına özen gösterilmelidir. Eşitlik ilkesi gereği, birden çok engeli bulunanlar ihmal edilmemelidir. Rehabilitasyon programının kapsamında eğitim, danışmanlık, bireysel kapasitenin arttırılması, değerlendirme, rehberlik gibi konular yer almaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cinsel Sağlık. Engelli çocukta problem sayılabilecek bir cinsel davranış varsa gizlemek, görmezden gelmek yerine profesyonel yardıma başvurmak, tedbirler almak gereklidir. Cinsel eğitimin problemleri önleyebileceği, azaltabileceği, çözümlere yardımcı olabileceği unutulmamalıdır. Zihinsel engelliler de toplum içinde, toplumun katılımcı bir bireyi olarak yaşamlarını sürdürmek için özel bakıma ve desteğe gereksinim duyan bir kesimdir. Bu insanların çoğu kere erişkinlerin sahip oldukları akli yeterliliğe ulaşamadıkları bir gerçektir ancak onlarda yemek yemek, su içmek, uyumak ve özellikle sevmek, sevilmek paylaşmak ihtiyacındadır. Çünkü mideleri, kalpleri, dolaşım ve böbrek sistemleri, yumurtalıkları, testisleri hülasa mental güçlükleri dışında tüm organları diğer insanlar gibi çalışmaktadır. Vücut gelişimleri tam olmaktadır. Nasıl acıkıyor ve sonuçta besleniyorlarsa ya da acıktıklarını ifade edemeseler de yaşamak için beslenmeye ihtiyaçları varsa, normal düzeninde çalışan hormonları nedeniyle cinsel aktivite ve ifade edemeseler de istekleri de olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de engelli bireylerin eğitimine yönelik yapılan yasal düzenlemeler tarihsel açısından incelendiğinde, ilk olarak 1949 tarih ve 5387 sayılı “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Hakkında Kanun”un yürürlüğe konduğu görülmektedir.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beyinde meydana gelen hasar sonucu, dil ve konuşmanın bozulması ve anlaşılamamasıdır. Çok farklı şekillerde ve derecelerde afazi tipleri bulunmaktadır. Genel olarak afaziler 3 gruba ayrılır: - Konuşmanın akıcı olduğu, anlamanın zayıf olduğu duyusal afazi ler, - Konuşma akıcılığının zayıf, anlamanın tam olduğu motor afaziler, - Konuşma ve anlamanın tamamen bozulduğu total afaziler.

Yanıt Açıklaması: Kaynaştırma öğrencileri özel sınıfta değil akranları olan normal öğrencilerle aynı ortamda eğitim almaktadırlar. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet hastanelerinde özel eğitimle ilgili herhangi bir oluşum bulunmamaktadır. Doğru cevap D' dir.