Engellilerle Sosyal Hizmet

Yanıt Açıklaması: Konuşma ve dil gelişimini etkileyen sorunlar başlıca şunlardır. Zihinsel özür, fiziksel özür, duyusal özür, duygusal yoksunluk, uyaran eksikliği, psikolojik bozukluklar, otizm, uzun ve sık tekrarlayan hastalıklar. Uyaran Eksikliği; Çocuğun dikkatini çeken, gelişimine etki eden ve yokluğunda olumsuz etkileneceği araç ve gereçlerin olmaması dil ve konuşma gelişimini olumsuz olarak etkilemektedir.

Yanıt Açıklaması: Evde bakım parası alınabilmesi için gerekli şartlar şunlardır: Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun bakım raporu ile tespit edilmesi. Engelli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı engelli sağlık kurul raporunun ağır engelli kısmında mutlaka “Evet” yazan bir ibarenin bulunması. Engelli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi.

Yanıt Açıklaması: 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nda engellilik ile ilgili tanıma rastlanmaktadır. Sözü edilen Kanun’un 3. maddesinin c fıkrasına göre “Engelli, doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup, korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişi”yi ifade etmektedir. Bu bilgiler ışığında doğru cevabın D şıkkı olduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D şıkları psikososyal desteğe yönelik hizmetlerin kapsamında yer almaktadır. Sağlık Bakımı Kapsamında Sağlık Personelinin Sorumlulukları aşağıdaki gibidir; • Acil durumlarda mesleğinin gerektirdiği uygulamaları yapmak, • Merkez ortamını ısı, ışık, havalandırma, temizlik yönünden değerlendirmek, • İlaçların güvenli bir şekilde temin edilmesini ve saklanmasını sağlamak, • Narkotik ilaçların kullanımını, saklanmasını, kontrolünü ve kayıtlarını tutmak, • Verilen hizmetler ile ilgili kayıtları doğru, eksiksiz ve zamanında tutmak, • Engellilerin muayene, tetkik ve tedavi amacıyla randevularını almak, transferi için gerekli planlamaları yapmak, • Engellilerin tedavileri ve tıbbi rehabilitasyon sürecinde sağlık kurumlarında bulunan sağlık personeli ile iş birliği yapmak, • Sağlık kurumlarınca önerilen tedavinin uygulanmasını sağlamak, • Koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin bakıcı personele rehberlik hizmetlerini yapmak, • Engelli bireylerin kullanacakları ilaçları kullanıp kullanmadıklarını takip etmek, enjeksiyon ve pansumanlarını yapmak, • Sağlıklı bir bakım ortamının oluşması için gerekli kontrolleri yapmak ve bakıcı personelce bu hizmetlerin yapılmasını sağlamak, • Düzenli ve yeterli soluk alıp verme, yeme, içme, boşaltım, güvenli bir çevre sağlama, kişisel temizlik, giyinme, vücut ısısı kontrolü, hareketlilik, yeterli uyku gibi özürlü bireylerin günlük yaşam aktivitelerine yönelik olarak fizyolojik ihtiyaçların karşılanması aşamalarında; gerekli mesleki uygulamaları yapmak.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet mesleği, insan ilişkilerinde sorun çözmeyi esas almaktadır. İnsanlarda istenen yönde değişim ve fark yaratmak sosyal hizmet için son derece önemlidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Depresyon evresinde ebeveynler hiçbir şeyin anlamı olmadığını düşünebilir, artık durumu düzeltmek için bir şey yapılmayacağını anlayabilir ve bu noktada sıkıntı yaşayabilirler. Tepkiler: • Çevre ile ilişkileri en aza indirme • Normal çocuk özlemi hissedebilirler. Öztürk ailesinin de yaşadıkları bunlar olduğundan doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel engelliliğin birçok belirtisi bulunmaktadır. Bunlar (T.C. Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2008): • Oturmayı, emeklemeyi ve yürümeyi diğer çocuklardan daha geç öğrenir. • Konuşulan dili anlamada zorluk gösterebilir. • Konuşmayı daha geç öğrenebilir, sınırlı sözcük dağarcığına sahiptir. • Sesleri doğru çıkarma ile ses bozuklukları ve kekemelik görülme sıklığı normal gelişim gösteren çocuklara göre daha fazladır. • Hatırlamada zorlanabilir. • Anlamada güçlük çekebilir. • Sosyal kuralları anlamada güçlük çekebilir. • Sorun çözmede zorlanabilir. • Mantıklı düşünmede zorlanabilir. • Dikkatini yoğunlaştırmada zorlanabilir. • Okuma-yazma ve matematik gibi akademik becerilerde güçlük çekebilir. • Kendi başlarına karar verme ve uygulamada zorlanabilir. • Genellikle yetişkinler tarafından yönlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Çocuk istenmeyen davranışı   ısrarla tekrar ettiğinde  sınırlanmış seçeneklerden oluşan mesajlar verilmelidir. Örneğin, topu evin içinde değil ön ve arka bahçede oynayabilirsin gibi. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Engelli işçiyi işe alırken zaman zaman sorunlar yaşanmaktadır. Bunlar şöyle özetlenebilir: • Türkiye şartlarında asgari ücreti kabul etmemektedirler. • Özgüven problemi vardır. “Ben diğer insanlar kadar iyi üretemem”. • Aciz, yardıma muhtaç olarak görülmektedirler. Aileler kendi sırtlarına bir yük olarak görüp, aciz insan psikolojisi ile yetiştirmektedirler. Bu önemli bir problemdir. • Seçicilik problemi mevcuttur. Engelli işçilerde; “Özel sektör yerine Kamuda iş yok mu? Daha çok masa başı işler olsun? Öğrenme yoluna giderek zahmet çekmeyeceğim işler yok mu?” anlayışı hakimdir. • Sosyal kurallara adaptasyonda sıkıntıları vardır. İnsanlar engellilere hep acıyarak yaklaşıp, onları bağımsız birer birey olarak görmediği için haliyle engellilere ayrıcalık beklemektedirler. • Eşleştirme işleminden sonra ulaşım, toplu taşıma sorunu başlamaktadır. Çünkü engellilerin pek çoğu bu sıkıntıyı yaşamaktadır. • Toplu taşımada gerekli düzenlemelere gidilse bile bu kez işyerinin önünde (bekçi,rampa, vb.) engeller çıkmaktadır. • İşletmeye girmeyi başarmış olsalar da, bu kez işverenler, sadece görüşmüş olmak için görüşmekte ancak istihdama sıcak bakmamaktadırlar. • Yasal zorunluluk bulunması sebebiyle “Ben engelliyim ama ucuza çalışmam, daha iyi işler bulabilirim, beni işe almaya mecbursunuz” gibi düşüncesi olanlar vardır. • Bazıları yolun uzun olduğunu söylemekte, işi bırakmakta ve çalışma şartlarını kendilerine uygun bulmamaktadırlar. • İşi beğenmeyenler olduğu gibi işi kabul ettiğini söyleyip yolda fikrini değiştirenler vardır. • İşe alınan personel bazen işe gelmemektedir. Çok fazla izin isteyen engelli işçilerde mevcuttur. • Özellikle konuşma engeli olan bireyler iş görüşmelerine aileleri ile birlikte gelmedikleri için iletişimde sıkıntı yaşanmaktadır. • İşveren açısından bakıldığında; çalıştırmak isteyip sosyal sorumluluk olarak görenler vardır. Bir de külfet olarak görüp çalıştırmak istemeyenler bulunmaktadır. Tabii asla çalıştırmak istemiyorum, cezamı kesin diyenlerin sayısı da çok fazladır. • Engellinin yapabileceği, sınırlılıkları doğrultusunda bir iş verilmezse sıkıntı oluşmaktadır. Engelliyi engeline ve kapasitesine uygun işlerde çalıştırmak lazımdır. • Engelli bireylerin işe alımında konu ile ilgili belirli bir muhatabın olmaması gibi konularda zaman zaman problem yaşanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ortopedik engele sahip bireyler tedavi ve rehabilitasyon amacıyla bazı yardımcı araçlar kullanmaktadır. Bunlar: - Protez - Ortez - Tekerlekli sandalyeler - Yürüteçler - Koltuk değnekleri ve bastonlar - Diğer yürüme araçları - Diğer ekipmanlar Yukarıda sözü edilen araçların yanı sıra bazı ortopedik engelli bireylerde özel oturma düzenlemeleri, minder ve takozlar da önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Engelli çocuğa sahip aileler birtakım duygular yaşamaktadırlar. Şok: Bu aşamada aileler çaresizlik, aşırı ağlama, aşırı konuşma, hiç konuşmama gibi tepkiler verebilirler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: IFSW’nin son tanımına göre (2014) sosyal hizmet; sosyal değişme ve gelişmeyi, sosyal bütünleşmeyi ve insanların özgürleşmesini ve güçlenmesini sağlayan uygulama odaklı bir meslek ve akademik disiplindir. Sosyal adalet, insan hakları, kolektif sorumluluk ve farklılıklara saygı sosyal hizmetin odağını oluşturan ilkelerdir. Sosyal ve beşeri bilimler, yerel bilgi ve sosyal hizmet teorileriyle desteklenen sosyal hizmet disiplini, iyilik halini arttırmak ve yaşam zorluklarına işaret eden yapı ve insanlarla ilgilidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rehabilitasyon; doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan engeli ortadan kaldırmak veya engelliliğin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, engelliye yeniden fiziksel, zihinsel, psikolojik, ruhsal, sosyal, mesleki ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi ve engellinin toplum ile bütünleşmesi, ayrımcılığa karşı tüm tedbirlerin alınması amacıyla verilen koruyucu, tıbbi, mesleki, eğitsel, rekreasyonal ve psiko-sosyal hizmetler bütünüdür. Otizm açısından risk altında olan bir çocuğa yapılan rehabilitasyon henüz engellilik çıkmadan, engelliği engellemeye yönelik olduğundan "koruyucu rehabilitasyon" olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşitme cihazı çevredeki sesleri önce elektriksel uyarıya, daha sonra yükselterek tekrar işitsel uyarıya dönüştürür. Üç temel parçası vardır; mikrofon, yükseltici ve alıcı. Dışarıdan gelen ses, mikrofon tarafından yükselticiye gönderilir. Burada yükseltilen ses alıcı tarafından kulak kalıbına gönderilir. Kulak kalıbı yoluyla, yükseltilmiş olan ses kulak zarına ulaşır. İşitme cihazının türleri bulunmaktadır. Bunlar: - Kulak arkası - Kulak içi - Kanal içi - Gözlük tipi - Cep tipi İşitme cihazlarının dışında işitmeyi sağlayacak bazı yardımcı araçlar bulunmaktadır. Bunlar, yüz yüze iletişim, radyo ve televizyon dinlemeye yardımcı cihazlar, telefonda konuşmaya yardımcı cihazlar, çevredeki sesleri duymaya yardımcı sistemlerdir. Yüz yüze iletişimde en yaygın olarak FM sistemleri ve Loop sistemleridir. Bunların yanında, telefon yükselticisi ve alarm sistemleri de kullanılmaktadır. Ortez ise ortopedik engelli bireylerin kullandığı bir araçtır.

Yanıt Açıklaması: Güçlendirme yaklaşımı ortopedik engelli bireylerle çalışırken onların sorunlarını ve ihtiyaçlarını birlikte tanımlamayı, güçlü ve güçsüz yanlarını fark etmeyi, gelişmeye açık yönlerini belirlemeye dayanmaktadır. Ahmet Bey'in de yaptığı bu olduğundan doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde engellilerin istihdamı konusunda yaygın olarak kota yönteminin uygulanmakta olduğu görülmektedir. Ülkemizde engellilerin istihdamı konusunda uygulanan bu yöntemin temel üstünlükleri ve zayıflıklarını bulunmaktadır. Kota sisteminin diğer yöntemlere göre üstün olduğu noktalar: Kota yöntemi bir zorunluluğa dayanmasına rağmen işçi sayısı 50’yi aşan özel sektör işyerlerinin % 3, kamu işyerlerinde % 4 oranında engelli istihdamı ülkemiz açısından sağlanmış olmaktadır. Kota yöntemi engellilerin iş piyasalarına girmelerinin en kolay yöntemidir. İşverenlere kota kapsamında engelli işçi bulma noktasında Türkiye İş Kurumu aracılık etmektedir. Dolayısıyla engellilerin İş-Kur’a müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu durum engellilerin mevcut işlere yönelik İş-Kur tarafından düzenlenen mesleki eğitim imkânlarından faydalanmalarına da yardımcı olacaktır. Mevcut kota yöntemi ceza sistemine dayanması nedeniyle, işverenlerin engelli istihdam etme konusunda olumsuz tutumlar geliştirmelerine neden olmaktadır. Kota uygulaması olmasına rağmen işverenlere bu konuda bir teşvik uygulanmamaktadır. Özellikle çalışan sayısı 50’yi aşan işyerlerinde 1 adet doktor, sanayi işletmesi ise 1 adet iş güvenliği uzmanı ve engelli istihdam zorunluluğu da getirildiğinden işverenlerin işçilik maliyetleri artabilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kooperatif çalışma yöntemi, engelli bireylerin işbirliği ve de devletin desteğiyle oluşturulabilecek bir yöntemdir. İşbirliğine dayanan bu yöntem ile engelliler öncelikle üyelerinin mevcut yeteneklerini değerlendirerek, yapacakları işe göre iyileştirme ve bir bağımsız kuruluş olarak ülke pazarında yerlerini alabilirler. Aynı engele sahip olanlar, bazen de aynı olmayanlar arasında orta bir duygu birliği oluşturma açısından önemli bir adım sayılabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kaynaştırma, özel eğitim gereksinimi olan bireylerin normal gelişim gösteren akranları ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bu konuda eğitim almış profesyoneller tarafından eğitim verilmesini kapsayan özel eğitim uygulamalarıdır. Ailelerin katılımı ve çocuklarına vereceği destek oldukça önemlidir

Yanıt Açıklaması: İşitme cihazının türleri şunlardır; kulak arkası, kulak içi, kanal içi, gözlük tipi, cep tipi.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel engelliler gündelik hayatlarında yoksulluk, eğitimden dışlanma, istihdam edilmeme, rehabilitasyon yetersizliği ve kent içi ulaşım, konut uyumsuzluğu gibi nedenlerle çeşitli toplumsal bütünleşme sorunları yaşamaktadır. Zihinsel engelin teşhisinde iki tür değerlendirme yapılır. Bunlar tıbbi değerlendirme ve eğitsel değerlendirmedir. Tıbbi değerlendirmeler hastanelerde yapılır. Zihinsel engelli çocuklarda rehabilitasyonun amaçları şunlardır: Çocuklarda görülen hareket bozukluklarını en aza indirmek, Oluşabilecek kas iskelet sistemi bozukluklarını önlemek, duruş bozukluklarının oluşmasını önlemek, Zihinsel engelli bireyin ihtiyacına göre kullanacağı araç ve gereçleri belirlemek ve bunların nasıl kullanılabileceğini göstermek, İş-uğraşı tedavi programını uygulamak, Çocuklar için gerekli olduğu durumlarda konuşma terapisi yapmak, Özel eğitim yaklaşımlarını uygulamak, Kaynaştırma eğitimine ön hazırlık yapmak, Aile eğitimi vermek ve zihinsel engelli çocuğun eğitimi konusunda aileye rehberlik etmek, Zihinsel engelli çocuğun yaşayacağı ortamların düzenlenmesini yapmaktır. Doğru yanıt A’dır.