Engellilerle Sosyal Hizmet

Yanıt Açıklaması: Engellilerin karşılaştığı sorunların başlıcaları; aile ve özel yaşam, yoksulluk, fiziksel çevre, konut ve ulaşım, istihdam, rehabilitasyon ve eğitim sorunlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Depresif duygular hayatın normal bir parçasıdır. Gündelik hayatın getirdiği keyifsizlik ve moral bozukluğunu depresyondan ayıran şey depresyondaki belirtilerin şiddeti ve süresi dir. Oysa yaş ve cinsiyet, hastanın demografik bilgilerini yansıtan fakat depresyonun belirtilerinin niteliğiyle ilgili olmayan özelliklerdir. Bu sebeple doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal adalet, insan hakları, kolektif sorumluluk ve farklılıklara saygı sosyal hizmetin odağını oluşturan ilkelerdir.

Yanıt Açıklaması: Ulaşılabilirlik, sosyal yaşamın tüm alanlarını kapsamaktadır. Mimari yapıları, ulaşım ve erişim alanındaki her türlü sistemlerin halka açık ve erişebilir olmaları üzerine formüle edilmiş, insan yaşamını kolaylaştırmayı amaç edinen bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Engellinin tıbbi yöntemlerle ve araçlarla fiziki kapasitesini arttırarak, günlük yaşamda mümkün olan maksimum fonksiyonla bağımsızlığa ulaşmasını sağlayarak, hayati fonksiyonlarını yerine getirmeye yönelik çalışmalardır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, henüz engellileri de gözeten sistemli bir iş analizi ve meslek tanımlaması çalışması yapılmamıştır. Bugün engellilerin, sahip oldukları engelden kaynaklanan özellikleri ve nitelikleri de dikkate alınarak, hangi işlerde çalışabilecekleri konusunda, elde ciddi bir araştırma ve çalışma bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal rehabilitasyon, ekonomik ve sosyal güçlükleri gidererek kişinin aile, toplum ve iş hayatına uyumunu sağlamayı amaçlar. Bir diğer ifade ile sosyal rehabilitasyon, engellinin gerek günlük işlerinde gerekse geleceğine ilişkin düşünce ve faaliyetlerinde onu hem özel hayatına hem de iş hayatına ruhsal açıdan hazırlamaktır. Tıbbi rehabilitasyon; kişinin fonksiyonel yeterliliğini, mümkün olan en yüksek düzeyine çıkarmak için uygulanan klinik tedavi, fizik tedavi, tıbbi yetersizlikler, uğraşı tedavisi, konuşma tedavisi...

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk, “engellilik” durumunu ortaya çıkaran ve artıran en önemli çevresel olgudur. Ancak yoksulluk olgusunun akıl sağlığında bozulma, depresyon, madde ve alkol bağımlılığı, şiddet, istismar, ırk ve cinsiyet ayrımcılığı, tek ebeveynlik, çocuk ebeveynlik, düşük beslenme, sağlık, eğitim ve sosyal hizmetlerin eksikliği ya da bu hizmetlere erişimde sınırlılıklar yaşama gibi pek çok dezavantajlı bileşeni beraberinde getirmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ayrımcılık genel olarak “bir kişi veya gruba farklı özelliklerinden dolayı diğerlerine davranıldığından daha farklı veya daha az özenli davranılmasıdır”. “Toplumsal koruma” nın hedefi ise, bir toplumda engelli ya da benzer sorunları olan kişilerin doğal ortamlarında yaşamlarını sağlayabilecek olanakları yaratmaktır. Oysa, toplumsal bütünleşme , bireyin hangi statüde olduğuna bakılmaksızın bütün sosyal gruplarla sosyal hayatın temel alanlarında birlikte, iç içe yaşamalarını ifade eder. Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelliliğin tanımında bazı sosyal faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabilmek mümkündür: Bakıma muhtaçlık, çalışabilirlik, sosyal hayata uyumun sağlanabilmesi, ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik (Öztürk, 2011). Bu bilgilerin ışığında sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de engelli bireylerin eğitimine yönelik yapılan yasal düzenlemeler tarihsel açısından incelendiğinde, ilk olarak 1949 tarih ve 5387 sayılı “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Hakkında Kanun”un yürürlüğe konduğu görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal modelde artıları ve eksileriyle şunlar vurgulanmaktadır: - Bozukluk bireyde fiziksel, zihinsel veya duyusal bozukluk neticesi işlev kısıtlanmasıdır. - Yeti yitimi fiziksel veya sosyal engeller yüzünden  toplumda diğer bireylerle eşit derecede normal yaşamın parçası olarak hareket etme şansının kısıtlanması veya kaybedilmesidir. - Yeti yitimi (engellilik) artık bireysel değil, sosyal bir sorun olarak görülür. Engellilik toplumun çoğunluğunun, yani belirgin bozuklukları olmayanların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelmesiyle engellilerin ihtiyaçlarını ayrı tutması ile ortaya çıkan bir durumdur. - Engellilik hareketi ise, sorunun ‘tedavi’sinin toplumun yeniden yapılandırılmasıyla gerçekleşebileceği yönündedir. Bireye ve bozukluğuna odaklanan tıbbi ‘tedavi’lerden farklı olarak, bu yaklaşım gerçekleştirilebilir bir hedef saptar ve aynı zamanda herkesin de menfaatine hizmet eder. Bu yaklaşım, engellilerin bireysel ve topluluk olarak dezavantajlarının tıpkı cinsel ayrımcılık, ırkçılık ve eşcinselliğe karşı ayrımcılık gibi temel toplumsal ayrımcılıktan kaynaklandığını öne sürer. - Engellilik hareketinin ürünü olarak ortaya çıkan sosyal model, engelli bireylerin zihinsel ya da fiziksel durumlarından ötürü toplumla bütünleşmelerinin engellendiğini savunmaktadır. Bu engeller tekerlekli sandalyeyle çıkılamayacak basamaklar, yüksek kaldırımlar, duvarların yüksek kısımlarına monte edilen elektrik anahtarları gibi mekânsal engeller olabileceği gibi özel alt sınıar gibi eğitimsel nitelikli engeller de olabilir. Bunların yanı sıra depo niteliğindeki tedavi ve bakım kurumları da tıbbi engeller kategorisinde düşünülebilir. - Sosyal modelin eleştirilebilecek bir yönü, bireyin engelli olmasına yol açan durumların araştırılmasını engelleyebilme olasılığıdır. - Sonuç olarak sosyal model, engellilerin kendilerini toplumla bütünleşmiş hissetmelerine yol açmaktadır; böylece toplumdan soyutlanmamış olmaktadırlar. Engellileri toplumla bütünleştirici bu yaklaşıma, hem engelliler hem de yakınları tarafından ihtiyaç duyulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 52-67 arası hafif derecede zihinsel engelli olarak geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik damgalama (stigmatizasyon), kişinin içinde yaşadığı toplumun “normal” saydığı ölçülerin dışında sayılması nedeniyle toplumu oluşturan diğer bireyler tarafından, kişiye saygınlığını azaltıcı bir atıfta bulunulmasıdır. Bu konudaki ilk araştırmacılardan biri olan Goffman stigmayı ‘daha az değer verme davranışı, bu etiketi taşıyan insanların daha az istenebilir ve neredeyse insan gibi idrak edilmemesi’ olarak tarif etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi rehabilitasyon; kişinin fonksiyonel yeterliliğini, mümkün olan en yüksek düzeyine çıkarmak için uygulanan klinik tedavi, fizik tedavi, tıbbi yetersizlikler, uğraşı tedavisi, konuşma tedavisi, ortopedik cihaz ve protez kullanması ile kişinin rehabilitasyon sürecine engel olacak psikolojik ve sosyal güçlüklerini azaltarak ya da ortadan kaldırarak onun topluma entegrasyonunu amaç edinen rehabilitasyon hizmetleridir. Bir diğer ifade ile engellinin tıbbi yöntemlerle ve araçlarla fiziki kapasitesini arttırarak, günlük yaşamda mümkün olan maksimum fonksiyonla bağımsızlığa ulaşmasını sağlayarak, hayati fonksiyonlarını yerine getirmeye yönelik çalışmalardır. Tıbbi tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri; zarar gören yetenekleri onarma, yeniden kazandırma ve kişiyi engeliyle birlikte yaşamaya alıştırmaya yönelik çalışmaları kapsar.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, engellilere yönelik rehabilitasyon hizmetleri: 1) Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon servislerinde, 2) Sağlık Bakanlığı’na bağlı rehabilitasyon merkezlerinde, 3) Üniversite hastaneleri ve özel hastanelerde ve 4) Özel ve resmî rehabilitasyon merkezlerinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca engelli çocuk yetiştirmeye bağlı devamlı kaygı, depresyon, endişe ve anksiyete yaşanması ailenin aşırı psiko-sosyal sorunlar yaşamasına neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ulaşılabilirlik, yaşamın akla gelen her alanındaki olanaklarına ulaşabilmek ve bunlardan yararlanabilmek anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Konuşmanın akışında, ritminde veya akıcılığında bir bozukluk olması durumudur. Kekemelikte konuşmadaki ritim bozukluğunun yanında, ayrıca kaslarda aşırı kasılma, yüzde, ellerde ve ayaklarda tikler görülebilir. Konuşmada tekrarlamalar, bloklar, uzatmalar ve eklemeler görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Rehabilitasyon, engelli kişinin durumuna uygun gereksinimlerde yeterli bir fonksiyon elde etmek için mevcut yeteneklerini en üst düzeye çıkarmak suretiyle bağımlılığının azaltılması sürecidir. Doğru cevap A'dır.