Yaşlılarla Sosyal Hizmet

Yanıt Açıklaması: Bireyci toplum yapısına sahip Avrupa ülkelerinde, kırdan kente göç sanayi devrimi ile tamamlanmış, geniş aile yapısı çekirdek aileye dönüşmüştür. Bu ülkelerde aktif çalışma dönemindeki nüfusun piramitteki yeri hızla daralmakta ve yaşlı nüfusun çalışan nüfusa bağımlılık oranı artmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık olgusuna bakıldığında bireyci olan batı toplumları, yaşlıya büyük ölçüde üreten bireyin menfaatleri açısından bakmışlardır/bakmaktadırlar. Zaten üretim gücünü kaybetmiş olan yaşlı rekabet ortamında kendiliğinden geride kalacağından ister istemez ihmale uğramış olacaktır ya da olmaktadır. Batı medeniyeti yaşlıların aleyhine olan bu anlayışı çeşitli sosyal güvenlik tedbirleri ile dengelemeye çalışmaktadır. Ancak bütün çabalarına rağmen bu konuda tamamıyla başarılı oldukları söylenemez. İslam medeniyeti çerçevesine girmemiş olan kamucu doğu toplumları ise yaşlıya büyük ölçüde kamunun menfaatleri açısından bakmışlardır/bakmaktadırlar. Kamunun yararına iş göremez hâle gelmiş olan yaşlı, yine kamu yararı gözetilerek ya ihmal edilecektir ya da öldürülecektir. Ancak bu anlayış teorik olarak mümkün gibi görünse de yaygın bir uygulamadan söz edilemez. Görüldüğü gibi her iki anlayış da yaşlıyla üretim tüketim kalıpları açsından bakmaktadır. Bireyci toplumlar yaşlıyı sağlıklı ve de üreten bireyin ekmeğine ortak olarak görüp, yaşlıyı üreten bireye feda ederken, kamucu anlayış ise üretmeyen yaşlıyı toplumun sırtına bir yük olarak görüp, yaşlıyı topluma feda etmektedir. Her iki yaklaşımda da yaşlıların bir tüketim sınıfı oluşturduğu anlayışı hakimdir. Diğerkâm toplumlar yaşlıya büyük ölçüde kamu ile bireyin dengesini esas alan bir anlayışla bakmaktadırlar. Bu anlayışa göre yaşlı “aceze” duruma gelene kadar hem kendi menfaati için hem de toplum menfaati için çalışmak durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Ancak, teoriye bazı eleştiriler yöneltilmiştir. Yaşlılıkta her zaman aktif olmak, etkinlik/ faaliyet içinde bulunmak mümkün değildir. Devamlı aktif bir yaşlı insan tipini empoze edilmekte ama bu pratikte pek fazla rastlanılan bir durum değildir. Her yaşlı eşit imkânlara sahip olamamaktadır. Orta yaşlı ve aktif insanın yaşlanınca da böyle kalmasını isteyip bunun uygulamada nasıl olabileceğine kesin bir açıklık getirememektedir. Genç insanların daima aktif olduklarının peşinen kabul edilmesine rağmen pratikte karşılığı mümkün görülmemektedir. Üstelik yaşlının aktif olma durumu, yaşlıların farklı ilgi, ihtiyaç ve fiziksel yetenekleri yanında geçmiş yaşamlarındaki deneyimlerine ve elde ettikleri nesnel kaynaklara göre farklılık gösterebilir. Dahası aktivitelerin koruyuculuğunun sonucu da kesin veya yaşam doyumuna etkisi zorunlu değildir. Zira yaşlının her an aktivitelerle yaşaması mümkün olmadığı gibi bir aktivite anında mutlu iken sonrasında aktivite öncesindeki hâlden daha doyumsuz bir hâle de gelebilmektedir. Hatta bazı yaşlılar pasif ama mutlu, bazıları aktif ama mutsuz olabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Huzurevi; 60 yaş ve üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak ve bu kişilerin sosyal ve psikolojik gereksinimleri karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşunu ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Süreklilik Teorisi içsel ve dışsal yapıların korunarak sürdürülmesi üzerinde durur. İçsel yapı, sabır, duygu, tecrübe, seçimler, eğilimler ve becerilerden oluşan yapıdır. Dışsal yapı da, kişinin geçmişte kazandığı beceriler, etkinlikler ve farklı rollere ilişkin performansıyla bağlantılı yapıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Demans (Bunama) İlerleyici ve ölümcül bir hastalık olan Demans hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterize olan, yaşlılarda sık görülen bir sorundur. Altmış beş yaş üzerinde %5, seksen yaş üzerinde %50 oranında görülür.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Kuru fasülye; et- yumurta- kuru baklagiller grubu besinler arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa komisyonu tarafından yapılan bir değerlendirmeye göre, yaşlı nüfusun çalışan nüfusa bağımlılık oranının giderek arttığı, yaşlıların değişik giderlerinin sosyal güvenlik sisteminde büyük açıklar oluşturacağı, ayrıca aktif çalışma dönemi olarak adlandırılan 15-64 yaş arasındaki nüfus grubunun nüfus piramidindeki yerinin daralması nedeniyle Avrupa ekonomisinin eksik istihdam sorunu ile de karşı karşıya kalacağı da öngörülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cattell’in Britanya’da yaptığı bir araştırmaya göre, majör depresyon yaşlı insanların intiharlarının en sık görülen psikiyatrik nedenlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Teoriye göre; doğal değişimle birlikte yetişkinin geliştirmesi gereken uyum stratejileri içinde yer alan ‘rol bırakma’, yaşlı birey için uygun bir stratejidir. Başka deyişle evlilik, eşini kaybetmek, emeklilik gibi sosyal konumun değişmesinde eski rollerin bırakılarak yeni yaşama uyan rollerinin benimsenmesi, bu bakış açısına uygundur, aykırı değildir. Çünkü yaşlının topluma katkısının azalmasının yanında, bu yaşlarda görülmesi muhtemel sınırlılıklar (hastalıklar, eşin kaybı, statü kaybı, bağımlılık), bireyin farklı bir düzeyde topluma katılmasını gerektiren değişimlerdir. Bu durumda eski rol ve beklentilerin bırakılarak yeni ve gerçekçi durumlara uyum sağlama stratejileri geliştirmek, gerçekçi ve faydacı bir yaklaşımdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: • Pernisiyöz anemi oluşur. • Kol ve bacaklarda uyuşma, • Depresyon, • Baş ağrısı, • Unutkanlık, • Kasılmalar B12 vitamini eksikliğinde görülür.

Yanıt Açıklaması: Kognitif bozukluk kişiler yaşlandıkça artmaktadır. Düşmeler, immobilizasyon, bağımlılık, bakımevine yatırılma ve mortalite gibi olumsuz sonuçlar için bir risk faktörüdür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Farklı ya da benzer gerekçelerle de olsa “Kamitok” adı verilen yaşlı insanların öldürülmesine bir çok ilkel toplumda rastlanmaktadır. Kamitok’un farklı uygulama biçimleri bulunmaktadır; diri diri gömülme, açlığa terk edilme, boğularak öldürülme veya kaba kuvvete başvurularak öldürülme gibi.

Yanıt Açıklaması: Gerontoloji; yaşlılık sorunları ile ilgili bilim dalına verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet; bireyin ruh dünyası ve davranışlarını konu alması dolayısıyla psikoloji ve aynı zamanda sağlık bilimleri, eğitim bilimleri, yönetim bilimleri, antropololji, ekonomi ve diğer bazı bilim dalları ile de yakından ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: 'Çevrenin zihnindeki ben kişilik; benim zihnimdeki ben' e benlik adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Komitok; ilkel topluluklarda yaşlıların öldürülmesi anlamına gelir. Kamitok’un diri diri gömülme, açlığa terk edilme, boğularak öldürülme veya kaba kuvvete başvurularak öldürülme gibi farklı uygulama biçimleri bulunmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığı kronik, sinir sistemini dejenere eden ilerleyici bir hareket hastalığıdır. 65 yaş üstü yaşlı popülasyonda %2 sıklığında görülmektedir. Parkinson Hastalığında beynin beden hareketleri üretme kabiliyeti bozulur ve Parkinson hastalığının karakteristikleri olan tremor (titreme), rijidite (katılık), akinezi (hareketsizlik ya da spontan hareket edememe), bradikinezi (hareketin yavaşlaması), yürüme ve postür (duruş) problemleri ortaya çıkar. Yaşlandıkça Parkinson hastalığının ortaya çıkma riski ve oranı artmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aktif yaşlı bireyler, aktif olamayanlara göre mental ve fiziksel açıdan daha sağlıklı ve hayatlarında daha fazla mutlu olduğunu savunan görüş aktivite teorisidir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde de genel olarak 65 yaşın üstündeki herkes yaşlı kabul edilir.