İnsan Davranışı Ve Sosyal Çevre 2

Yanıt Açıklaması: “Özürlülük” teriminin sakat kişileri dışlayıcı/yaralayıcı anlamlarından dolayı artık kullanılmadığı vurgulanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir insanın yaşamını minimum düzeyde sürdürebilmesini sağlayacak imkânlardan yoksun olması, yani biyolojik olarak kendisini yeniden üretebilmesi için gerekli kalori ve diğer besin bileşenlerine ulaşamaması mutlak yoksulluk olarak tanımlanır. Bir insanın gelirinin, toplumsal olarak yeniden üretebilmesi için gerekli tüketim ve yaşam düzeyinin, başka ifadeyle o toplumda geçerli minimum tüketim düzeyinin altında kalması ise göreli yoksulluk olarak tanımlanır. Dikkat edilirse, yoksulluk üretim- tüketim ve gelir üzerinden tanımlanmaya ve açıklanmaya çalışılmaktadır. Oysa çalışma ile gelir arasındaki ilişki doğrusal olmadığı gibi; bugün gelinen ekonomik yapıda çalışmak yahut bir işe sahip olmak, yoksulluktan kurtulmak için yeterli değildir. Öznel Yoksulluk: Toplumun kabul edeceği minimum yaşam standardından hareket edilerek yoksulluk çizgisinin belirlenmesidir. Bu belirleme genellikle anketlerle yapılmaktadır.  İnsani yoksulluk, diğeri ise yoksulluğun küreselleşmesi ve neo-liberal politikaların sonuçlarını açıklamak için kullanılan yeni yoksulluk kavramıdır. İnsani yoksulluk kavramı, UNDP tarafından, gelire bağlı olarak belirlenen yoksulluk sınırları yeterli olmadığı için geliştirilmiştir. Buna göre, insanın, insana yaraşır bir hayat sürmesi için sadece temel ihtiyaçlarının karşılanması yeterli değildir. İnsanların temel ihtiyaçlarının yanı sıra sosyal ve kültürel birtakım imkânlara da sahip olması gerekir. Ortalama hayat süresi, kamusal ve özel kaynaklara erişim gibi ölçütlere göre belirlenen insani yoksulluk, bir yandan bir insan hakkı olan gelişme hakkı ile öte yandan yoksunluk ve dışlanma kavramları ile yakından ilişkilidir. Literatürde yoksulluğun pek çok görünümünün “yeni yoksulluk” olarak tanımlanmasına yol açan gelişme, küresel ekonomik koşullarda, yoksullukla işsizlik arasındaki ilişkinin büyük ölçüde ortadan kalkmasıdır. Buna göre, işçi sınıfı burjuvazi karşısında güçsüzdür ve kapitalist sistemin temeli işçinin emeğinin sömürülmesidir. Emek sömürüsü sistemin kendisini yeniden üretmesinin başat aracıdır ve yoksulluk kapitalizmin sürekliliği için zorunludur. Yoksulluğu belirleyen düşük ücretlerdir ve düşük ücretle çalışanlar geniş bir yoksullar kesimini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Nefret suçlarının diğer suçlardan ayırt edildikleri noktaları açığa çıkaran araştırma bulguları şunlardır: -Katılımcıların dile getirdikleri en ciddi nefret suçu olayları, gerçekleştikleri yere göre sınıflandırılmıştır. Nefret suçu olaylarının (%60) yanlılık içermeyen suçlara (%32) kıyasla çok daha fazla kamusal alanda gerçekleştiği, buna karşılık yanlı olmayan suçların daha yüksek sıklıkla iç–kapalı mekânlarda gerçekleştiği görülmüştür. -Nefret suçu olayları, diğer suçlara kıyasla daha fazla sayıda fail içermektedir. Şahıs suçu olarak işlenen nefret suçlarının %47’si iki veya daha fazla fail içerirken, diğer şahıs suçlarının %17’si birden fazla fail içermektedir. Bununla birlikte nefrete dayalı mal hırsızlığı suçlarının %68’i, yanlı olmayan diğer mal hırsızlığı suçlarının ise sadece %33’ü birden fazla fail tarafından işlenen suçlardır. -Mağdurların dile getirmiş oldukları tüm olayların yaklaşık %62’sinde failler, saldırıya uğrayan eşcinsel kişilerin tanımadıkları yabancı kişilerdir. Ancak bu oran suç tipine göre değişmektedir. Şahıs suçu olarak işlenen nefret suçlarının %70’inde, nefrete dayalı mal hırsızlığı suçlarının %66’sında ve yanlı olmayan mal hırsızlığı suçlarının %79’unda failler yabancıdır. -Suç tipi ve mağdurun cinsiyetinden bağımsız olarak, faillerin cinsiyetine bakıldığında büyük çoğunluğunun erkek olduğu görülmüştür. Kadın ve erkek mağdurların büyük çoğunluğu faillerin en az “bir” erkek olduğunu dile getirmiştir. Suç tipleri açısından bakıldığında, şahıs suçu olarak işlenen nefret suçu faillerinin cinsiyetinin, mağdurun kadın veya erkek olmasına göre istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Bu suç grubunda kadın katılımcıların %91’inin en az bir erkek fail ve %17’sinin en az bir kadın tarafından saldırıya uğradığı, erkek katılımcıların ise neredeyse tümünün diğer erkekler tarafından saldırıya uğradığı anlaşılmıştır

Yanıt Açıklaması: Sakatlığın tıbbileştirilerek dışlanmasının toplumsal tarihî genelde kapitalist üretim ilişkilerinin ortaya çıkmasıyla açıklanır.

Yanıt Açıklaması: Kişisel kimlik, bireyin ne olduğu kadar ne olmadığının tanımlanmasıdır. Kız çocukları kadın olmayı, mevcut kadın rol modellerini, doğrudan, çoğunlukla gönüllü olarak gözlemek aracılığıyla öğrenirken, erkek çocukların erkek olmayı, öncelikle kadın olmamayı öğrenerek öğrenmeleri söz konusudur. Homofobi bu nedenle, bireyin ne olduğunu (heteroseksüel) onaylama ve ne olmadığını (eşcinsel) ifade etmesinin altında yatan psikolojik işlevi nedeniyle heteroseksüel maskülenliğin önemli bir bileienidir. Bu toplumsal ve psikolojik süreç, heteroseksüel erkeklerin Gey erkeklerle etkileşimde bulunma ihtimalini de doğal olarak azaltmakta ve bu gibi etkileşimler aracılığıyla edinilebilecek homofobik olmayan tutumların oluşmasını da imkânsızlaştırmaktadır  Nefret Suçu: Bir kişi ya da grupa, ait olduğu kimliği, inancı, politik görüşü, cinsiyeti ya da cinsel yönelimi gibi nedenlerle farklı biçimlerde zarar verme amacıyla saldırılması sonucunda oluşan suçlar genel  olarak nefret suçları olarak adlandırılmaktadır. Nefret suçları, suçun kurbanlarının herhangi bir eylemi nedeniyle değil, gerçek ya da algılanan renkleri, milliyetleri, cinsel yönelimleri, görünümleri, etnik kökenleri, bir başka söyleyişle “eylemleri değil var oluşları nedeniyle” maruz kaldıkları saldırgan davranışlardır. Eşcinsel bireylerin, toplumun çoğunluğundan farklı olan cinsel yönelimlerini, kendi iradeleri dâhilinde seçtiklerini düşünmek, yaşamlarının farklı alanlarında maruz kaldıkları ayrımcılıkları da “hakettikleri” gibi yanlış bir yargının paylaşılmasına neden olmaktadır. Eşcinselliği ve eşcinselleri, toplumun geri kalanından ayırarak sınıflandırmaya çalışan her türlü tanım veya davranış cinsel yönelim ayrımcılığı olarak değerlendirilebilir. Eşcinsellerin, ahlâki ve dini açıdan toplumun dayattığı normlara uymayan “ahlâksızlar” veya “günahkârlar” olarak nitelendirilmesidir. Heteroseksizm: Heteroseksüelliği yüceltirken heteroseksüel olmayan davranış biçimlerini inkâr eden, karalayan ve damgalayan değerler ve inançlar sistemidir.

Yanıt Açıklaması: Diğer taraftan eşcinsellere hoşgörüyle yaklaştığını veya onlara acıdığını, bir şekilde tedavi edilirlerse bu dertten kurtulacaklarını belirten, diğer yaklaşıma göre daha insani gibi görünen anlayışlar da bir nevi “içleyici ayrımcılıktır”.

Yanıt Açıklaması: Sosyal dışlanma toplumsal olduğu kadar mekânlarla da ilgilidir. Sosyal dışlanma, dışlanan kesimlerin büyük kentlerin çeperinde ve genellikle belediye hizmetlerinden yoksun olarak ya da toplu konutlarda devlet yardımları ile yaşamaları anlamına gelir. Evsizlik ise dışlanmanın en uç biçimlerinden birisidir. Mülksüzlükte toplumsal alandan dışlanma biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Mutlak yoksulluk, Göreli yoksulluk, Öznel yoksulluk, İnsani yoksulluk ve Yeni yoksulluk olmak üzere beş ana başlıkta toplanabilir.

Yanıt Açıklaması: 1992 yılında Dünya Sağlık Örgütü de Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD) ile eçcinselliğin ruhsal bir bozukluk olmadığı kararını almıştır.

Yanıt Açıklaması: Bütün insanların birey olarak biricik oldukları ve öteki insanlardan farklı oldukları açıktır ancak haklar düzleminde de farklılıklar mevcuttur. Bazı kişiler ve gruplar ayrıcalıklıyken bazı kişiler ve gruplar bu ayrıcalıklardan yoksun bırakılmışlardır. Toplumdaki bu tür eşitsizlik durumları toplumsal tabakalaşma ile açıklanmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu yaklaşım biyopsikososyal modeldir

Yanıt Açıklaması: Elde edilen gelirin, yaşamı sürdürebilmek için gereken asgari ihtiyaçları karşılayamaması haline yoksulluk denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumun kabul edeceği minimum yaşam standardından hareket edilerek yoksulluk çizgisinin belirlenmesi öznel yoksulluktur.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk, bugün insanları her zamankinden daha fazla etkilemekte ve umutsuzluğa sürüklemektedir. Bunun başlıca sebebi de yoksulluğun artık bölgesel ya da yöresel olmaktan ya da sadece işsizlerin yahut belli bir sınıfın (işçi sınıfı) sorunu olmaktan çıkıp küreselleşmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sakatlığın tıbbileştirilerek dışlanmasının toplumsal tarihî genelde kapitalist üretim ilişkilerinin ortaya çıkmasıyla açıklanır. Bu alandaki öncü kuramcı Finkelstien (akt. Oliver, 2011 kapitalizm öncesinde sakat kişilerin üretim sürecine büyük ölçüde katıldıklarını, talihsiz olarak görülseler bile toplumdan dışlanmadıklarını belirtir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkındaki ifade sakat hareketinin amaçlarından bir tanesidir.

Yanıt Açıklaması: Heteronomativite; heteroseksüelliğin tek normal cinsel yönelim olduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Friedman’a göre yoksulluk : “Uzman tarafından dünyaya gelmek, güvenli bir yaşam alanı, yeterli beslenme, sağlık ücretini ödeyebilmek, iyi ve pratik bir eğitim sürecinden geçebilmek, siyasal katılım, ekonomik olarak üretici olabilmek, işsizliğe karşı korunmak, onurlu bir yaşlılık, saygın bir şekilde defnedilmek” gibi olanak ve haklardan yoksunluk olarak özetlenebilir. Yoksulluk sadece yokluk ve bedensel tehlike anlamına gelmez; aynı zamanda sosyal ve psikolojik bir durumdur.

Yanıt Açıklaması: Heteroseksizm: Heteroseksüelliği yüceltirken heteroseksüel olmayan davranış biçimlerini inkâr eden, karalayan ve damgalayan değerler ve inançlar sistemidir. Travesti: Kadın giyiminde veya davranışındaki erkek; erkek giyiminde veya davranışındaki kadın için kullanılan bir tanımdır. Transseksüel: Bireylerin cinsel yönelimlerinden ziyade cinsiyet kimlikleriyle ilişkilidir. Kendisini karşı cinsten biri olarak tanımlayan kişidir. Hem erkek hem de kadın için geçerlidir. Kişi erkek olduğu halde kadın olmayı isteyebilir, kadın olduğu halde erkek olmayı isteyebilir. Ancak transseksüel, daha çok ruhsal eğilimler için belirleyici bir kelimedir. Kişinin davranışlarından çok iç dünyasında kendisini karşı cinsten biri gibi görmesi, hissetmesidir. Gay: Bu terim eşcinsel kurtuluş hareketiyle birlikte ortaya çıkmıştır. Gay kelimesi, aynı cinsten insanların birbirilerine karşı duygusal ve cinsel yönelimleriyle şekillenen hayat tarzlarını betimlemektedir. Sözcük, İngilizcedeki “gay” sözcüğünden 1980’li yıllarda dilimize aktarılmış ve günümüzde de okunduğu gibi yazılmaktadır. Başlangıçta hem kadın hem erkek eşcinselleri kapsamak amacıyla kullanılırken, günümüzde sadece erkek eşcinsellerin kendilerini ifade etmek için kullandıkları bir terimdir. Kadın eşcinseller ise “lezbiyen” kelimesini kullanmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Sakatlığın sosyal modeli, sakatlığı politik mücadele konusu hâline getiren sakat hareketinin gündeme sokmuş olduğu bir sakatlık yaklaşımıdır. Sakatlık sosyal modeli tıbbi modele karşı çıkmış, aşırı tıbbileştirilmesi ve bireyselci sakatlık anlayışını reddetmiştir. Shakespeare, aydınlanma öncesi Ilahî cezalandırma ya da ahlâki kusur olarak görülen sakatlığın, aydınlamayla birlikte biyolojik bir kusur olarak görüldüğüne, sakat hareketininse toplumsal baskıyı, kültürel söylemi ve çevrenin sakatlara diktiği engelleri eleştiren bir bakışa odaklandığını ifade eder. Huges ve Patterson’a göre “sakatlığın toplumsal olarak nasıl üretildiğine odaklanan sosyal model, sakatlık tartışmalarını biyotıbbın egemen olduğu gündemlerden siyaset ve yurttaşlık söylemlerine kaydırmayı başarmıştır.” Sakatlık toplumsal ve tarihsel olarak kurulan bir durumdur ve degiştirilebilir. Sakatlığın tıbbı ilgilendiren bir patolojik olarak görülmesini ve tamamen bireysel bir olgu şeklinde sınırlandırılmasını ifade eder.( Tıbbi Model)