Temel İlk Yardım Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Gerek yanıklarda gerekse donmalarda genel ilkyardım kurallarına ve uygulama sıralamalarına aynen uyulur. Koruma ilkesi, bilinç kontrolü (bilinç yoksa yanındaki kişiye 112 acil servisi arattırma), kişilerin bilincini kontrol ettikten sonra bilinç yoksa ABC değerlendirmesi, yoksa temel yaşam desteğine geçilmelidir. Temel yaşam desteğine geçmeden önce de daha önce 112 acil servis arattırılamamışsa (ilkyardımcı yalnız ise) 112 acil servis aranır.

Yanıt Açıklaması: Hangi hastaya öncelikli olarak müdahale edilmesi gerektiği hızlıca tespit edilmelidir. Acil sağlık hizmetleri bunun için sınıflandırmalar oluşturmuştur. Bu sınıflandırmalara göre; Durumu sabit olmayanlar: Bu grupta değerlendirilen yaralılarda solunum ve dolaşım sabit yani stabil değildir. Her an dolaşım ya da solunum durabilir. Müdahale edilmezse hastanın kaybedilme ihtimali çok yüksektir. İlk aşamada müdahale edilmesi gereken gruptur. Ciddi kanaması olanlar, geniş yanığı olanlar, bilinç düzeyinde hızla gerileme olanlar, nabız alınamayan ciddi kırıklar, ciddi kafa travması, göğüs bölgesi ciddi yaralanmaları, solunum ve dolaşım sistem bozuklukları, şok bu durumlara örnektir. Durumu sabit olanlar: Solunum ve dolaşım sıkıntısı olmayan yaralılardır. Daha acil durumda olanlar yoksa müdahale geciktirilebilir. Turnike ile kontrol edilebilen kanamalar, dolaşımı etkilemeyen ciddi kırık ve çıkıklar, elektrik yanığı, basit kafa ve omurilik yaralanmaları, basit hipotermi, lokal donuklar örnek verilebilir. Acil olmayanlar: Solunum ve dolaşıma yönelik olarak ciddi bir durumun olmadığı durumlardır. Bunlara örnek olarak doku travması, basit burkulma, çıkık ve kırıklar, küçük yanıklar, doğrudan bastırılmak suretiyle durdurulabilen burun kanamaları verilebilir. Ağır yaralı ya da ölü olarak değerlendirilenler: 15 dakikadan fazla nabız alınamayanlar, çok büyük doku travması ve kaybı olanlar, aşırı dozda radyasyona maruz kalanlar, bedeninin çoğu yanık olanlara müdahale önceliği verilmez, triajda üzerine yoğunlaşılmaz. Doğru cevap B seçneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hipotermi yani düşük beden ısısı üç aşamada incelenebilir. • Hafif Hipotermi: Beden ısısı 32-35 C° arasındadır. Kişi çok şiddetli titrer, dengede duramaz, bilinç seviyesinde azalma, hafıza kaybı, kalp hızında aşırı artış söz konusudur. • Orta Hipotermi: Beden ısısı 28-32 C° arasındadır. Titreme ortadan kalkar. Denge artık söz konusu değildir. Nabız çok zor hissedilir. • Şiddetli Hipotermi: Beden ısısı 28 C°’nin altındadır. Solunum ve dolaşım artık hissedilemeyecek kadar derindir. Beden ısısı daha da düştükçe artık kalp durur ve beyin ölümü başlar.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkelerde çok sık salgınlara neden olan tifo ve paratifo da salmonella bakterilerinden Salmonella typhi ve Salmonella paratyphi serotipleri tarafından oluşturulur.

Yanıt Açıklaması: Sürükleme yöntemlerinden ayak bileğinden tutarak sürüklemeyi göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Alçı kalıba alma bir ilkyardım uygulaması değildir.

Yanıt Açıklaması: Bağ doku: Hücreler arası bir boşluk (matriks denir) ve bu boşluk içine yerleşmiş çeşitli hücre ve lif tiplerinden oluşmuş bir dokudur. Doku çeşidine göre matriks sıvı, yarı katı ve katı olabilir.

Yanıt Açıklaması: Tam tıkanmalarda ilkyardımda: a. Koruma ilkesi gerçekleştirilir. b. Bilinç kontrolü yapılır. c. Hastanın ağız içi kontrol edilir. d. Hastada tam tıkanma işareti ve belirtileri varsa hastanın hemen arkasına geçilerek bir kolla hastayı koltuk altından göğüs bölgesinden çekerek tutarak sırtına 5 kez süpürür tarzda aşağıdan yukarı vurulur. Yabancı cismin bu beş vuruşun etkisiyle ağıza gelip gelmediği kontrol edilir. e. Cisim çıkmazsa bu kez ilkyardımcı bir elini yumruk yapar. Başparmak eklemini göğüs kemiğinin bittiği noktaya diyafram üzerine koyar. 5 kez şiddetli bir şekilde kişiyi kendine çeker. Oluşan basınçla cisim çıkabilir. Çıkmazsa 5 kez sırta 5 kez karına baskıya devam edilir. f. Cisim çıkmaz kişinin bilinci tamamen giderse bu kez ABC değerlendirmesi ve gerekirse temel yaşam desteğine geçilir.

Yanıt Açıklaması: Soruda açıklanan teknik, kucakta taşıma tekniğidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Nedeni ne olursa olsun dokulara giden kan akımının azalmasına bağlı olarak dolaşım yetmezliği olarak ortaya çıkan duruma şok denir.

Yanıt Açıklaması: Plazma; kanın sıvı kısmıdır. Kanın % 55’lik kısmını oluşturur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bedende meydana gelen her yanık ciddi olarak değerlendirilmemelidir. Yanığın ciddiyeti birçok unsura bağlıdır. Yanığın ciddiyetini etkileyen baş- lıca unsurlar: Yanığa neden olan etkenin özelliği ve ki- şinin bunlara maruz kalma süresi: Kişi- nin eline dökülen sıcak bir çay suyu damlası basit bir müdahale ile geçebilir. Ancak aynı şekilde bir damla asitin yaratacağı etki çok daha yıkıcı ve yakıcıdır. Yanığın ortaya çıktığı bölge: Solunum, dolaşım sistemi, boyun, yüz ya da genital bölgelerine yakın yanıklar öldürücü olabilir. Yanığın yüzeyi: Bedende yanığın kapladığı alan arttıkça kişinin sıvı kaybı ve enfeksiyon ihtimali artacağından yanık alanı ve yüzeyi de önemlidir. Yaş: Bebeklerde ve yaşlılarda yanık olduk- ça tehlikelidir. Bebeklerde hızlı bir iyileşme olsa da yine de tehlikelidir. Hastalık öyküsü: Kişide var olan hastalık- lar (hipertansiyon, solunum yolları rahat- sızlıkları, alerji hikayeleri vb.) yanığın şid- detini arttırabilir. Enfeksiyon: Sağlam deri tabakası kişileri enfeksiyona karşı korurken hasar gören deri tabakası nedeniyle bedenin kendisinde bu- lunan ve çevreden gelen enfeksiyon aracıları enfeksiyona yol açabilir. Sıvı kaybı: Sağlam deri tabakası aynı za- manda bedende suyu da tutan bir özelliğe sahiptir. Eğer deri tabakası bozulursa o böl- gede sürekli bir sıvı kaybı ortaya çıkar. Bu şoka ve ölüme bile yol açabilir.

Yanıt Açıklaması: Göğüs bölgesinde sıkıntı olan kalp krizi geçiren bir kişiye yarı yatar pozisyon verilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Verilen bilgilerin hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Rentek manevrası kaza geçirmiş yaralı bir kişiyi araçtan omuriliğe zarar vermeden çıkarmada kullanılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yetişkinleri için istirahat hâlinde nabız sayısı 60-100 arası normal kabul edilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: I. Kök (osteoprogenitör) hücre II. Osteoblast III. Osteosit IV. Osteoklast

Yanıt Açıklaması: Sinir Sistemi Üzerindeki Belirtiler: • Bilinç kaybı • Havale • Rahatsızlık hissi • Kaslarda ağrı, kasılma • Hareketlerde uyumsuzluk • Şok belirtileri. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlıklı, güvenli ve kaliteli gıda üretiminin başarılabilmesi amacıyla bu bildirilen denetleyici unsurlarından başka günümüzde yeni uygulamalarla güvenlik sistemleri oluşturulmaktadır. HACCP (Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları), HAZOP (Tehlike Analizleri ve Uygulanabilirlik Çalışmaları), GMP (İyi Üretim Çalışmaları), ISO 9000 ve ISO 22000 en yaygın kullanılan güvenlik sistemleridir. Bunlardan en önemlisi HACCP olarak bilinen standartdır. “Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları” olarak bilinen HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point), işletmede üretilmekte olan gıda hammaddesinin başlangıçtan tüketicisine ulaştığı son aşamaya kadar gerçekleştirilen tüm süreçlerin, tüm tesisin ve çalışanlarının kontrol altında tutulduğu sistemdir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Omuzda Taşıma (İtfaiyeci Tekniği) Tekniği Bilinci kapalı yaralıları için tercih edilen oldukça kuvvet gerektiren bir tekniktir. Tekniğin en büyük avantajı kişi taşınırken ilkyardımcının bir elinin boşta olmasıdır. İtfaiyeciler sıklıkla kullandığı için bu adı alır.