Temel İlk Yardım Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Acil tedavi, herhangi bir hastalık ya da kaza sonucunda sağlığı bozulan ya da hayatı tehlikeye girmiş kişilere tıbbi eğitim almış uzman kişilerce olay yerinde, ambulanslarda ya da sağlık kuruluşlarında ilaçlı ve tıbbi aletlerle yapılan girişimlerdir.

Yanıt Açıklaması: Triaj, olayla ilgili herkese uygulanır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yunanca’da Hygeia, batı dillerinde Hygene, Türkçe’de Hijyen olarak kullanılan bu kelime ruh, beden, vücut ve zihin sağlığını koruduğuna, şifa verdiğine inanılan sağlık tanrıçası Hygieia’dan gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplardamarlar: Kılcaldamarlardan sonra gelen damarlardır. Hücre ve dokuları saran kılcal damarlardaki kanı alıp kalbe götüren damarlardır.

Yanıt Açıklaması: Dolaşım sistemi kapalı bir sistemdir ve temel yapıları kalp, damar ve kandır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Titreme

Yanıt Açıklaması: İç kanama geçiren kişilerde; • Koruma ilkesi gerçekleştirildikten sonra yaralının bilinci kontrol edilir. Bilinç varsa ikinci değerlendirme; bilinç yoksa ABC kontrolü, BC varsa ikinci değerlendirmeye geçilir. • İkinci değerlendirme sırasında şok ya da iç kanama belirtileri varsa kişinin üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır. • 112 acil servis aranır. Gerekli müdahaleler sonrasında yaralının sağlık kuruluşuna sevki sağlanır. • Asla yiyecek ve içecek verilmez. • Kırık varsa kırığın yol açacağı kanamalarıengellemek için kişi mümkünse hareket ettirilmez. • Yaşamsal bulguları sürekli takip edilir. Hasta ya da yaralı yalnız bırakılmaz.

Yanıt Açıklaması: Kanamaların ciddiyeti kanamanın hızına (birim zamanda ne kadar kan kaybediliyor), kanın bedende aktığı yere (kafatası içi, mide kanaması vb.), kaybedilen kanın miktarına (Bedende %15-20’lik kan kayıpları ölümcüldür), kişinin fiziksel durumu (hastalık öyküsü, egzersiz durumu vb.) ve kişinin yaşına bağlı olarak değişir.

Yanıt Açıklaması: Genellikle el yıkamada sıvı veya katı sabunla el yıkama işlemi gerçekleştirilir. Fakat sıvı sabunların tercih edilmesi hijyen açısından önerilmektedir. Bu şekilde yapılan el yıkama işlemine sosyal el yıkama adı verilmektedir. Hijyenik el yıkama olarak tanımlanan yıkama işleminde ise antiseptikli sabunlar veya sadece antiseptikle el yıkama işlemi yapılır. Bu amaçla klorheksidin glukonat, iyodofor, kloroksilenol çok kullanılan solüsyonlardır. Klorheksidin glukonat ve povidon iyot gibi antibakteriyel özelliği olan ajanların kullanılarak yapıldığı el yıkama işlemine ise cerrahi el yıkama adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi alanla ilgili birçok meslek grubunun amblemlerinde sembol olarak kullanılan yılan tıbbın ilk büyüğü olarak kabul edilen Aesculape’ye göre açıklanmaktadır. Buna göre bir hekim, yılan gibi dilsiz olmalıdır. Sırrını kimseye söylememeli, sessizlikle çalışmalıdır. Yılan aynı zamanda gençliği ve sonsuzluğu simgelemektedir. Aesculape’nin figürlerinde görülen asa ise yaşam ağacını, yaşanılan yeri tasvir etmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bayılan bir kişi ile karşılaşıldığında ilkyardımcı öncelikle kendisinin, çevresinin ve yaralının gü­venliğini sağlamalıdır. Bu işlemi gerçekleştirdikten sonra hasta ya da yaralının yanına gelerek nasılsın şeklinde sözel uyarılar verirken bir yandan da ye­tişkinlerde ve çocuklarda omuz başlarından hafifçe vurarak-sarsarak, bebeklerde ise ayak tabanına vu­rarak bilinç durumu kontrol edilir.

Yanıt Açıklaması: Etkin bir ikinci değerlendirmede (baştan ayağa değerlendirme) ilkyardımcı iç kanamalarda aşağıdaki bulguları elde edebilir. • Baş dönmesi, bayılma hissi (kişiye sorularak öğrenilebilir) • Kişide huzursuzluk ve ölüm korkusu (kişiye sorularak öğrenilebilir) • Üşüme hissi (kişiye sorularak öğrenilebilir) • Susuzluk hissi (kişiye sorularak öğrenilebilir) • Beden renginin soluklaşması • Beden ısısının düşmesi • Solunum yetersizliği • Hızlı ve yüzeysel solunum • Hızlı ve zayıf nabız (nabız sayısının artışı ama daha derinden hissedilmesi) • Yara yerinde ağrı ve acı hissi • Bilinç, refleks ve hafıza düzeyinde gerileme • Gözlerde donuk anlamsız bakışlar • Kanamanın beden dışına yansıması (ağız, burun, anüs, kulaktan kan gelmesi gibi) • Kanama sonrası beden yüzeyinde morluk, eziklik, şişlik ve sertlik olması • Tansiyon düşüklüğü • Mide kanamalarında kahve telvesi şeklinde kusma • İdrarda ve gaitada kan olması • Yüz, dudak ve parmaklarda solukluk ve soğukluk Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hijyeni oluşturulması istenen ortama göre kişi­ sel hijyen, okul hijyeni, işyeri hijyeni, gıda hijyeni, personel hijyeni, çevre hijyeni, konut hijyeni olarak sınıflandırmak mümkündür. Kişisel hijyende, vücutta hastalık oluşturabile­ cek mikroorganizmaların, salgıların ve zararlı tok­ sinlerin uzaklaştırılması amaçlanır. Okul hijyeninde, çocuklarımıza ve gençlerimize sağlıklı yaşamanın faydaları ve kuralları anlatılarak, öğretilir ve sağlıklı ortamlarda yetişmeleri sağlanır. İşyeri hijyeninde, işletmelerde haşere ve kemiricilerle mücadele yöntemlerinin belirlenmesi ve uygulanması, personelin çalışma ortamının sağlık ve teknik açıdan yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi, can güvenliğinin sağlanması, müşteri ve tüketicinin güveninin, çalışan personelde moral ve motivasyonun sağlanması amaçlanır. Gıda hijyeninde, ham madde seçimi, gıdaların işlenmesinde satışa sunulmasına kadar geçen süre içinde mikrobiyolojik, kimyasal, fiziksel etkenlerden korunarak üretilen gıdaların tüketiciye sunulması amaçlanır. Personel hijyenininde, personelin sağlık kontrollerinin yaptırılması ile bireysel hijyen sağlanırken, işyerine karşı aidiyet duygusu da geliştirilir. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması amaçlanır. Çevre hijyenininde, üretim ve tüketim esnasında açığa çıkan atıkların güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi ve geri dönüşümünün sağlanması amaçlanır. Konut hijyeninde, bedenen ve ruhen rahatla­ mamızı sağlayan evlerimizin, sağlığımızı olumlu etkileyecek şekilde tasarlanması amaçlanır.

Yanıt Açıklaması: Beden ısısında meydana gelen ani yükselmeler beden metabolizmasını bozarak yaşamsal tehlike oluştururlar. Güneş altında uzun süre ko­rumasız kalmak, aşırı egzersiz yapmak, sauna-ha­mam gibi çok sıcak ve nemli ortamlarda uzun süre­li kalmak, yeteri kadar sıvı almamak gibi nedenler sonucunda kişilerde ciddi yaşamsal tehditler ortaya çıkabilir.

Yanıt Açıklaması: 140/90 mmHg üzeri

Yanıt Açıklaması: Karın bölgesi yaralanmalarında da koruma ilkesi sonrası, bilinç kontrolü, ABC değerlendirmesi ve ikinci değerlendirme yapılır. Yara bedene paralel oluşmuşsa kişi sırt üstü bacakları uzatılarak yatırılır. Yara bedene dikse bacaklar bükülü olarak sırtüstü yatırılır. Dışarı çıkan yapılar içeri sokulmaya çalışılmaz. Enfeksiyonun engellenmesi için kişinin yaralı bölgesi temiz nemli bir bezle örtülür. Yara içinde ya da çevresinde herhangi bir cisim varsa cisim çıkartılmaz, cismin hareketini engellemek için etrafı desteklenir. Kişiye asla yiyecek ya da içecek bir şeyler verilmez, 112 acil servis olay yerine gelinceye kadar kişi yalnız bırakılmaz.

Yanıt Açıklaması: Yanıklarda ilkyardım müdahalesinde de genel ilkyardım kurallarına aynen uyulur. Koruma ilkesi gerçekleştirilirken yanık etmeni yaralı ya da kazazededen uzaklaştırılır. Ya da yaralı yanık etmeninden uzaklaştırılır. Yanmaya neden olan yanma süreci sonlandırılır. Aleve ya da haşlanmaya bağlı yanıklarda yanık bölge hemen akan tazyiksiz su altında en az 20 dakika tutulur. Yanan bölge bedenin çoğunluğunda oluşmuşsa su uygulaması önerilmez. Bunun nedeni yanmaya yani ısı artışına bağlı olarak artan beden ısısının aniden düşmesiyle kişilerde şoka yol açma ihtimalidir.

Yanıt Açıklaması: Elektrik yanıklarında güvenlik en önemli süreçtir. Elektrik akımına kapılan bir kişi ile karşılaştığınızda ilk yapılması gereken akımı kesmektir. Akım kesilmedikçe müdahale edilmemelidir. Akım kesilemiyorsa kişi elektrik iletmeyen bir cisimle ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Kişiye kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir.

Yanıt Açıklaması: Damar içinde pıhtı oluşumuna tromboz; oluşan pıhtıya da trombüs denir. Damar içinde pıhtılaşma kan akımı yavaşladığı zaman ya da pıhtılaşmayı engelleyici faktörlerde eksikliğe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Trombüsler oluştukları bölgedeki damarları tıkarlar. Daha da kötüsü bulundukları bölgeden koparak dolaşımda gezinebilir. Bunlara emboli denir ve daha küçük çapta olan beyin damarlarını ve kalp koroner damarlarını tıkayarak ölümcül hasarlara yol açabilir.

Yanıt Açıklaması: Lökositler, yani akyuvarlar ise vücudu tehdit eden bakteri, virüs ve çeşitli mikroorganizmalara karşı vücut savunmasında rol alan kan hücrelerdir. Cevap B şıkkıdır.