Sosyal Psikoloji 2

Yanıt Açıklaması: Temas denencesi, 1954’te Allport tarafından ortaya atılmıştır. Allport, temasın sadece belirli koşullar altında etkili olacağını iddia etmektedir (Hogg ve Vaugkan, 1995). Bu koşullar şunlardır: • Temas, rastgele ya da amaçsız etkileşimden çok iş birliği içeren ve uzun süren bir etkileşim olmalıdır. Sherif ’in yaz kampı çalışmalarında, gruplar arası çatışmayı azaltmak için uyguladığı temas bu türdendir. • Bütünleşme, resmî ve kurumsal destek çerçevesi içinde olmalıdır. Eşit haklara yönelik ya da ayrımcılığa karşı yasalar tek başına gruplar arası çatışmayı azaltmaz ama daha hoşgörülü davranışlar için gerekli olan sosyal ortamı yaratır. • Temas, eşit statülü kişi ya da gruplar arasında olmalıdır. Statülerin eşit olmadığı bir temas, tarafların birbirleri hakkında geliştirdiği kalıpyargıların doğrulanmasına ve önyargıların pekişmesine neden olur.

Yanıt Açıklaması: Diğer yandan Hogg ve Vaughan’ın (2011) tanımlar arasında farklılıklar olsa da kültürün hem insan etkileşimlerinin bir sonucu hem de bu etkileşimleri yaratan bir zemin olduğu saptaması önemlidir. Ayrıca bu yazarlar kültürün geniş perspektifini daraltarak, kültürü “bir sosyal grubu tanımlayan ve onu diğer gruplardan ayıran biliş ve pratikler kümesi” olarak görürler.

Yanıt Açıklaması: Sosyallik

Yanıt Açıklaması: Kişisel engel adlı mazeret, önemli bir stratejidir. İnsanların kaçınılmaz başarısızlıkla sonuçlanan deneyimleri olduğunda, bunun yeteneksizlikle değil, başka mazeretlerle savunulmasıdır. Öğrencinin düşük not alışını yorgunluğa bağlaması gibi.

Yanıt Açıklaması: Grubun Büyüklüğü: Üye sayısı az olan gruplarda diğerlerine kıyasla daha fazla etkileşim olacağından üyeler arasındaki bağlılık da artacaktır.

Yanıt Açıklaması: Aslında toplumsal rollere bağlı olarak toplumsal cinsiyet yargılarından söz etmek kısmen de olsa mesleklere ait toplumsal cinsiyet rollerinden söz etmek anlamına gelir. Kadını tüm tanımlayan özellik “eş/anne” olmak ise böyle bir kadının meslek anlamında “ev kadını” olduğu düşünülür. Ya da erkekler için örneğin “iş adamı” kategorisi hem role hem de mesleğe gönderme yapan bir kategori olarak görülebilir ve muhtemelen genel olarak “akıllı”, “duygularını kontrol edebilen”, “kriz yönetebilen” gibi birtakım kişilik özellikleriyle zihinde kalıplaştırılır.Diğer yandan kamyon şöförlüğü, maden işçiliği, pek çok spor branşı birincil olarak “erkek işi” olarak kodlanmıştır. Bu tür uç örneklerde, kadınlar için getirilebilecek itiraz, kadınların bu işler için fazlasıyla “narin” olduğudur. Oysa bir yandan günümüz teknolojilerinin kullanımıyla fiziksel güç gerektiren işlerin azlığına, diğer yandan ev temizliğine gündelikçi olarak giden kadınların yaptığı işin fiziksel ağırlığına dikkat çekmek gerekir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel sağlık psikolojisinin odağı son derece geniştir. Bu odak güç, ekonomi ve makro sosyal süreçlerin sağlığı, sağlık hizmetlerini, sağlık psikolojisini ve genel olarak toplumu nasıl etkilediğine ya da yapılandırdığına dair analizleri içerir.

Yanıt Açıklaması: Önyargı, bir kişiye karşı, sadece grup üyeliğinden dolayı geliştirilen olumlu/olumsuz tutumdur.

Yanıt Açıklaması: İlişki içinde olduğumuz kişi, kendi gelişimimiz dışında bir konu hakkında, bir başarı gösterdiyse, onun başarısından dolayı gurur duymamız yansıtma etkisiyle açıklanır.

Yanıt Açıklaması: Beliren norm kuramı (emergent norm theory), modern sosyal psikolojide kitleyi anormal olarak görmekten uzaklaşan ilk kuramdır.

Yanıt Açıklaması: Kitlede kişi sayısı fazlalığının verdiği rahatlık duygusu ile sorumluluk duygusunun ortadan kalkmasıdır. Sorumluluk hissi ortadan kalkan bireyler, tek başınayken zapt ettikleri içgüdülerini serbest bırakırlar. Hemen eyleme geçmek isterler. Bireyler kendilerinde değildir, iradeleriyle hareket etmez, bilinçdışılarının egemenliğine girerler. Bu anonim olma durumudur.

Yanıt Açıklaması: 1972’de Uluslararası Kültürler Arası Psikoloji Derneği kuruldu.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal olarak hemşirelik, sekreterlik gibi roller kadınlara ait olarak görülür

Yanıt Açıklaması: Yirminci yüzyılda başta Batı ülkelerinde olmak üzere biyotıbbi modelin değerini sorgulamaya yol açan iki büyük değişim yaşandı. İlki, insanları etkileyen ve ölüme yol açan hastalık ve rahatsızlıklarda çok büyük değişim gerçekleşmesidir. 1900’lerin başında insanlar akut hastalıklardan (pnömoni, türberküloz, grip gibi) hasta olup ölürlerken yüzyıl boyunca yaşam süresi dramatik bir biçimde arttı ve insanlar akut değil kronik hastalıklardan (kalp hastalıkları, kanser, diyabet gibi) rahatsız olmaya ve bu nedenlerle ölmeye başladılar. Kronik hastalıklar yavaş gelişen ve tedavi edilmekten çok kontrol altına alınabilen hastalıklardır.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik İndirgemecilik: Toplumsal bir olguyu toplumsal düzeyde açıklamak yerine daha alt düzey olan biyoloji ile açıklamaktır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir grubun üyelerine ilişkin toplumsal inançlara Kültürel kalıpyargılar denir.

Yanıt Açıklaması: İster küçük grup isterse binlerce kişilik kitle olsun, psikolojik işleyiş mekanizmaları açısından farklılık göstermez. Diğer bir deyişle, kitle büyük bir gruptan başka birşey değildir. Ancak, kitle davranışının çoğu kez önceden planlanmadığı, önceden belirlenmiş bir lideri, kurulu bir iletişim ağı vb. olmadığı, yani bir grupta olduğu gibi formel bir yapıdan ve süreklilikten söz edilemeyeceği açıktır.

Yanıt Açıklaması: Dayanışma

Yanıt Açıklaması: Sağlık psikolojisinde en iyi bilinen evre modeli Değişme Evreleri Modeliya da diğer adıyla Transteorik Modeldir. Bu modelde bireylerin herhangi bir yaşam tarzı değişikliği yapmaya giriştiklerinde beş evreden geçtikleri ileri sürülür. O¨rneğin sigarayı bırakmak için bir bireyin şu beş evreyi takip etmesi beklenir: O¨n düşünme: Kişi sigara içmesiyle ilgilenmez ve sigarayı bırakmaya niyeti yoktur. Düşünme: Kişi belirsiz bir biçimde sigarayı bırakmayı düşünür fakat böyle bir değişim kararı almamış ve bunun nasıl olacağını düşünmemiştir. Hazırlık: Kişi sigarayı bırakmaya niyetlenir ve bunu nasıl başarabileceğini planlamaya başlar. Eylem: Kişi gerçekte sigarayı bırakmaya çalışır. Sürdürme: Kişi altı ay boyunca sigarasız yaşamıştır ve tekrar başlamayı önlemeye çalışır.

Yanıt Açıklaması: Varsayım: Bireyler yaşam tarzları ve sağlıkları konusunda incelikli bir düşünceye sahip değildir. Eleştiri: İnsanlar sağlık davranışlarını sadece birbiriyle ilişkili olarak düşünmekle kalmaz ama bunları yaşamdan zevk almakla ilişkilendirerek de düşünürler. E şıkkı, varsayım değil, varsayıma yöneltilen eleştiridir. Doğru cevap E'dir.