Türk Anayasa Hukuku

Yanıt Açıklaması: Sözleşme yöntemi ile anayasa yapımı “katılma ve uzlaşma” ilkelerine dayalı olarak gerçekleştirilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Padişah tarafından “ferman” biçiminde ilan edilen 1856 tarihli Islahat Fermanı ise Tanzimat Fermanı’ndaki vaadleri yenileyen ve ayrıca din farkı gözetilmeden bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini getiren bir belgedir. Avrupa devletlerinin etkisiyle hazırlanan Islahat Fermanı’nın temel amacı, müslümanlar ile gayrimüslimler arasında her yönden tam bir eşitlik sağlamaktı. Böylece devletin uyrukları arasında var olan vergi, askerlik, yargılama, eğitim, devlet memurluğu ve temsil alanındaki bütün farklar kaldırılıyordu.  Islahat Fermanı, daha sonraki dönemlerde dış ilişkiler bakımından batılı devletlerin ve Rusya’nın müdahalelerine dayanak oluşturmuş, içeride ise özellikle Hristiyan “millet”lerin bağımsızlık hareketlerinin bir başlangıcı olmuştur (Tanör, 1995: 79). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik yöntemde anayasa yapımı, Anayasa’nın, bir kişi, kurul ya da temsili olmayan bir meclisçe “tepeden inme” bir usulle kabul edilmesi biçiminde gerçekleşmektedir. 1876 Kanun-ı Esasisi bu yöntemle hazırlanmıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanının seçilememesi

Yanıt Açıklaması: Sadece II

Yanıt Açıklaması: 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halk oylamasına Sunulması Hakkında Kanuna göre, “Anayasa değişikliği halk oylaması, ilgili Anayasa değişikliği kanununun Resmî Gazete’de yayımını takip eden altmışıncı günden sonraki ilk Pazar günü yapılır (m.2). Halk oyuna sunulma işlemleri Yüksek Seçim Kurulunun yönetim ve denetiminde seçim kurullarınca yürütülür (m.3).” Halk oylamasının sonucu Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilir. Anayasaya göre (m.175/6), “Halk oyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halk oylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından fazlasının kabul oyu olması gerekir.”

Yanıt Açıklaması: “A” ve “B“ seçeneklerinde şeklî-organik kritere göre yargı fonksiyonu tanımlanmaktadır. “D” ve "E" seçeneklerinde ise Anayasaya göre yargı yetkisinin kullanımı tanımlanmaktadır. Maddi kritere göre yargı fonksiyonu, hukuki uyuşmazlıkların çözümlenmesi ve hukuka aykırılık iddialarının karara bağlanması anlamına gelir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası’nın ilk düzenlemesinde Cumhurbaşkanının Meclis tarafından seçilmesi öngörülmüştü. Yetkili olmakla birlikte Cumhurbaşkanının halk tarafından değil de Meclis tarafından seçildiği bir dönemde sistemin yarı-başkanlığa dönüşmesi mümkün değildi ve bu dönemde böyle bir eğilim de ortaya çıkmamıştır. Ancak 2007 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi usulü kabul edilmiş, bu değişiklikten sonra ilk halk tarafından seçim 10 Ağustos 2014’te gerçekleşmiştir. Güçlü yetkilere sahip Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmeye başlanmasıyla birlikte, 2017 Anayasa değişikliği ile kabul edilen başkanlık (Cumhurbaşkanlığı) sisteminin uygulamaya başladığı döneme kadar hükümet sistemi yarı-başkanlığa benzer şekilde işlemiştir.

Yanıt Açıklaması: 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişiklikle, 102’nci madde yürürlükten kaldırılmış, Cumhurbaşkanının seçimine ilişkin esaslar bazı değişiklikler yapılarak 101’inci maddede yeniden düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik yöntemde anayasa yapımı, Anayasa’nın, bir kişi, kurul ya da temsili olmayan bir meclisçe “tepeden inme” (top-down) bir usulle kabul edilmesi biçiminde gerçekleşmektedir. Bu yöntemin klasik uygulaması, hükümdar ya da monarkın tek yanlı bir iradi tasarruf ile “ferman” biçiminde bir anayasayı kabul ve ilan etmesidir. Ferman anayasa yapımının örnekleri arasında Fransa’da 1814 Restorasyon Dönemi Anayasası; İtalya’da 1848 Anayasası; ve Türkiye’de I.Meşrutiyete geçişi sağlayan 1876 Anayasası sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Bir mahkemede görülmekte olan bir uyuşmazlığa uygulanacak olan bir kanun hükmünün anayasa­ya uygun olup olmadığı sorununun ortaya çıkması hâlinde Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan denetime somut norm denetimi adı verilir. Bu nedenle doğru şık “b”dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Komisyonu, kendisine havale edilen bir anayasa değişikliği teklifini inceledikten sonra vardığı sonuçları bir rapora bağlayarak Genel Kurula sunulması için Meclis Başkanlığına gönderir. Raporda konu hakkında komisyonun düşünceleri ile komisyonca yapılan değişikliklerin gerekçeleri yer alır

Yanıt Açıklaması: Anayasa değişiklik tekliflerinin mutlaka yazılı olarak yapılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Geniş bir uygulama alanına sahip olan adli yargı, hukuk ve ceza yargısından oluşmaktadır. Diğer yargı kollarının görevine girmeyen davalara adli yargıda bakılır.

Yanıt Açıklaması: Hakimler 65 yaşları bitimine kadar çalışırlar. Bu normal emeklilik durumudur. Eğer kendileri de rıza gösterirlerse kanunen erken emekli edilebilirler. Doğru yanıt 'B'

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasası döneminde Türkiye’de de uygulanan sistem, meclis hükûmeti sistemidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yunanistan parlamentosu tek meclisli yapıya sahiptir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Cevap “e” şıkkıdır. Anayasa’ya göre (m.158), Uyuşmazlık Mahkemesi adlî ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Padişah tarafından “ferman” biçiminde ilan edilen 1856 tarihli Islahat Fermanı ise Tanzimat Fermanı’ndaki vaadleri yenileyen ve ayrıca din farkı gözetilmeden bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini getiren bir belgedir. Belge ile devletin uyrukları arasında var olan vergi, askerlik, yargılama, eğitim, devlet memurluğu ve temsil alanındaki bütün farklar kaldırılıyordu.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın eşitliğe ilişkin bu hükmü kişiler arasında ayrımcılık yapılmasını ve bazı kimselere ayrıcalık tanınmasını yasaklamakta ve bütün devlet organlarına eşit işlem yapma yükümlülüğü getirmektedir (Tanör-Yüzbaşıoğlu, 2001: 114-115). 2010 değişikliğiyle de 10’uncu maddeye “Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz” ve “Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz” hükümleri eklenmiştir.