Sosyal Güvenlik

Yanıt Açıklaması: Genel sağlık sigortası gibi nüfusun tamamını kapsayan, sosyal güvenlik ihtiyacının kaynağını oluşturan hastalık riskinin herkes için aynı derecede geçerli ve temel bir insan hakkı olarak kabul edilmiş olması dolayısıyla finansman yöntemi olarak dağıtım yöntemi daha çok tercih edilir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Devletin, çalıştırdığı kamu görevlileri için sosyal sigortalara prim ödemesi üçüncü taraf olarak değil, işveren olarak prim ödemesidir.

Yanıt Açıklaması: Bu sözleşmelerle 5 temel prensibin hayata geçirilmesi amaçlanmıştır. Bunlar; i. Eşit işlem yapılması, ii. Uygulanacak mevzuatın belirlenmesini temin eden prensiplerin tespiti, iii. Kazanılmış hakların ve yardımların yapılmasının yurt dışında da sürdürülmesinin temin edilmesi, iv. Hakların tahakkukunda da kazanılmış hakların dikkate alınmasının temin edilmesi, v. Karşılıklılık esasına dayalı uygulamanın yapılması Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenliğin soyut ve somut olmak üzere iki boyutu vardır. İnsanların yarın endişesinden uzaklaşmaları sosyal güvenliğin soyut boyutu ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlikte geleneksel dönem, 1883 yılında Almanya’da ilk sosyal sigortanın kuruluşu ile sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortalar devletin kurduğu ancak kapsamına aldığı kişilerin prim ödediği sosyal güvenlik kuruluşlarıdır. Sistem esasen, kim prim ödemişse ona sosyal güvenlik garantisi sağlar. Finansman yapısının bu özelliği dolayısıyla sosyal sigortalar diğer kamu kurumlarından ayrılır. Devlet, finansman yapısının bu özelliğini dikkate alarak sosyal sigortaların yönetimini ilgili taraflarla paylaşır. Buna da özerk yönetim denir. Özerk yönetim anlayışı devletin sosyal sigorta kurumları ile ilişkilerini farklılaştırır. Devlet sosyal sigortaların kurucusu ve yönetim ortağıdır. Ancak, sosyal sigortalarla ilişkisi bununla kalmaz. Devlet sosyal sigorta kurumlarının kurucusu olmasının yanı sıra gözeticisi, denetleyicisi ve hepsinden önemlisi garantörüdür. Yani, üstlendiği görevleri yerine getiremediği hâllerde, mesela gelir kaynaklarının yetersiz kaldığı durumlarda, maddi destekte bulunur. Bu şekilde aylıkların ödenmeye, sağlık hizmetlerinin de verilmeye devam edilmesini sağlar. Devlet garantör olduğu için sosyal sigorta kurumlarının iflasından veya kapanmasından bahsedilmez. Böyle bir durumun gerçekleşmesi devletin varlığının tehlikeye düşmesi anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Özel sigorta bir sosyal güvenlik tekniği olarak doğmamıştır. Özel sigorta mala yönelik tehlikelere karşı bir güvenlik tekniği olarak doğmuş, ancak zaman içerisinde sosyal güvenlik alanında da bir teknik olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigorta kurumlarının finansman açıklarını kapatmak için Hazineden gelir aktarılması devletin sosyal sigortaların finansmanına doğrudan katılma örneğidir. Bütün ülkelerde sosyal sigortaların ilk kuruluşuna ait giderler bütçeden bu amaçla ayrılan tahsisatla gerçekleştirilir. Özellikle ilk kuruluştaki teşkilatlanma ile ilgili olarak bina ve teçhizatın temini ile ilgili harcamalar bu kapsamdadır. Eğer sosyal sigorta kurum personeli memur statüsünde ise bunların maaşları da bütçeden ödenir ve bu da bir finansmana katılım şeklidir. Devletin sosyal sigortaların finansmanına dolaylı katılımının ikinci ve yaygın şekli sosyal sigorta kurumlarının, diğer kamu ve özellikle özel sektör kuruluşlarının çeşitli işlemleri için ödemek zorunda olduğu vergi, harç ve teminat bedeli gibi çeşitli masraflardan muaf tutulması şeklinde gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: yanıt E

Yanıt Açıklaması: Tehlikenin ortaya çıkmasını önleyici mücadele önemlidir. Tehlikenin ortaya çıkmasını önlemek tehlikenin sonuçları ile mücadeleden daha ucuzdur. “Önlemek ödemekten daha ucuzdur” özdeyişi bunu ifade eder. Mesela hastalıkların ortaya çıkmaması için yapılan mücadele hastalığın tedavisinden hem daha ucuz hem de daha kolaydır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu sözleşmeye taraf olacak devletlerce buhakların tam olarak yaşama geçirilmesi için alınacak önlemler zorunlu olarak şunları içerecektir; O¨lü doğum ve çocuk ölüm oranlarının düşürülmesinin ve çocuğun sağlıklı gelişiminin sağlanması; C¸evrenin ve işyeri sağlığının iyileştirilmesi; Salgın, mahalli, mesleki ve diğer hastalıkların önlenmesi, tedavisi ve denetimi; Hastalık durumunda tüm tıbbi hizmet ve ilgiyi sağlayacak koşulların yaratılması (m.12/2).

Yanıt Açıklaması: Tehlikelerle mücadele çeşitli şekillerde yapılabilmektedir. Bu mücadele; i. Amacına göre; tehlikenin kendisine ve sonuçlarına karşı ii. Yapılış biçimine göre de; bireysel ve toplu mücadele olarak sınıflandırılabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1973 petrol krizi ile başlayan dönem sosyal güvenliğin altın çağını sona erdirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Devlet, çalıştırdığı sigortalılar için işveren olarak ödediği primlerin dışında çeşitli şekillerde katkı yaparak sosyal sigortaların finansmanına doğrudan veya dolaylı şekilde katılabilir (Dilik, 1992: 235-238 ve Alper, 2009: 62-64). Devletin doğrudan finansmana katkısı iki şekilde gerçekleşir. Bunlar: • Sosyal sigorta kurumlarının giderlerinin gelirlerinden fazla olması ve açık vermesi hâlinde, sistemin garantörü olarak açıkların kapatılması için Hazineden transfer yapılması ve • Sosyal sigortanın bütünü veya bazı sigorta kolları için toplam giderlerinin belirli bir miktarının veya yüzdesinin devletçe karşılanmasıdır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ücret seviyesi artarken çalışmak isteyenler bir noktaya kadar artar. Ancak, bu noktadan sonra ücret artmasına rağmen çalışmak isteyenlerin sayısında azalma meydana gelir. Ücretle çalışan işçi sayısı arasındaki bu ilişkiyi gösteren eğri, tersine dönen emek arz eğrisidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aktüeryal denge özel veya sosyal sigortaların giderleri (sağlanan menfaatler) ile gelirleri (yapılan katkılar) arasında eşitliğin sağlanması halidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: ILO, bir yandan mevcut sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemine yönelik eleştirileri karşılamak, diğer yandan yeni dönemin değişen ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap verecek bir sosyal güvenlik sisteminin temel işleyiş özellikleri ve ilkelerini belirlemek için 1984 yılında sosyal güvenlik uzmanlarına “21. Yüzyıla Doğru Sosyal Güvenlik” başlıklı bir rapor hazırlatmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir tehlikenin sosyal güvenliğin konusu olabilmesi için bazı nitelikler taşıması gerekir. Bunlar; Tehlikelerin hedefi insan olmalıdır. Tehlikelerle karşılaşıldığında ekonomik bakımdan gelir azalması, gider artışı, gelir kesilmesi gibi anlamlı bir ya da birçok sonuç (zarar) ortaya çıkmalıdır. Tehlikeler mutlak ve/veya muhtemel nitelikte olmalıdır. Tehlikenin ortaya çıkma zamanı belirsiz olmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik, toplum halinde yaşamaktan kaynaklanan tehlikeler de dahil olmak üzere insanın karşı karşıya bulunduğu tehlikelerin ekonomik sonuçlarına karşı emniyet sağlanmasını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortaların vergi gelirleri ile finanse edilmesi de bütün bir sistemin veya bazı sigorta kollarının finansmanı bakımından farklılıklar göstermektedir. Bütün bir sosyal sigorta sisteminin vergi gelirleri ile finanse edilmesi nadir rastlanan bir durumdur ve Avustralya ile Yeni Zelanda bu bakımdan en belirgin ülke uygulamalarını oluşturmaktadır. Bu iki ülkenin tarihsel özellikleri ve coğrafi şartları, yoğun insan göçü alan ülkeler olmaları sosyal sigorta sisteminin vergilerle finanse edilmesini adeta zorunlu kılmıştır. Bu ülkelerde sistemin vergilerle finanse edilmesi işleyiş bakımından sistemi sosyal sigortalardan uzaklaştıran uygulamaları da beraberinde getirmiştir. Doğru cevap D'dir.