Sağlık Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Volatil ajanları sıvı hâlden gaz hâle getirmek için kullanılan araçlara vaporizatör (buharlaştırıcı) adı verilir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Steril alanları (ameliyat masası, alet masası) kontamine etmeden cerrahi ekip elemanlarının steril olarak giyinebilmelerine, hastanın steril olarak örtülmesine ve cerrahi personelin hareket edebilmelerine olanak sağlayacak ve anestezi ekibinin çalışmasına engel olmayacak boyutta ve yeterlilikte olmalıdır. Bu sayılan özelliklerin ışığı altında ideal bir ameliyathanenin 6 x 6 = 36 m 2 olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Pirodizileme yöntemi esasında bir eş zamanlı dizi analizi yöntemidir, zincir terminasyonu yöntemini baz alır. Bu yöntemde, dizi analizi primerinin uzaması süresince DNA polimeraz enzimi bir dNTP’nin birleşmesini sağlar. Klasik dizi analizinden farklı olarak herhangi bir elektroforez aşamasına, dNTP’lere, floresan işaretli nükleotidlere gerek yoktur. Bir adet dNTP birleştiği zaman, pirofosfat oluşumu, ışık emisyonu ile sonuçlanan lusiferazın katalizlediği bir reaksiyonla birleştirilir. Bu yöntem klasik dizi analizlerindeki gibi bir sekans dizisi oluşturmaz.

Yanıt Açıklaması: Soruda geçen sedyede, iki sırığın boyu teleskopik yapıdadır. Kullanılmadığı zamanlarda katlanarak tek sırık halinde taşınabilir.

Yanıt Açıklaması: Ameliyathanede kullanılmak üzere üretilmiş ve paketlenmiş gazlara Medikal Gaz denir. Yasal olarak ilaç kabul edilen bu gazlar oksijen, azot protoksit, nitrojen ve medikal havadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık bilişimine yönelik ilk çalışmalar 1949 yılında Gustav Wager’in Almanya’da ilk profesyonel organizasyonu kurmasıyla başlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ‘Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu’na göre kalibrasyon; belirli koşullarda birinci aşamada ölçüm standartları tarafından sağlanan büyüklük değerleri ve ölçüm belirsizlikleri ile bunlara karşılık gelen gösterge değerleri ve ilgili ölçüm belirsizlikleri arasında bir ilişkinin oluşturulduğu, ikinci aşamada ise bu bilginin ölçüm sonucunun göstergeden elde edilmesinde kullanıldığı işlemler dizisini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ‘Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu’na göre kalibrasyon; belirli koşullarda birinci aşamada ölçüm standartları tarafından sağlanan büyüklük değerleri ve ölçüm belirsizlikleri ile bunlara karşılık gelen gösterge değerleri ve ilgili ölçüm belirsizlikleri arasında bir ilişkinin oluşturulduğu, ikinci aşamada ise bu bilginin ölçüm sonucunun göstergeden elde edilmesinde kullanıldığı işlemler dizisini ifade eder. En basit ifadeyle referans değer ile ölçülmek istenilen parametrenin karşılaştırılarak ölçüm doğruluğunun tespit edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen işlemler cihaz değerlendirme aşamasında gerçekleştirilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ameliyathane duvarlarında kullanılacak renkler pastel tonlardan seçilmelidir. Evrensel olarak seçilen renk yeşildir. Yeşil renk parlamayı azaltması, rahatlatıcı olması, kan ve pembe renkli dokularla kontrast oluşturması nedeniyle sık kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Mikroskoplara giden yolda öncü olan ilk büyüteç, aynalar ve mercekler üzerine çalışmaları olan Roger Bacon tarafından yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 2009 yılında çalışmalara başlanılan ve 2011 yılında ülke genelinde yaygınlaştırılan MHRS, vatandaşların Sağlık Bakanlığına bağlı birinci, ikinci ve üçüncü basamak hastaneler ve ADSM’lerden (Ağız Diş Sağlığı Merkezi) ALO 182 hattı vasıtasıyla canlı operatörlerden veya web üzerinden istedikleri hastane ve hekimden randevu alabildikleri bir e-sağlık uygulamasıdır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tansiyonun normal değeri 120/80 mmHg ve altındaki değerlerdir. 120-139/80-89 mmHg prehipertansiyon (yüksek tansiyon başlangıcı); daha yüksek değerler ise hipertansiyon olarak adlandırılmaktadır ve hastalık olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: İşletmeye alma, tedarik sürecinde; kullanım dışı bırakma, kullanım sürecinde; atık ve geri dönüşüm, kullanım dışı bırakma sürecinde, transfer ise temin sürecinde yer alır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İn-vitro tıbbi tanı cihazı: İmalatçı tarafından esas olarak; Fizyolojik veya patolojik durum veya Konjenital anomalilerle ilgili bilgi edinmek ya da Muhtemel alıcılar için uygunluk ve güvenliği belirlemek veyahut Tedaviyi izlemek amacıyla tek başına veya birlikte kullanılmasına bakılmaksızın, kan ve doku bağışları da dâhil olmak üzere insan vücudundan alınan numunelerin in-vitro incelenmesi için tasarlanan reaktif, reaktif ürünü, kalibratör, kontrol materyali, kit, araç, gereç, ekipman veya sistem olan bütün tıbbi cihazları ve vakumlu özelliğe sahip olsun veya olmasın, imalatçıları tarafından özellikle in-vitro tıbbi tanı incelemesi için insan vücudundan alınan örneklerin konulması ve muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan numune kaplarıdır.

Yanıt Açıklaması: Ameliyathaneler özel planlanmış ve tasarlanmış odalardır. Mevcut odalar tadilet ile sonradan ameliyathanelere çevrilemezler.

Yanıt Açıklaması: Konvansiyonel yöntemlerin toz ve aerosol partiküllerini ortamdan uzaklaştırarak ha­vadaki bakteri sayısını etkili bir şekilde azalttıkları kanıtlanmıştır. Havalandırma siste­minde etkinlikleri standardize edilmiş ardışık iki filtre sistemi bulunmalıdır. Konvansi­yonel ameliyathane havalandırma sistemleri, saatte en az 15 filtre edilmiş hava değişimi yapmalı ve bunlardan en az 3’ü (% 20) temiz hava ile olmalıdır. Hava tavandan verilmeli ve tabandan dışarı alınmalıdır. Gerekli konforu sağlaması için sıcaklık 20-22 0C arasında, nem oranı % 30-50 arasında tutulmalı, ısı ve nem ekibin isteği ve ameliyatın özeliğine göre içeriden ayarlanabilir olmalıdır. % 60’ın üzerindeki nem, kuru yüzeyler üzerinde yo­ğunlaşmalara neden olur ve % 50’nin altındaki nem de statik elektriği engellemez. Bazı ameliyatlarda cerrahi alan enfeksiyon riskini azaltmak için ek önlem olarak laminer hava akımının kullanılması önerilmiştir. Laminer hava akımı, parçacıklardan arındırılmış ha­vanın aseptik ameliyat ortamı üzerinden sabit bir hızda (0,3-0,5 µm/saniye) akımını sağ­layacak şekilde tasarlanmıştır. Bu hava akımı yatay ya da dikey olarak yönlendirilebilir ve yeniden odaya verilen hava, genellikle yüksek etkinliğe sahip HEPA filtreden geçirilir (ultra-clean air). HEPA filtreler küçük çaplı partikülleri bile % 99,97 etkinlikle temizleyen yüksek etkinlikte hava filtreleridir. Hava 0.3 µ çapındaki partikülleri %99.97 oranında te­mizleyen HEPA filtrelerden geçirilerek yatay veya dikey yönde sabit hızda ameliyat alanı üzerinden üfler. Minimal hava tirbülansı ile birlikte mikroptan arındırılmış temiz hava sağlanır. Bu havalandırma sistemi (ultra-clean air) ), hiç partikül içermeyen aşırı temiz havalandırmalı odalar implant ve protez cerrahisi gibi bazı cerrahi işlemlerin uygulandığı ameliyat odalarında önerilir. Ameliyathane odasına havalandırma sisteminden gelen hava odadan çıkan havadan bir miktar daha fazla olmalıdır. Böylece ameliyathane içerisindeki pozitif basınç dış alan­daki potansiyel kontamine havanın ameliyathane odası içerisine girişini engeller. Ameli­yathane kapılarının kapalı tutulmalarının bir nedeni de budur. Ameliyathanelerin, özellikle kullanılmadıkları zamanlarda, ultraviyole (UV) ışık ile ay­dınlatılarak ortamdaki bakteri yükünün azaltılması değişik kuruluşlarda kullanılmakla bir­likte, bu uygulamanın da infeksiyon oranını azalttığı konusunda bilimsel bir kanıt yoktur.

Yanıt Açıklaması: Neil - Robertson sedyesi dar aralıklardan su yolu ve kanalizasyon kanallarından yaralının çekilerek taşınmasına yarar. Yaralıyı yüksekten indirme veya çukurdan çıkarmaya yarayan mekanik yapıya sahiptir.Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde Sağlık-NET, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), Tele-Tıp, Ulusal Sağlık Veri Standartları Sözlüğü (USVS), Sağlık Kodlama Referans Sunucusu (SKRS) ve web tabanlı çok sayıda servis, Türkiye’deki e-sağlık uygulamalarının temel bileşenlerini oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: AB ve ülkemiz mevzuatına göre tıbbi cihazlar piyasaya arz edilmeden önce asgari güvenlik şartlarını karşıladığını gösteren “CE” işaretini almalıdır.