Sağlık Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Manyetik Rezonans Görüntüleme: MRG de BT gibi kesitsel bir görüntüleme yöntemidir ancak x-ışını kullanılmaz.

Yanıt Açıklaması: İç içe (Nested) PCR özgün olmayan ürünlerin oluşumunu engellemek ve PCR tekniğinin spesifikliğini arttırmak için kullanılan PCR yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Çeker ocak: Zararlı kimyasalların buharlarının uzaklaştırılması ve laboratuvarın havalandırılması için kullanılan; ön kısmı aşağı-yukarı yönlerde hareket ettirilebilen camla kapatılmış laboratuvar gerecidir. Üst kısmından laboratuvar havalandırmasına bağlanmıştır. Böylece içerisindeki tehlikeli maddelerin buharları laboratuvar ortamına değil, havalandırma sistemine yönlenir. Ayrıca bazı deneylerin yürütülebilmesi için içerisinde, su musluğu, azot gazı musluğu, hava musluğu, elektrik prizi gibi ekipmanlarda mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: DNA heliksinde bazlar heliksin iç kısmında, fosfat ve şeker omurgası ise dış kısmında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Problar, ses üreten ve algılayan yapılar olup probun en önemli parçası kristaldir. Kristal, probun ön kısmına yerleştirilmiş olup elektrik akımı verildiğinde mekanik olarak sıkışıp genişlemektedir.Problar şekil ve frekanlarına göre tanımlanır. Konveks ve lineer problar geniş yüzeylidir. Batın (karaciğer, safra kesesi, pankreas, böbrekler), pelvis (kadın genital sistemi), fetus, vasküler sistem, skrotum, meme, kas iskelet incelemelerinde kullanılır. Frekansı yüksek problar yüzeyel dokuları incelemede, düşük frekanslı problar derin dokuları incelemede idealdir. Konveks problar genelde derin doku, lineer problar ise genelde yüzeyel doku incelemesinde kullanılır ve frekansları da buna uygun olarak tasarlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Röntgen cihazları en sık ve yaygın olarak kullanılan nispeten ucuz, kolay erişilebilir cihazlardır. Röntgen incelemeleri solunum sisteminde özellikle akciğer görüntülemede, kas- iskelet sisteminde kemiklerin değerlendirilmesinde ilk seçilecek yöntem konumundadır. Kumanda konsolunda hastaya verilecek dozun ayarlandığı kV, mA, saniye ve şutlama tuşları bulunur. Röntgen cihazlarında X-ışını kullanılır. Röntgen cihazları, radyografi cihazları ve radyoskopi cihazları olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.

Yanıt Açıklaması: Kuru objektif ile inceleme yaparken; • Oküler ve objektifler temizlenir. • Mikroskobun ışığı açılıp diyaframı kısılır. • En küçük büyüten objektif ışık yoluna getirilir. • Preparat üst yüzü objektife bakacak şekilde tablaya yerleştirilir ve incelenecek bölüm ışık yolu üzerine getirilir. • Okülerin aralığı incelemeyi yapan kişinin göz aralığına göre ayarlanır. • Işık ve diyafram ayarları yapılır. • Okülerden bakarak görüntü görülünceye kadar makro ayar vidası çevrilir. • Tekrar ışık ve diyafram ayarları yapılır. • Mikro ayar vidası ile görüntü netleştirilir. • Şaryo ayar vidaları ile farklı görüntü alanları incelenir. • Daha fazla büyüten bir objektifle inceleme yapılacaksa revolver yardımı ile istenilen objektif ışık yolu üzerine getirilir. • Mikro ayar vidası ile görüntü netleştirilir. • Her büyütmede ışık ve diyafram ayarı tekrar yapılır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Higuchi ve arkadaşları tarafından geliştirilen eş zamanlı PCR’ın temel amacı, çok düşük miktarda olsa bile bir örnekteki spesifik nükleik asit dizilerini kesin şekilde ayırmak ve ölçmektir. PCR’ın, modern floresan kimyasallarla birleşmesi ve amplifikasyonun reaksiyon boyunca izlenmesi eş zamanlı PCR’ın temelidir. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anjiografi, damar veya parankimal yapılarının görüntülenmesinde altın standart inceleme yöntemidir. Ayrıca girişimsel radyolojik işlemler ile damarsal lezyonların tedavisinde kullanılan bir cihazdır. Genellikle dijital sistemler olup subtraksiyon (çıkarma) işlemi sayesinde çevre dokular görüntüden çıkarılarak sadece damar görüntüleme yapılabilmektedir. Damar içine kontrast madde enjeksiyonu ile damarlar görülür hâle gelir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyasyonun canlılar üzerinde oluşturduğu etki iki farklı şekildedir: Sitokastik etki ve deterministik etki. Sitokastik etki lösemi ve kanser oluşumu, genetik etki ve mutasyonlardan sorumludur. Deterministik etkiler erken dönemde (ciltte kızarıklık, saç-kıl dökülmesi) ve/veya geç dönemde (katarakt, kısırlık, konjenital anomaliler) ortaya çıkabilir.

Yanıt Açıklaması: Oküler: Optik kısmın gözle bakılan ve tüpün üst kısmına konulan parçasını oluşturur. Alt ve üst olmak üzere çift merceklidir, üzerlerinde 5x, 10x, 15x, 20x gibi kaç kez büyütme yaptıkları yazılıdır. Okülerlerin görevi objektif tarafından oluşturulan obje görüntüsünü büyütmek ve objektifin bazı hatalarını düzeltmektir. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Biyogüvenlik Kabinleri: Biyogüvenlik kabinleri (BGK), özellikle çalışan personel ve çevreyi enfeksiyöz aerosol ve sıçramalardan korumaya yönelik tasarlanan hava akımı düzenlenmiş cihazlardır. Bu cihazların en önemli iki özelliği amaca yönelik kontrollü hava akımı sağlaması ve hava içindeki mikroskobik partikülleri elimine etmesidir. Doğru cevap ' dir.

Yanıt Açıklaması: Doku Takip Cihazı: Dokuların mikroskobik incelemeye hazır hâle getirilmesi amacı ile yapılan işlemler dizisine doku takibi denir. Doku takibinde fikse (tespit edici ile muamele edilmiş) olmuş dokunun mikrotomda 3-6µ kalınlığında kesitler yapılacak sertliğe (dirence) getirilmesi gerekir. Dokulara bu sertlik genellikle parafin infiltre edilerek sağlanır. Ancak fikse dokular direk parafinle infiltre olmaz çünkü parafin suda erimeyen bir maddedir. Fikse dokunun parafinle infiltre olabillmesi için sırasıyla; • Dehidrasyon (doku suyunun uzaklaştırılması) • Şeffaflaştırma (clearing) • Sertleştirme (infiltrasyon) işlemleri yapılır. Doku takibinde fikse edilmiş doku sırasıyla Alkol, Ksilol ve Parafin serilerinden geçirilir. Bu işlemler manuel ya da takip cihalarında yapılır. Doku takip cihazları (ototeknikonlar), çok sayıda dokunun takip işlemini aynı anda yapabilme, yükleme boşaltmanın kolay ve temiz yapılması, vakum, basınç, ısı, mekanik karıştırma işlemlerini uygulayabilmesi gibi pek çok fayda sağlar. Bununla birlikte uygulamada insan hatasını azaltan ve uygulanan kimyasallara maruziyeti de engelleyen ototeknikonlar patoloji laboratuvarlarının vazgeçilmezi olmuştur. Doku takip cihazları çok çeşitli olmakla birlikte genel olarak yarı kapalı ve kapalı sistem doku olmak üzere ikiye ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Beher: Silindir şeklinde, üst kenarında akıtmayı kolaylaştırmak için oluk bulunan, altları düz, farklı hacimlere sahip, pyrex camdan veya plastikten yapılmış kaplardır. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Dijital Radyografi röntgen cihazları arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sitokastik etki lösemi ve kanser oluşumu, genetik etki ve mutasyonlardan sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Elastografi, US teknolojisindeki en son gelişmelerden olup dokunun sertliğini görsel (kalitatif) ve sayısal (kantitatif) olarak değerlendiren bir görüntüleme yöntemidir. Elastografinin çalışma prensibi, kanser dokusunun çevre dokuya göre daha sert olması gerçeğine dayanır. Bunu anlamak için probdan ses dalgası dışında bir titreşim gönderilir ve dokunun buna cevabı değerlendirilir. Önceleri meme ve tiroid kitlelerinde kullanılan bu yöntem, kendi içindeki yeni gelişmelerle prostat, kas iskelet sistemi ve karın içi solid organlarda da fibrozis ve malign kitle ayrımının değerlendirilmesinde kullanılmaya başlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Rotary mikrotom: Işık mikroskobu için parafin dokudan ince ve seri kesit alınmasında kullanılır. Rotari mikrotomda blok hareketli, bıçak sabittir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Elektron mikroskobunda kullanılan elektronların dalga boyları yaklaşık 0.005 nm’dir. Bu değer, görünür ışığın dalga boyundan yaklaşık 100.000 kat daha kısadır. Bu sayede obje üzerindeki detaylar ayrıntı kaybı olmaksızın çok daha iyi görüntüleneblmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mikroarray teknolojisi, prob DNA’nın (binlerce genin her biri için bir tane) küçük miktarlarını içeren birçok sıralı, kuyucuklu, cam slaytlar olan DNA mikroçipleri ve sonuçları analiz eden bilgisayar programlarını da içeren bir teknolojidir.