Sağlık Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Telesağlığın, sağlık hizmetleri hususundaki ikinci katkısı hasta ve çalışanlara sağlık eğitimi hizmeti sunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: • V1: Sağ 4. interkostal aralığın sternumla birleştiği noktaya, • V2: Sol 4. interkostal aralığın sternumla birleştiği noktaya, • V3: V2 ve V4’ün arasına gelecek şekilde, • V4: Sol 5. interkostal aralığın midklavikuler hatla kesiştiği noktaya, • V5: Sol 5. interkostal aralığın ön aksiller hatla kesiştiği noktaya, • V6: Sol 5. interkostal aralığın midaksiller hatla kesiştiği noktaya, Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Steril alanları (ameliyat masası, alet masası) kontamine etmeden cerrahi ekip elemanla­rının steril olarak giyinebilmelerine, hastanın steril olarak örtülmesine ve cerrahi per­sonelin hareket edebilmelerine olanak sağlayacak ve anestezi ekibinin çalışmasına engel olmayacak boyutta ve yeterlilikte olmalıdır. Bu sayılan özelliklerin ışığı altında ideal bir ameliyathanenin 6 x 6 = 36 m2 olması gerekir. Ortada ve yerde dolanan ve sarkan kabloları ve tüpleri ortadan kaldırmak amacıyla tavana monte ettirilen ve hareket edebilen pendantlar kullanılmalıdır. Kapılar, yaklaşıldığında kendiliğinden iki yana açılan türde olmalıdır. Ayrıca kapıların boyutlarının emniyetli geçiş için 1,5 m’den dar olmaması ve elden ele bulaşma ile oluşa­cak çapraz infeksiyonu önlenmesi bakımından dezenfektanlara dayanıklı şekilde üreti­lenlerinin tercih edilmesi gereklidir. Kapılar gerektiğinde elle açılabilme özelliğine sahip olmalıdır. Işık kaynağı tüm odaya yayılabilen, gerektiğinde arttırılabilen şekilde ve minimum 2000 lux şiddetinde olmalıdır. Ameliyathane odasında kullanılan yer ve duvar kaplamaları genel hijyen kurallarının sağlanması ve korunması bakımından önem taşımaktadır. Ek yerleri az olan, yıkanabilen özellikte ve üzerinde devamlı hareket eden değişik tıbbi cihazlara karşı dayanıklı olması gerekir. Duvar ve yerlerde kullanılan malzemelerin küflenmenin oluşmasına, mantarlaş­malara ve bakteriyel kontaminasyona karşı dirençli olması gerekmektedir.10 µ’dan daha küçük gözenekli kaplamaların üzerlerindeki organik madde veya tozları en aza indirdiği bilinmektedir. Ameliyathane duvarlarında kullanılacak renkler pastel tonlardan seçilmelidir. Evren­sel olarak seçilen renk yeşildir. Yeşil renk parlamayı azaltması, rahatlatıcı olması, kan ve pembe renkli dokularla kontrast oluşturması nedeniyle sık kullanılır. Ameliyathanenin havasında normalde bakteri bulunur. Ancak bunun olumsuz so­nuçlara neden olması için miktarı ve derişimi önemlidir. Ameliyat odası boşken 30 cfu/ m3’ ü, kullanılırken de 180 cfu/m3’ ü geçmemek üzere havada bakteri bulunmasına izin verilir. Havadaki bakteri yoğunluğu odada hareket eden insan sayısıyla doğru orantılıdır. Bu nedenle ameliyat sırasında ameliyat odasındaki insan hareketi ve dolayısıyla insan sa­yısı mümkün olduğunca aza indirilmelidir. Ameliyat odasının açıldığı koridor havasının, komşu odalara oranla daha yüksek basınçta tutulması gerekir. Bu pozitif basınç daha az temiz ortamlardan ameliyat alanına hava akımını önler.

Yanıt Açıklaması: Kamu alımlarının temel ilkeleri Bailey tarafından beş doğru olarak tanımlanmıştır. Doğru miktar; tüm depoları göz önüne alarak mevcut stokların ve stok devir hızlarını değerlendirerek stok düzeyinin belirlenmesi, her ürün için stok ve lojistik gereksinimlerinin belirlenmesi (raf ömrü/miad, sipariş süresi, teslimat süresi gibi) gerekmesidir. Doğru ürün/hizmet; teknik özellikleri net olarak belirlenmiş olan bir açıklama hazırlanmalıdır. Sağlık hizmet sunumu için tedarik edilebilecek ürün ve hizmetler farklı tedarik ve yönetim süreçlerine tabidir.  Bir ürün veya hizmetin maliyet değerlendirmesi veya maliyetinin gerekçelendirmesi somut, ölçülebilir ve mümkün olduğunca sayısal değerler üzerinden gerçekleştirilmesi ise doğru ücrettir. Lojistik yönetimi ve zaman planlamasının ürün/hizmet kalitesi ve maliyetleri üzerine direkt etkilidir. Bu durumda doğru zaman ve yer unsurudur. Yukarıda tanımı verilen ise doğru kalite unsurudur. Bu nedenle doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Kurulum aşamasında gerçekleştirilecek faaliyetler; kurulum/hizmeti ifa/teslimat alanının hazırlanması, sevk öncesi değerlendirmelerin tamamlanması, sevkiyat ve gümrük işlemleri, depolama, nakliye ve dağıtım işlemleri, bir kontrol listesi ile belgelerin, makbuzların kontrol edilmesi, montaj, kurulum, teslimat, hizmetin ifası, tüketim malzemelerinin stok yönetimi, güncellenmesi ve kontrollerinin yapılmasıdır. Ürün veya hizmet envanter kaydının düzenlenmesi ise işletmeye alma iş adımında gerçekleştirilecek adımlardandır. Bu nedenle doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da HIMSS Stage 7 seviyesine sahip Toplam 5 hastane bulunmakta olup bunların ikisi (İzmir Tire Devlet Hastanesi ve Yozgat Şehir Hastanesi) ülkemizde yer almaktadır. Diğerleri ise Hollanda ve Portekiz’de bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Betts, bir bilgi sisteminin sahip olduğu iki özelliği “verinin bilgiye dönüştürülmesi” ve “bilginin analiz edilmesi” olarak ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Solunumu duran ya da solunumu yetersiz olan hastaların solunumu güvenlik altına almak veya solunumu kontrol etmek amacıyla solunum desteği için endotrakeal tüpün Trakea içine yerleştirilmesi gerektiğinde Laringoskop ihtiyacı doğar. Laringoskop endotrakeal tüpün Trakeaya yerleştirilmesi yani endotrakeal entübasyon için kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Stetoskoptan ilk seslerin geldiği anda manometreden okunan basınç büyük (sistolik) tansiyondur. Manşon basıncı düşürülürken ses gelmeye devam eder daha sonra sesin şid­deti azalır ve bir noktada duyulmaz olur. Sesin kesildiği anda manometreden okunan ba­sınç değeri ise küçük (diyastolik) tansiyondur. Yani sesleri ilk ve son duyduğunuz basınçlar size o kişinin tansiyonunu verir.

Yanıt Açıklaması: Kemiklerin medüller kavitesine infüzyon vermek amacıyla kullanılan cihaza intraosseoz tabanca denir ve iğnelerle birlikte kullanılır. Kemik içine verilen ilaç veya sıvı medüller kaviteden venöz sisteme katılır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Prehipertansiyon, yüksek tansiyon başlangıcıdır. Tanisyonun normal değer 120/80 mmHg ve altındaki değerleridir. 120-139/80-89 mmHg prehipertansiyon; daha yüksek değerler ise hipertansiyon olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E şıklarındaki bilgiler doğrudur. Solunum güçlüğü çeken hastalarda arteriyel kandaki parsiyel oksijen basıncını artırmak gerektiği durumlar ile dolaşım yetmezliği, miyokart enfarktüsü, yanık, travma, sepsis gibi genel durumu ağır hastalarda hücrelerin oksijen ihtiyacını karşılamak üzere kullanılır. D şıkkındaki bilgi yanlıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: HIMSS’e göre e-sağlık, bireylerin sağlık durumunu iyileştirme amacıyla sağlık kurumları, sağlık çalışanları, hastalar ve tüketicilerin faydalandığı klinik ve iş süreçlerinin erişilebilirlik, verimlilik, etkinlik ve kalitesini geliştirmek üzere İnternet ve ilgili diğer teknolojilerin sağlık hizmetleri alanında kullanılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Aspiratör dışındaki seçeneklerin hepsi boyun ve omurga yaralanması olan hastaların taşınma sırasında korumak için kullanılan malzemelerdir. Aspiratör ise hastanın herhangi bir yerinde biriken kan ve sıvıların uzaklaştırılması için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Beyaz Kod sistemi sağlık tesisinde hasta ve çalışanların fiziksel saldırı, cinsel taciz ve şiddete maruz kalmaları durumlarında personelin mavi kod sistemiyle aynı algoritma doğrultusunda olay bildirimi yapabilmesini ve yapılan bu çağrıların kayıt edilmesini ve raporlanmasını sağlayan iletişim ve otomasyon sistemidir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Elektronik Tıbbi Kayıtlar (ETK)’ler, tek bir sağlık kuruluşunda oluşturulan, yönetilen ve saklanan tıbbi kayıtlardır. Elektronik Sağlık Kaydı (ESK) ise ETK’nin aksine, birden fazla sağlık kuruluşunda yer alan yetkili klinisyenler ve personellerce oluşturulabilir. ETK, sağlık kuruluşunun kendi kayıtları için alınan ve kurum sınırları dışına çıkarılmayan bir sağlık kaydıdır. ESK’lere zaman ve mekandan bağımsız olarak erişim mümkündür, her durumda bireyin ESK’sine erişim sağlanabilir. Dahası, ESK’ler bilgiyi saklayıp aktarmakla kalmamakta, aynı zamanda bu bilgilere ilişkin tahminler yürütmektedir şöyle ki hastaya yeni bir ilaç reçetelendiğinde problem araştırması yapmakta ve potansiyel uyuşmazlıklar konusunda otomatik olarak sorumlu klinisyeni bilgilendirmektedir. II., III. ve IV. yargılar doğrudur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Oksijen sisteminde, Flowmetre (akımölçer) ile oksijenin dakikada verilecek miktarı litre olarak ayarlanır. Ayrıca Humidifer denen nemlendiriciler kullanılarak hastaya verilen oksijenin nemlendirilmesi sağlanır. Monitor; temel olarak kalp aktivitesini yani kalp ritmini ve ST segmentini takip etmek gerektiğinde kaydetmek amacıyla kullanılan bir cihazdır. Aspirator; hastanın herhangi bir yerinde biriken kan ve sıvıların bulunduğu yerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılan cihazlardır.

Yanıt Açıklaması: Toplum sağlığı bilişiminde merkezde toplum yer almaktadır, klinik bilişimde odak noktası bireydir, görüntüleme bilişiminde organ ve dokular (örn. Bilgisayarlı tomografi), biyobilişimde ise hücreler, hücreiçi yapılar, proteinler, genler ve moleküller odak noktası olarak yer almaktadır (örn. Genom dizileme).

Yanıt Açıklaması: • Defibrilatörü açın. • Senkronizasyon düğmesine basın. • Enerji seçimini yapın. • Lead seçimini yapın.(1,2,3) • Kaşıkları jelleyin. • Hastanın göğüs duvarına yerleştirin. • Monitörden ritmi değerlendirin. • Ekibinize defibrilatörü şarj edeceğinizi haber verin. • Apeks kaşığının şarj düğmesine basın. • Şarj sinyali gelince ekibinize seslenin: • 3 deyince şoklayacağım. • 1…ben çekildim. • 2…siz de çekilin. • 3…herkes çekilsin. • Kaşıklara 10 kg’lık kuvvet uygulayın. • Her 2 discharge düğmesine aynı anda basın. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Perfüzör cihazı, ameliyathanlerde kullanılan, verilecek ilacı kullanıcının ayarladığı doz miktarı ve ayarlanan saat içeriinde hastaya ulaştıran cihazdır. Enjektör Bölgesi, Sürücü Kısmı, Enjektörü Sabitleyen Parça ve Kontrol Paneli parçalarından oluşur. Perfüzötrler düşük miktardaki ila. Dozlarını vermek için kullanılırken daha yüksek hacimlerdeki ilaç ve sölüsyonlar infüzyon pompası ile verilir.