Sağlık Kurumlarında Bilgi Sistemleri

Yanıt Açıklaması: e-Reçete, kağıt ortamına aktarılması zorunlu olmadan elektronik ortamda saklanabilen ve yine elektronik ortamda bir yerden bir yere aktarılabilen bir çeşit reçetedir. Halen kullanılmakta olan kâğıt reçeteye göre; insan kaynaklı hataların minimuma indirilmesi, zamandan tasarruf, sürekli güncellenebilme ve geliştirilebilme imkânı, hızlı ve yinelenebilir hizmet, hasta takibi ve gereksiz ilaç kullanımının kontrol altına alınarak sağlık giderlerinin azaltılması vb. gibi birçok avantajı vardır.

Yanıt Açıklaması: İstemin tipine bağlı olarak, örnekler hizmet sunulan bir hastaya açıkça atanmalıdır ya da hastanın randevusu planlanmalıdır. Bu kavram istem girişi ve bulguların iletilmesi alt işlevleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mutlak iyiyi bulmak tıbbi etiğin temel amacıdır. Diğer şıklardaki seçenekler tıp etiğinin ilkeleridir

Yanıt Açıklaması: Anımsatma ve Uyarı Sistemleri: Hastalık semptomları ile hastalık arasındaki ilişkiyi ortaya koyan olasılıkları, istatistiksel bilgiyi kullanarak çıkarır ve karar vermede yol gösterir. Bu tür programlar, kullanıcıların problemleri ve teşhis yöntemlerini hatırlamaları için dizayn edilir. Bu sistemler tipik olarak potansiyel anormalliklerin gösterilmesini ya da belirli bir standardı içine alan cevapların listesini ihtiva eden basit bir mantık kullanır.

Yanıt Açıklaması: Bağlı kurumların bütçe hareketlerini, gelir ve giderlerini doğru ve zamanında takip ederek ve raporlayarak, kaynakların etkin ve hızlı kullanılmasını sağlamak TDMS’nin hedefleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Tele-tıp alanında gerçekleştirilen uygulamalar ile hastane ve hekim ziyaretleri, uzaktan iletişim sistemlerinin kullanılmasıyla azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: PACS, röntgen, ultrason, MR, bilgisayarlı tomografi, mamografi gibi tıp alanında kullanılan görüntü kaydedici cihazların sağladığı görüntülerin tek bir kaynaktan yönetilmesini sağlamaktadır. Bu anlamda bir görüntü ve iletişim yönetimi sağlanabilmesi için PACS'ın radyoloji bilgi sistemi ile bütünleşik çalışması gereklidir. Doğru seçenek E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ana makine (Server)’nın konuşlanacağı sistem odasının; • Ortam sıcaklığının ve cihazlardan oluşan sıcaklığın sisteme zarar vermemesi için iklimlendirmenin sağlanması gerekmektedir. Birçok bilgisayar sistemi ve çevresel birimlerin en iyi şekilde çalışması için sıcaklığın 18o C’de korunması uygun olacaktır. • Olası su taşmasından sistem odası ve cihazların zarar görmemesi için, yükseltilmiş taban olması, • Sistem odasına yetkisiz girişin önlenmesi, • Odanın ve tüm sistemin enerji kesilmesi ve dalgalanmalardan olumsuz etkilenmemesi için, kesintisiz güç kaynağı (UPS) desteğinin sağlanması, • Enerji altyapısının tamamlanması, • Mümkünse bilgi işlem merkezini yönetecek uyarı sistem yazılımlarının kurulması gerekecektir. Ana makinelerin (Server), elektronik ve mekanik birimlerden oluştuğu göz önüne alınacak olursa yukarıda verilen maddelerin önem derecesi ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle sayılan düzenlemeler sistem odasının olmazsa olmazlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Hastane Bilgi Sistemi hasta kabul, tanı ve tedavi, hemşirelik hizmetleri, sunulan hizmetlerin kaydı, finans ve faturalama, kaynak yönetimi, insan kaynakları yönetimi, teknik konular ve yönetim, bilgi, eğitim ve araştırma ile dış çevre ile bilgi alışverişi gibi pek çok işlevi yerine getirmektedir. Dosyalama işlemleri bunların arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetleri sunumunda bilgisayarlar genellikle üç genel kategoride kullanılmaktadır: - Klinik bilgi sistemleri (Bilgisayar temelli hasta kaynağı, yardımcı bilgi sistemleri, laboratuvar, ilaç, radyoloji, hemşire bilgi sistemleri, klinik karar destek sistemleri) - Yönetimsel ve finansal sistemler (elektronik talep süreçleri, hasta hesap sistemleri, insan kaynakları, malzeme yönetimi, ofis otomasyonu) - Stratejik karar destek sistemleri (planlama ve pazarlama, finansal öngörü, kaynak tahsisi, performans yönetimi, çıktı değerlendirilmesi) Buna göre hasta hesap sistemleri klinik bilgi sistemlerinden biri değil, yönetimsel ve finansal sistemlerden biridir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Veri toplamada kullanıcı ihtiyaçlarının belirlenmesi önemlidir. Verinin kullanım amaçlarına ve kullanıcının özel gereksinimlerine göre düzenlenmiş olması gereklidir. Kullanıcının hangi detayda veriye ihtiyacı olduğu, verinin yapısı gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Veri standartlarına uygun olması gereklidir: Verilerin kullanımıyla ve paylaşımıyla ilgili birçok ulusal ve uluslararası standart geliştirilmiştir. Dokümantasyon sorumluluğun belirlenmesi gereklidir: Temel ilke olarak hastanın tanı ve tedavi sürecinde yer alan tüm sağlık çalışanları hastaya ait kayıt tutmakla sorumludur. Verilerin yasal düzenlemelerin gerektirdiği içerik ve detayda olması gereklidir. Kayıt tutmayla ilgili yasal zorunluluklar ve gereksinimler, veri toplama aşamasında göz önüne alınması gereklidir. Sağlık kuruluşları, yasal olarak kendisinden istenen tüm verileri gerekli gizlilik, güvenlik ve mahremiyet kurallarına uygun olarak başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere ilgili kurumlara göndermekle yükümlüdür.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi Kayıtlardan elde edilen, sınıflandırılmış ve doğru olarak kodlanmış verilerin kullanıcıları; • Sağlık politika yapıcılar, • Nüfus bilimciler, • Uluslararası organizasyonlar (WHO, United Nations vb.), • Sağlık çalışanları, • Sağlık kuruluşları, • Kamu yönetimi, sosyal güvenlik kuruluşları vb. üçüncül gruplar, • Epidemiyolojistler, • İstatistikçiler, • Araştırmacılar, • Eğitimciler ve öğrencilerdir. Emniyet genel müdürlüğü kodlanan ve sınıflanan verileri kullanmaz. Doğru seçenek E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hastane yönetimin alt işlevleri; kalite yönetimi, kontrol ve bütçeleme, maliyet-performansı muhasebesi, finansal muhasebe, insan kaynakları yönetimi ve genel istatistik analizi. Enformasyon hastane yönetiminin alt işlevi değildir.

Yanıt Açıklaması: Günümüz sağlık kuruluşlarında yöneticilerin, gün geçtikçe artan rekabet ortamında değişen şartlara uyum sağlayacak hızlı ve isabetli kararları alması gerekmektedir. Hızlı ve isabetli kararlar alabilmek için gerektiğinde doğru, ulaşılabilir ve kullanılabilir bilgiye ihtiyaç vardır. Bilgi teknolojileri ve bilgi sistemleri yöneticilere bu imkanı sağlamaktadır. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hastanın Tedavisinin Planlanması ve Düzenlenmesinin alt işlevleri, enformasyon ve bilginin sunulması, karar verme ve hasta enformasyonu ve bakım planlamadır.

Yanıt Açıklaması: Hasta kabulün alt işlevleri; randevu planlama, hasta kimliğini tespit etme, idari kabul, klinik kabul ve enformasyondur. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Probleme dayalı hasta kayıtlarının olumlu yönleri şunlardır: • Hekimin hastanın bütün problemlerini bir bütün olarak değerlendirmesine olanak sağlamak, • Kayıtların hastanın durumunu, hekimin hastayı tedavide kullandığı yöntemleri ve amaçlarını açıkça göstermesini sağlamak, • Hekimin mantıksal düşünme tarzını dokümante ederek tıp eğitimine katkı sağlamak • Verileri düzenli bir biçimde sunulmasını sağlayarak kalite değerlendirme sürecini kolaylaştırmaktır. Probleme dayalı hasta kayıtlarının olumsuz yönleri şunlardır: • Tıp ve diğer sağlık personelinin ek bir eğitimini gerektirmektedir. • Sistem çok disiplinli kayıt tutma gerektirdiğinden ve verilerin birden fazla kaydını zorunlu kıldığından, kullanıcılar için zorluk oluşturmaktadır. • Detaylı kayıt tutma zorunluluğu, iş yükü fazla olan hekimleri bu sistemi kullanmakta isteksiz davranmaya sevk etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hasta Hakları Yönetmeliği’nin bazı maddeleri hasta kayıtları konusunda nasıl davranılması gerektiğini açıklamıştır. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme Hakkı: Madde 17- Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz ve hatalı tıbbi ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteyebilir. Bu hak, hastanın sağlık durumu ile ilgili raporlara itiraz ve aynı veya başka kurum ve kuruluşlarda sağlık durumu hakkında yeni rapor düzenlenmesini isteme haklarını da kapsar.

Yanıt Açıklaması: Klinik laboratuvar kayıtları elektrokardiyografik raporlar, laboratuvar raporları, radyoloji ve görüntüleme raporları, radyasayon terapisi ve terapötik hizmetlerden oluşmaktadır. Hemşirelik kayıtları ise; hemşire gözlem notları, hemşire değerlendirmeleri, hemşirelik bakım planı, hemşire notları ve birimler arası transfer kayıtlarından oluşur.