Sağlık Kurumlarında Bilgi Sistemleri

Yanıt Açıklaması: Hastanelerinde tüm profesyonellerin hizmet sunumlarında çok çeşitli ve farklı düzeylerde veriler kullanılmaktadır. Bunlar arasında; görüntüleme cihazlarından elde edilen veriler,  hasta dosyası, eczane, tıbbi malzeme vb. birimlerde oluşan veriler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığı, vatandaşların Türkiye’de daha etkin ve verimli bir şekilde sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi amacı ile Sağlıkta Dönüşüm Projesi’ni hazırlamıştır. Bu proje kapsamındaki çalışmaları büyük ölçüde tamamlamıştır ve bu zincirin en önemli halkalarından biri olan Merkezi Hastane Randevu Sistemi (MHRS) 22 Şubat 2010 tarihinde pilot uygulama kapsamında Erzurum ve Kayseri illerinde uygulanmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir sistemin uygulama basamakları projeye ve kurulumun kapsamına göre farklılık gösterir, fakat genel olarak aşağıdaki uygulamaları içerir: • Kullanıcılarının hazırlanması ve eğitilmesi, • Çevresel hazırlık • Sistem veya modül testi • Sistem aktarımı veya modül eklenmesi • Sistem veya modülün devreye alınması Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir hastanenin mal ve hizmet üretimi esnasında oluşan mali, idari, tıbbi süreçlerin öngörülen biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla kullanılan yazılım ve donanımların tümüne hastane bilgi sistemi denir.

Yanıt Açıklaması: Örnek incelendiğinde hastanın bilgilerinin önceden kayıt altına alındığı ve bu sayede sonrasında bu kayıtlara ulaşılabildiği anlaşılmaktadır. Tüm seçenekler hastane bilgi sistemlerinin kullanım amaçları içinde yer almaktadır. Fakat A seçeneğinde örnek durum ile ilişkili olan amaç verilmiştir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fizibilite çalışmasının genel yol gösterici faktörleri; • Hastanedeki idari, mali, teknik, tıbbi tüm süreçlerin takibi, • Hasta verilerinin güvenliği, veriye hızlı ulaşma, hasta mahremiyetinin sağlanması, • Hasta ve çalışan güvenliği koşullarının takibi, • Hekim ve diğer sağlık profesyonellerinin “hasta tedavisi” ni uygulamanın yanı sıra eğitim ve uzaktan konsültasyonun gerçekleştirilmesi, • Ek ödemeler dahil tüm özlük haklarının takibi, • İlaç, malzeme güvenliğinin sağlanması, • Yöneticilerin karar mekanizmasında ilgili verilere ulaşabilmesi, • Sağlık Bakanlığı hastane hizmet kalite standartları, JCI, EFQM sistemlerinin koşullarının karşılanması, • Ödeme kuruluşlarının taleplerinin karşılanması, • Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı gibi kural koyucuların taleplerinin karşılanması, şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Evde sağlık hizmeti kapsamındaki hastalıklar; • KOAH vb. solunum sistemi hastalıkları, • Yatağa bağımlı hastalar, • Terminal dönem palyatif bakım hastaları, • İleri derecedeki kas hastaları, • Yenidoğanlara (0-1 aylık) fototerapi uygulamaları, • Evde sağlık hizmeti kapsamına alınan hastaların ihtiyaç duyduğu ağız ve diş sağlığı hizmetleridir.Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Klinik karar destek sistemleri (KKDS) sağlık uygulayıcılarının klinik karar vermelerine yardımcı olmak için düzenlenen her türlü bilgisayar uygulamasını kapsamına almaktadır. Bu sistem, hasta bakımının geliştirilmesi, klinik detayların izlenmesi, öğrencilerin ve personelin eğitimi, klinik araştırmaların desteklenmesi ve klinik rehberlik konularında tavsiyelerde bulunan bir sistemdir.

Yanıt Açıklaması: Hastanın Tedavisinin Planlanması ve Düzenlenmesine ait alt işlevler enformasyon ve bilginin sunulması, karar verme ve hasta enformasyonu, bakım planlama olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Hasta kayıtlarının yapılarını tıbbi gelişmelere paralel olarak ve hasta kayıtlarının kullanım amacı ve kullanıcılarında ki değişimlere göre; kaynağa yönelik tıbbi kayıtlar, probleme yönelik tıbbi kayıtlar, zamana yönelik hasta kayıtları, özete ve zamana dayalı kayıtlar olmak üzere farklı şekillerde yapılandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığı’nın “sağlıkta 2023 vizyonu” kapsamında ileriki yıllarda e-sağlık uygulamaları kapsamında; • Sağlık Bakanlığı, Üniversite, Sosyal Güvenlik Kurumu ve özel sağlık kuruluşlarının elektronik ortamda koordinasyonu geliştirilecektir. • Kurulacak olan elektronik hasta kayıt sistemi ile hastanelerde kâğıtsız hasta takip dönemi başlatılacaktır. • Hastaneler arasında bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile uzaktan tanı, tedavi, takip ve değerlendirme imkânları sunan tele-tıp ile tüm Türkiye’de radyolojik görüntü paylaşımına geçilecektir. • Güvenlik ve mahremiyete riayet edilir şekilde kişisel sağlık kayıtlarının tutulduğu e-sağlık kartı sistemine geçilecektir. • Tüm sağlık kurumları Merkezi Hastane Randevu Sistemi ile sağlık hizmeti verir hale gelecektir. • İnternet üzerinden tıbbi danışmanlık (e-aile hekimliği) hizmeti verilecektir. • Avrupa Birliği ülkeleri ile sağlık verileri ortak paylaşıma açılacaktır.

Yanıt Açıklaması: Bilgi ve iletişim teknolojileri; sağlık hizmetlerinin, bölgeler ve sosyo-ekonomik gruplar arası sağlık düzeyi farklılıklarını azaltıcı, eşitlik ve hakkaniyet içinde, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, hasta haklarına saygılı, kaliteli, ulaşılabilir, etkin ve verimli bir şekilde sunulmasında önemli imkânlar sağlayan bir araçtır.

Yanıt Açıklaması: Gizlilik; kişinin kendine ait olan ve erişimi kişinin kendisi tarafından sınırlandırılan bilgilerdir. Kişisel sağlık bilgisinin kontrolü açısından herhangi bir kişinin sahip olduğu hak ve istekleri ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Tele-radyoloji; X ışınları veya MRI gibi tıbbi görüntülerin radyolog tarafından yorumlanması için bir merkezden başka bir merkeze iletilmesidir. Bu işlemin uygulanması için, üç temel bileşen gereklidir. Bunlar; bir görüntü, bir iletim şebekesi istasyonu ve bir alıcı / görüntü izleme istasyonudur. En tipik uygulama, iki bilgisayarın internet üzerinden bağlanmasıdır. Alıcı tarafında olan bilgisayarın klinik amaçlar için test edilmiş ve açık olması ayrıca yüksek kaliteli bir ekrana sahip olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Analiz safhasında yeni bir hastane bilgi sistemine neden ihtiyaç duyulduğu detaylı olarak incelenir, var olan sistemin problemleri ortaya konulur ve kullanıcı ihtiyaçları belirlenir. Analiz safhasının üzerinde durduğu nokta, ortaya çıkan problemlere çözüm üretmektir.

Yanıt Açıklaması: Dünyada kabul gören e-sağlık uygulamaları aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir: • Tele-Tıp • Tele-Radyoloji • Tele-Patoloji • Tele-Kardiyoloji • Tele-Dermatoloji • Tele-Psikiyatri • Evde Sağlık Bakımı • Tele-Diş Hekimliği • Tele-Cerrahi • Tele-Endokrinoloji ve Tele Epilepsi

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri Sağlığı Koruma Yönetimi tarafından geliştirilen ICD-10 PCS (The International Classification of Disease - 10th Revision - Procedure Classification System- Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılması, Prosedür Sınıflama Sistemi; hastaya uygulanan tıbbi ve cerrahi işlemleri, kullanılan, uygulanan yöntemi, işlem yapılan bölgeyi, kullanılan malzeme ile birlikte bir bütün olarak kodlamaya olanak sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Hastane Bilgi Sistemi’nin kurulmasıyla hasta başına gereken sürenin artması söz konusu değildir. Bilgi üretim ve erişim hızının artması karar verme hızının artması, verimliliğin artmasına neden olacağından hasta başına gerekli zaman azalacaktır.

Yanıt Açıklaması: Klinik karar destek sistemleri (KKDS) sağlık uygulayıcılarının klinik karar vermelerine yardımcı olmak için düzenlenen her türlü bilgisayar uygulamasını kapsamına almaktadır. Bu sistem, hasta bakımının geliştirilmesi, klinik detayların izlenmesi, öğrencilerin ve personelin eğitimi, klinik araştırmaların desteklenmesi ve klinik rehberlik konularında tavsiyelerde bulunan bir sistemdir.

Yanıt Açıklaması: Hasta tedavi sürecinin tamamında etkili bir şekilde yeniden kullanılabilmeleri için konu ile ilgili veri ve dokümanlar oluşturulmalı, bir araya getirilmeli, sunulmaya hazır halde tutulmalı ve depolanmalıdır. Bu veri ve dokümanların depolanması öncelikle hasta kayıtlarında yapılmaktadır. Bilgi toplama bilgisayar tabanlı hasta kayıt sisteminin işlevlerinden değildir.