Sağlık Kurumları Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Raporunda geleneksel sağlık hizmetlerinin beklenenden daha az etkili olduğu ileri sürülmekte; bunun nedeninin de sağlık hizmet sunumunda beş temel kusurdan kaynaklandığı belirtilmektedir. Bu kusurlar: 1. Tersine hizmet: Sağlık hizmetine muhtemelen en az ihtiyaç duyan insanlar, bu hizmetlerden en fazla yararlanmaktadırlar. 2. Fakirleştiren hizmet: Hastaların aşırı mali yük altında ezilip fakir düşmelerinin nedeni, sosyal güvenliğin olmaması ve sağlık hizmetlerinin büyük oranda cepten karşılanmasıdır. 3. Parçalı ve parçalayan hizmet: Sağlık hizmetlerinde giderek artan aşırı branşlaşma hizmetin parçalı olması sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca hastalık kontrol programlarının dar kapsamlı oluşu da birey ve topluma yönelik bütüncül yaklaşabilmeyi ve sağlık bakımındaki sürekliliği güçleştirmektedir. 4. Güvensiz hizmet: Kötü tasarlanmış ya da kötü uygulanan sistemler, güvenlik ve hijyen standartlarını güvence altına alamaz. Bunun sonunu olarak yüksek oranlarda hastane enfeksiyonları ve tıbbi uygulama hataları ortaya çıkmaktadır. 5. Yanlış yönlü hizmet: Sistemler kendi haline bırakıldıklarında sonuca en hızlı biçimde erişme yönelimindedirler.

Yanıt Açıklaması: Prevalans, bir toplumda belirli bir anda saptanan eski ve yeni tüm vakaların, hastaların risk altındaki nüfusa oranıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: DALY (Disability Adjusted Life Years) Yeti Kaybına Ayarlanmış Ömür: hastalık yükünün ölçütü olarak kullanılır; hastalıklar nedeniyle ömürden kaybedilen yılları ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetleri finansmanı ve sunumu kim tarafından yapılırsa yapılsın iyi bir sağlık hizmet sistemin- den beklenenler, dört başlıkta toplanmaktadır: Toplumun sağlık düzeyinde iyileşme ve bu iyileşmenin adil dağılımı Hizmet maliyetlerinde, harcamalarda azalma ve adil finansal katkı Hizmet alan/sunanların memnuniyetleri ile cevap verebilirlikte artma Sağlık hizmetlerine erişim ve kullanımda hakkaniyet

Yanıt Açıklaması: Bilimsel yönetimin dayandığı dört temel şu şekilde özetlenebilir: Görevlerin bilimsel şekilde tanımlanması, C¸alışacakların bilimsel şekilde seçilmesi, C¸alışanların bilimsel şekilde eğitimi, C¸alışanlar ile yönetim arasında işbirliğiarzusu

Yanıt Açıklaması: Çevreye yönelik sağlık hizmetleri, çevre sağlık birimlerinde, halk sağlığı laboratuvarlarında, sağlık ocağında, okul sağlığı birimlerinde, gezici sağlık birimlerinde ve hastanelerde verilir. Her üç seçenekte bu birimler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Dışsallık”, Türk Dil Kurumu tarafından “Bir kişinin yaptığı tüketimin bir başka kişinin tüketimi üzerinde refah azaltıcı veya arttırıcı etki yaratması” seklinde tanımlanmaktadır. Daha kısa bir tanımla; “bir kişi veya grubun davranışının başkalarını etkileyebilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Stratejik satın alma: Mal ya da hizmetin toplam maliyetin en az olması, alımın kalite odaklı biçimde yapılması anlayışına dayalı satın alma işlemidir.

Yanıt Açıklaması: Hastalık veya yaralanmalar sonucu kişilerin kaybettiği bedensel ve zihinsel yetilerinin tekrar kazandırılması amacıyla yapılan tıbbi ve sosyal hizmetlere rehabilite edici sağlık hizmetleri denilmektedir. Bu hizmetler, iyileştirme merkezleri veya servislerinde, hastanelerde, evde bakım biçiminde ya da hemşirelik bakım merkezlerinde sunulmaktadır. Rehabilite edici sağlık hizmetleri yoluyla toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan güçlendirilmesi hedeflenir. Bireyler bu hizmetler yoluyla yeniden topluma kazandırılmaktadır. Bu hizmetler, “tıbbi rehabilitasyon” ve “sosyal rehabilitasyon” hizmetleri olmak üzere ikiye ayrılır: a. Tıbbi Rehabilitasyon: Hastanın işitme cihazı, protez gibi ortopedik cihazlar yardımı ile varolan engellerinin giderilmesini destekleyen uygulamaları içerir. Böylece bu tür cihazlara hastanın uyum sağlanmasına ve eski fonksiyonlarını yeniden kazanmasına yardımcı olunmuş olur. b. Sosyal Rehabilitasyon: Hastanın veya bireyin içinde bulunduğu duruma veya yeniden topluma kazandırılmasına yönelik olarak yapılan toplumsal düzeydeki işlevlere odaklı çalışmalardır. Örneğin iş bulma, meslek öğrenmeyi teşvik etme gibi etkinlikler ile destekleyici programlara katılımın özendirilmesi, sosyal rehabilitasyon hizmetleri kapsamında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Akılcı ilaç kullanımı Dünya Sağlık Örgütünün 1985 yılında Nairobi’de tanımlamış olduğu şekliyle; “kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleridir”.

Yanıt Açıklaması: Aile hekimliği uygulaması, 13.11.2010 tarihinde 81 ilde başlatılmıştır. Bu merkezler, sağlık ocaklarının yeniden organize edilmiş yapısıdır. Aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimi, kendisine kayıtlı kişileri bir bütün olarak ele alıp, gebe, lohusa, bebek, çocuk izlemleri, aşılama hizmetleri gibi, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir. Ayrıca bu merkezlerde, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetleri verilir. Engelli, yaşlı, yatalak ve benzeri durumdaki kişilerin evde takibi zorunludur, bunlara yönelik evde veya gezici/yerinde sağlık hizmetlerini, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, birinci basamak tanı, tedavi rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verir. Tanı ve tedavisi yapılamayan hastaları ise sevk eder, bu hastaların kendisine geri bildirilen muayene, tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirir. Gerektiğinde kişiyi gözlem altına alır tetkiklerini ve tedavisini yapar, ayrıca aile hekimi sağlık raporu, sevk evrakı, reçete gibi belgeleri düzenler

Yanıt Açıklaması: Hekim ile hasta ilişkilerinde iletişim ve kararların hekim tarafından alınmasına dayanan yaklaşıma Paternalist tavır adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sisteminin girdi olarak kullandığı kaynaklar çok çeşitlilik göstermektedir. U¨lkenin sağlıkla ilgili alt yapısı, her türlü tıbbi gereç ve teknolojiler, ilaçlar, sağlık insan kaynakları, finans kaynakları, bilgi sistemleri sağlık sistemin başlıca kaynaklarını teşkil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: En basit tanımıyla yönetim, insanlarla işlerin yapılmasını sağlamaktır. İnsanlar ile onlarla birlikte ve onların aracılığıyla yürütülen işler yoluyla belirlenen amaçlara erişmek için yürütülen örgütsel bir süreçtir.

Yanıt Açıklaması: Planlama, gelecekle ilgili bir karar sürecidir. Operasyonel planlar kısa vadeli, stratejik planlar uzun vadelidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetleri finansman ve sunumunun tamamen devlet tarafından gerçekleştirildiğinde ortaya çıkan deneyimlere göre ortaya çıkan başlıca sakıncalar şu şekilde sıralanmaktadır: • Kamu kesiminde ortaya çıkan kaynak savurganlığı, verimsizlik sorunları, • Kaynakların paylaştırılmasında ve önceliklerin belirlenmesindeki dengesizlikler, • Politik güce sahip olanların kamu hizmetlerinden daha çok yararlanacak olması, • Yoğun ve yavaş işleyen bürokrasinin getirdiği sorunlar.  Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlık sistemlerinin performansı; kaynakların geliştirilmesi, finansman, hizmet sunumu ve liderlik fonksiyonlarının organize edilme biçimi ile yakından ilişkilidir. Sistemin düzenlemesini, takibini ve yönlendirmesini yapmakta olan liderlik, diğer fonksiyonları yakından etkilemektedir. Devlet yapısında liderlik görevi, hükumetler tarafından üstlenilmekte ve genellikle Sağlık Bakanlıkları eliyle yürütülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Paternalist tavır Hekim ile hasta ilişkilerinde iletişim ve kararların hekim tarafından alınmasına dayanan yaklaşımdır. Hasta ilişkide pasif edilgen konumda iken hekim aktif ve “baba” figürü konumundadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aile hekimliği uygulaması, 13.11.2010 tarihinde 81 ilde başlatılmıştır. Bu merkezlerde, koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetleri verilir.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bilgi asimetrisi: Sağlık hizmetini sunanlar ile alanlar arasında hizmetin miktarı, kapsamı, önceliği, alternatifleri konusundaki bilgi farklılığını ifade etmektedir.