Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme

Yanıt Açıklaması: Sigara, alkol, beslenme ve egzersiz alışkanlıklarında davranış değişikliği yapılarak sağlık düzeyinin korunması ve iyileştirilmesinin çalışıldığı araştırmalar vakaların yaşam tarzı ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sağlıkla ilgili araştırmaların başlıca 8 aşaması vardır: • Konunun belirlenmesi bu aşamalardan ilk sırada yer alır. • Kaynakların taranması • Amacın ortaya konması • Uygulamaların planlanması Ön uygulamanın yapılması • Uygulamanın yapılması • Değerlendirme aşaması Rapor ve makale yazılması son aşamadır.

Yanıt Açıklaması: Bağımsız değişkene müdahale edilebilmesi (deney ve karşılaştırma gruplarına ayrılabilmesi, yarı deneysel araştırmaların özellikleri arasında yer almaktadır. Randomizasyon ile gruplara atama yapılabilmesi, hipotez ve teori geliştirmeye esas oluşturması, neden-sonuç ilişkisinin rahatça kurulabilir olması ve araştırmada daima karşılaştırma grubunun bulunması ise yarı deneysel araştırmaların özellikleri arasında yer almaz. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir değişkenin nicelik olarak ölçülebilen ve nitelik olarak ifade edilebilen çeşitli değerlerini bir araya getirerek aslında karmaşık olan bazı özelliklerin özet şekilde tanımlanması amacıyla kullanılan ölçeklerdir.Örneğin, İnsani Kalkınma İndeksi, Borsa Bileşik İndeksi, Beden Kitle İndeksi, Maslach Tükenmişlik Ölçeği bu tür ölçek örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel anlamda kanıt, belirli varsayımlara dayanan, mantıksal bir sırası olan, gözlem veya deneyle elde edilen her türlü veri için kullanılan bir sözcüktür.

Yanıt Açıklaması: Fatalite Hızı: Bir hastalığın ne kadar öldürücü olduğunu gösterir. Bir toplumda tedavi edici hizmetlerin durumuna ve sağlık hizmetlerinin ulaşılabilirliğine dair fikir verir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsidans: Belirli bir sürede (1 yıl) görülen yeni vaka sayısıdır veya yeni hastalık görülme hızıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İki değişken arasında neden-sonuç ilişkisi olması için belli koşulların yerine gelmesi gerekir. Bu koşullardan biri, iki değişken arasında istatistiksel olarak anlamlı ve güçlü bir ilişkinin olmasıdır. Bir diğer önemli koşul, karıştırıcı değişkenlerin etkisinin ortadan kaldırılmasıdır. İki değişken arasında ilişki olması demek, bağımsız değişkenin miktarı değiştikçe bağımlı değişkenin de miktarının değişmesi demektir. Dolayısıyla bağımlı ve bağımsız değişkenler birbirinden ayrı değerlendirilemez. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Geçirilen epileptik atak sayısı kesikli veri türüne aittir. Diğerleri sürekli verilere örnektir.

Yanıt Açıklaması: Uzman kişilerden görüş alınması, bazı bilgilerin savunması için o alanda otorite sayılan isimlerin kaynak olarak gösterilmesi, ya da egemen olan gücün dayattığı bilgilere bağlı kalınması gibi yöntemlerle bilgiye ulaşılabilmektedir. Öğretmenler, kitaplar, aile büyükleri, din büyükleri, toplum önderleri bu anlamda bilgi kaynağıdırlar ve onlardan elde edilen bilgiler çoğu zaman sorgulamaya gerek duymadan doğru kabul edilir ve kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Örneğin, hipertansiyonu (yüksek tansiyonu) olan kişiler için yeni bir ilacın kan basıncının düşürülmesinde eski ilaca göre bir etkisinin olup olmadığının test edildiği bir çalışma için "Kontrol grubuna seçilecek  kişilerin vakalara benzer özellik taşıması önemli değildir." denmesi yanlıştır.Benzer özellikler tercih edilir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmanın, türü, nerede, hangi zaman diliminde, kimler arasında, ne tür araç-gereç ve yöntemler kullanılarak yapılacağı ayrıntılı olarak tanımlanmalıdır. Araştırma evreninin kimlerden oluşacağı, örneklem seçilip seçilmeyeceği eğer seçilecek ise hangi yöntemle seçileceği, ne tür ve nasıl veri toplanacağı, bu verilerin kimler tarafından toplanacağı, gözlem ve ölçümlerin hangi araç-gereç ile nasıl yapılacağı ve nereye kaydedileceği, toplanan verilerin kimler tarafından nasıl analiz edileceği gibi ayrıntılar belirlenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Tümevarım ya da tümdengelim şeklinde mantık yürütmek sık başvurulan bir bilgi üretme yöntemidir. Genellikle başarılı bir yöntem olmakla birlikte insan sağlığı ve sosyal olayları açıklamakta çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Örneğin, mantık yürütme yoluyla sivrisineklerin AIDS hastalığını bulaştıracağı düşünülse de bunu destekleyen hiçbir kanıt bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık yönetimi başından itibaren toplum odaklı olması gerekirken son zamanlara kadar “birey” ağırlıklı gelmiştir. Bunun çeşitli nedenleri vardır. Muhtemelen en önemli neden sağlık yönetiminin “işletme yönetimi” düzeyinde ele alınmasıdır. İşletme yaklaşımında odak “sağlık hizmeti kullanıcısı birey”dir. “Ağaca odaklanan kişinin ormanı fark edememesi” aforizmasında olduğu gibi sağlık yönetiminde birey odaklı olmak toplumun sağlığını yükseltme amacına yeterince hizmet etmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel özellikler arasında yer alan demografik özellikler arasında yaş en önemli faktördür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Cevap A şıkkıdır. Uzman kişilerden görüş alınması, bazı bilgilerin savunması için o alanda otorite sayılan isimlerin kaynak olarak gösterilmesi, ya da egemen olan gücün dayattığı bilgilere bağlı kalınması gibi yöntemlerle bilgiye ulaşılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hawthorne Etkisi: Kişilerin kendileri ile ilgili bir araştırma yapıldığını bildiklerinde gerçekte olduğundan daha farklı davranmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: "Uygun bir kontrol grubu oluşturmak zor değildir" maddesi kontrol araştırmalarının dezavantajlarından birisi değildir

Yanıt Açıklaması: Karıştırıcı değişken, bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi etkileyen değişkendir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Polikliniklerde muayene için bekleme süresini azaltmak ve hasta memnuniyetini arttırmak amacıyla randevu sistemine geçen bir sağlık kuruluşunda uygulama öncesi ve sonrası bekleme sürelerinin, hasta memnuniyet oranlarının hesaplanması, karşılaştırılması, aradaki farkın değerlendirilerek yorumlanması için bu amaçlara özel araştırma ve istatistiksel değerlendirme yöntemlerine gerek vardır.