Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme

Yanıt Açıklaması: Nicel verilerin özetlenmesinde genel olarak yaklaşım iki türlüdür. Özetleme yapabilmek için iki yoldan birini seçmek gerekecektir. 1. Aritmetik Ortalama ±Standart Sapma ile ifade edilerek, 2. Ortanca (Median) ile birlikte 1. ve 3. Çeyrek (Quartile) ile ifade edilerek Her iki durumda da yapılan ölçümlerde gözlenen en küçük değeri, en büyük değeri de belirtmelidir. Böylece dağılımın hangi aralık içinde kaldığı anlatılmış olur. En büyük değerden en küçük değerin çıkarılması ile Dağılım Aralığı (Range) bulunmuş olur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Plasebo etkisi, farmakolojikolarak etkisiz bir ilacın telkine dayalı bir etki ortaya çıkarma hâlidir. Bu etkiyi oluşturacak maddelere de plasebo denir. Aslında plasebonun fiziksel anlamda tedaviye yönelik bir gücü yoktur. Sahip olduğutedavigücünü tamamen hastanın verilen ilacın “işe yarayacak” ilaç olduğunu düşünmesinden alır.

Yanıt Açıklaması: Etkin ve kaliteli sağlık hizmetinin aşırı yetersiz veya hatalı olmaması gerektiği "Hekimlik Mesleği ve Tıbbi Uygulamaların Niteliğinden Kaynaklanan Yönetsel Özellikler"i başlığı altında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Karar verme, yapılacak işler konusunda durum değerlendirmesiyle mevcut seçenekler arasından bir seçim, sıralama ya da sınıflandırma yaparak belirsizlikleri yok edecek bir sonuca yönelmek demektir.

Yanıt Açıklaması: İstatistiksel anlamlılık bir araştırmada elde edilen sonucun belirli bazı etkenlerin birbiriyle ilişkisi olduğundan mı, yoksa yalnızca şans eseri mi ortaya çıktığını anlamaya yarayan bir matematiksel araçtır. Sağlık alanında da diğer bütün alanlarda olduğu gibi bu yaklaşım çok sıklıkla kullanılmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rapor kolay okunan anlaşılır bir dille yazılmalıdır. Günlük konuşma dilinde yer alan ifadeler ve argodan kaçınmalı ve gayrıresmî dil kullanmamaya özen göstermelidir. Konuya yabancı olanların bile kolay okuyup anlayabileceği bir metin olmalı; bu yüzden olabildiğince sade bir dil ve mümkün olduğunca kısa cümleler kullanılmalıdır. Genelde kısa cümlelerle sade bir dil kullanılması önerilmesine rağmen, akademik yazılarda sıklıkla yoğun bilginin aktarıldığı uzun cümleler kullanılmak zorunda kalınmaktadır. Rapor yazarken hiçbir zaman duygusal bir üslup kullanılmamalı, olabildiğince nesnel (objektif) bir tutum sergilemelidir. Yazının akıcılığını sağlamak için bağlaçlar ve ilişki cümlecikleri kullanmakta yarar vardır. Sadece sağlık uzmanlarının, ya da tıp mensuplarının anlayacağı jargon kullanmaktan kaçınmalıdır; uzmanlık alanına özgü kavramlar kullanılıyorsa açıklamaları verilmelidir. Ancak bu şekilde açıklamalar çok fazla olursa rapor amacı dışına çıkma riski taşır. Eğer raporda okuyanın anlamada zorlanacağı uzmanlığa özgü çok sayıda sözcük yer alıyorsa raporun sonuna bir sözlük bölümü eklemekte yarar vardır.

Yanıt Açıklaması: İlgi diyagramı 1960’larda Jiro Kawakita tarafından geliştirilmiş ve KJ metodu olarak bilinen bir tekniktir. Belirli bir konu hakkında çok sayıdaki fikirleri, düşünceleri ve ilişkileri gruplandırmak amacıyla kullanılmaktadır. Bu diyagram üyeleri birlikte çalışmaya alışkın ve büyüklüğü en fazla 8 üyeyle sınırlı takımlarda en iyi şekilde uygulanır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık bilimlerinde sık kullanılan başlıca beş tip olasılıklı örnekleme yöntemi vardır: • Basit tesadüfi örnekleme • Sistematik örnekleme • Tabakalı örnekleme • Küme örnekleme • ±ok aşamalı örnekleme Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Örnekleme süreci altı aşamadan oluşur: Evrenin tanımlanması, Evrenin listelenmesi, O¨rnekleme yönteminin belirlenmesi, O¨rnek büyüklüğünün hesaplanması, O¨rneklem birimlerinin seçilmesi, Seçilen birimlerden veri toplanması. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sektöründe sık kullanılan olasılıksız örnekleme yöntemleri şunlardır: Amaçlı örnekleme Kolaycı örnekleme Kota örnekleme Kartopu örnekleme

Yanıt Açıklaması: Her araştırmada karşılaşılabilen katılmama sorunu ile eksik veri sorununu önlemek için araştırmacıların daha işin başında gerekli önlemleri alması gerekir. Örneğin, kendisine ulaşılamayan kişilere ulaşmak için birkaç kez girişimde bulunulmalı, gene ulaşılamıyor ise ulaşılamama nedeni kaydedilmeli, sonuçlar yorumlanırken bunlar da göz önünde tutularak yorum yapılmalıdır. Araştırmaya katılmayı kabul ettiği halde bazı kişilerin veri toplama aşamasında vazgeçme ya da yarıda bırakma olasılığı olup olmadığı, ön uygulama aşamasında dikkatli bir şekilde incelenmeli ve önlem alınmalıdır. Kişiler genellikle ken- dilerine sorulan bazı rahatsız edici sorulardan, bazı özel bilgilerin istenmesinden, ya da veri toplama sürecinin uzun sürmesinden dolayı araştırmayı yarıda bırakabilmekte veya katılmayı reddedebilmektedirler. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Aritmetik ortalama hesaplaması; Aritmetik Ortalama = Tüm Verilerin Toplamı / Veri Sayısı

Yanıt Açıklaması: %95 güven aralığı sıfır (0)’ı içerdiği zaman gözlenen fark istatistiksel olarak anlamsızdır. Bir başka deyişle, %95 güven aralığı sıfır (0)’ı içermediği zaman gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir değişkenin “Ortalama”sının incelendiği araştırmalarda örnek büyüklüğü hesabı için formül: Evren büyüklüğü (N) bilinmiyorsa : n = (1.96) ² s ² / d ² Evren büyüklüğü (N) biliniyorsa : n = (1.96) ² s ² / (d ² + (1.96) ² s ² / N) Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bebek Ölüm Hızı: Bebek ölüm hızı; belirli bir dönem ya da yılda, doğumundan sonraki i ilk bir yıl içinde hayatını kaybeden toplam bebek sayısının aynı dönemde ya da yılda meydana gelen toplam canlı doğum sayısına oranı olarak ifade edilmektedir. Neonatal Ölüm Hızı: Yaşamın ilk ayına (ilk 4 haftası veya ilk 28 günü) neonatal dönem (yeni doğan dönemi) denir. Belirli bir süre içinde canlı doğup da yaşamın ilk 4 haftası içerisinde ölen bebeklerin aynı süre içindeki canlı doğum sayısına bölünmesi ile hesaplanır. Perinatal Ölüm Hızı: Ölü doğum veya doğumdan sonra bir hafta içinde ölenlerin aynı süre içinde toplam canlı doğum sayısına bölünmesi ile hesaplanır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sektöründe sık kullanılan olasılıksız örnekleme yöntemleri şunlardır: Amaçlı örnekleme Kolaycı örnekleme Kota örnekleme Kartopu örnekleme Sağlık bilimlerinde sık kullanılan başlıca beş tip olasılıklı örnekleme yöntemi vardır: Basit tesadüfi örnekleme Sistematik örnekleme Tabakalı örnekleme Küme örnekleme Çok aşamalı örnekleme Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen şekil pozitif yönde tam ilişkiyi göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Güç alanı analizi bir organizasyonda değişime karşı olan güçleri tanımlama ve tasvir etmenin sistematik yoludur. Belirli güçler uygulanacak alana bağlı olarak farklı olacaktır. Bu analizi yapmak için öncelikle mevcut durum tanımlanır, olması arzu edilen durum ortaya konur ve engelleyici unsurlar tespit edilir. Genellikle nitel verilerin analizinde kullanılır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ham Veri:değişkenlerin değerlerinin ölçüldüğü ya da gözlendiği şekilde kaydedilmesi durumunda ham veri toplanmış olur. Örneğin, hemoglobin ölçümleri, 12gr/dl, 10gr/dl, 13gr/dl gibi kaydedilmişse ham veri toplanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Olguların ortaya çıkış sıklığı veya ölçülerine dayanarak bilinmeyen durumlara ilişkin daha isabetli tahminlerde bulunma yaklaşımından doğan bilim dalına istatistik denir.