Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik

Yanıt Açıklaması: Bir sağlık kurumunun felsefesi, vizyonu ve misyonu unsularından en kapsayıcı olanı aslında “kurum felsefesidir”. Vizyon ve misyon kurum felsefesi kapsamında geliştirilir.

Yanıt Açıklaması: Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar yasak dışındadır ancak makam aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler yasak kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Kurumlarda (aslında tüm organizasyonlarda) öncelikle kurumsal felsefenin, daha sonra vizyonun ve en son olarak da misyonun geliştirilmesi idealdir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel Çevresel • Etik İkilemler • Etik Standartlardaki Farklılıklar • Bencil Davranma • Etik Davranışları Farklı Algılama • Mesleki Yetersizlik • Rekabet

Yanıt Açıklaması: Ayrımcılık, k ayırma, yolsuzluk ve r üşvet e tik dışı davranışların sosyo-kültürel ve ekonomiktürleri arasında sayılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yükümlülük

Yanıt Açıklaması: Hekimler çıkar çatışmalarından kaçınmak için ister yönetsel süreçlerde isterse de klinik süreçlerde daima aşağıdaki temel etik ilkeleri göz önünde tutmalı ve uygulamalarını bu ilkeler doğrultusunda yapmalıdır: • Hekim hastasının çıkarı için en iyisini yapmalıdır (yararlılık ilkesi). • Hekim hastasını zarara uğratmamalı ve bunun için hastasını korumalıdır (zarar vermeme ilkesi). • Hekim hastasının bilgilendirilmiş veya aydınlatılmış onayına veya bir başka deyişle özerkliğine saygılı olmalıdır (özgürlük/özerklik ilkesi). • Hekim hasta ve halk sağlığının korunmasında eşitliği korumalıdır (adalet ilkesi).

Yanıt Açıklaması: Hekimler çıkar çatışmalarından kaçınmak için ister yönetsel süreçlerde isterse de klinik süreçlerde daima aşağıdaki temel etik ilkeleri göz önünde tutmalı ve uygulamalarını bu ilkeler doğrultusunda yapmalıdır (Ertekin, 2004): • Hekim hastasının çıkarı için en iyisini yapmalıdır (yararlılık ilkesi) . • Hekim hastasını zarara uğratmamalı ve bunun için hastasını korumalıdır (zarar vermeme ilkesi) . • Hekim hastasının bilgilendirilmiş veya aydınlatılmış onayına veya bir başka deyişle özerkliğine saygılı olmalıdır (özgürlük/özerklik ilkesi) . • Hekim hasta ve halk sağlığının korunmasında eşitliği korumalıdır (adalet ilkesi) .

Yanıt Açıklaması: Arkadaşınıza kopya vermek, arkadaş olmanın bir gereği olarak algılanabilir. Birçok insan kopya vererek karşısındakine yardım ettiğini bile düşünebilir. Bununla birlikte, aslında kopya vererek arkadaşımıza zarar vermekteyiz. Kopya sayesinde sınavı geçen kişi aslında o derste başarısızdır. Kopya vermek ve almak doğru bir davranış değildir; başka bir ifadeyle etik dışıdır. Hak etmeden dersi geçmek, bir şeye emek harcamadan ulaşmak aslında kişisel ve toplumsal yozlaşmanın küçük örnekleridir. Kopya vererek de bu yozlaşmaya katkıda bulunulmaktadır. Kopya vermek ve almak, okul kurallarına da aykırıdır. Sonuçta kopya olayının bir etik ihlali olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: insan

Yanıt Açıklaması: Meslek etiği kodlarının sağlayacağı yararlar şu şekilde ifade edilebilir: Meslektaş baskısı sağlayarak, bireylerin etik davranış sergilemeleri konusunda motive edici bir unsur olarak devreye girer. Bireylerin kişiliklerinin karar vermede belirleyici olması yerine doğru ya da yanlış eylemler konusunda daha tutarlı ve kararlı bir rehberlik sağlar. Karar vermeyi güçleştiren belirsiz durumlarda nasıl davranılacağı konusunda rehberlik sağlar. Kurumların toplumsal sorumluluklarının ne olduğunu tanımlar ve kurumun ya da mesleğin çıkarlarına hizmet eder. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Miller ve Davis (1996) etik karar vermeye yardımcı olacak pratik bir rehber niteliğinde, yedi adımdan oluşan bir model geliştirmişlerdir. Bu modelin 7 adımı; 1. Problemin tanımlanması 2. Etik kodların uygulanması 3. İkilemin doğasının belirlenmesi 4. Potansiyel kararların belirlenmesi 5. Belirlenen kararın ve seçeneklerin potansiyel sonuçlarını göz önüne alma 6. Seçilen kararın değerlendirilmesi 7. Kararın uygulanması. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemez; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremez. Bu açıklama doğrultusunda doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Amerikalı askerî hekim Walter Reed ve arkadaşları 1900’lü yıllarda Küba’da insanlar üzerinde sarıhumma denemeleri yapmıştır. Reed’in araştırma arkadaşlarının birinin kendi üzerinde de deneyi kabul etmesi ve bunun üzerine ölmesi nedeniyle, Reed yaptığı deneyin riskini anlayarak deneye katılacaklarda tıp tarihi için bir ilk olabilecek “yazılı olur” almayı başlatmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Nürnberg Code: İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Nazi savaş suçlularının yargıladıkları Nürnberg Mahkemeleri yargıçları tarafından mahkeme sonunda insanlar üzerinde yapılacak araştırmalarda uyulacak kurallarla ilgili 10 maddeden oluşan ve “Nürnberg Code” adıyla bilinen bazı kararlar alınmıştır. Bunlar; sıralanacak olursa: Madde 1: İnsanlar araştırmalara gönüllü katılmalıdır. Madde 2: Araştırma amaçları toplum yararına olmalıdır. Madde 3: Araştırma mantıklı kuramlar ve hayvanlar üzerindeki ön denemelere dayanmalıdır. Madde 4: Araştırmada gereksiz fiziksel ve zihinsel acı olmamalıdır. Madde 5: Ölüm ya da sakatlanma ile sonuçlanacak denemeler insanlarla yapılmamalıdır. Madde 6: Araştırmadaki risk derecesi, beklenen yarardan yüksek olmamalıdır. Madde 7: İnsanlar için uygun çevre ve koruma sağlanmalıdır. Madde 8: İnsanlar üzerindeki deneyler bilimsel olarak yetkin kişilerce yapılmalıdır. Madde 9: Araştırmaya katılanlara istedikleri zaman araştırmadan çekilme hakkı verilmelidir. Madde 10: Araştırmacılar deneyin herhangi bir aşamasında deneylerin devamı hâlinde deneklerde ciddi yaralanma, sakatlık ve ölüm görülme olasılığı ortaya çıktığında deneyi sonlandırmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kayırma, görevin gerektirdiği resmî yükümlülüklerin göz ardı edilerek duygusal ve geleneksel bağlılıklara göre meydana gelen davranıştır. Manevi veya duygusal nitelikteki geleneksel bağlılıklar ve yükümlüklerle görevlilerin veya çalışanların yakın çevresine ya da bir takım kişilere ayrıcalıklı davranmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyokültürel ve Ekonomik Türler Psikolojik Türler • Ayrımcılık • Kayırma • Yolsuzluk • Rüşvet • Yaranma ve Yakınlığı Kullanma • Engelleyici Olma ve Yanlış Yönlendirme

Yanıt Açıklaması: Deontoloji çoğunlukla görev bilinci, görevle ilgili zorlukları, yükümlülükleri, sorumlulukları ve bunların gerçekleştirilmesinde yer alan ahlaki kural ve ilkeleri inceleyen bir çalışma alanı olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Esneklik

Yanıt Açıklaması: Vizyon , kurumun (ya da herhangi bir organizasyonun) öngörülebilir bir gelecekte olmak istediği yere işaret eder.