Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik

Yanıt Açıklaması: Hastalarla, çalışanlarla, toplumla, diğer kuruluşlarla ilişkiler ve örgütsel içerik unsurları kurumsal felsefe bildirgesinin kapsamında yer alır. Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tuskegee-Frengi çalışması: Bu çalışma, Amerika Birleşik Devletleri’nde 19321972 yılları arasında Alabama Tuskegee’deki halk sağlığı kliniğinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı frengi hastalığının Afrika kökenli Amerikalılardaki seyrini izlemek üzere planlanmıştır. Çalışmaya başlangıçta 600 denek katılmış, Amerikan Halk Sağlığı Kurumu çalışmayı desteklemiş, çalışmanın deney grubunu tedavi edilmeyen 399 kişi oluştururken, geriye kalan frengili olmayan sağlıklı kişiler de kontrol grubunu oluşturmuştur. Çalışmaya katılan deney grubundaki hastalara frengi hastası oldukları, deneye tabi tutuldukları ve frengiye karşı etkin bir tedavi uygulanmadığı söylenmemiştir. Hastalara sadece kötü bir kana sahip oldukları ve bunun için tedavi aldıkları söylenmiştir. Hastalara sıcak yemek verilmiş ve öldüklerinde cenaze masrafları karşılanmıştır. 1942 yılından itibaren Amerika Birleşik Devletleri’nde frenginin tedavisi için penisilin kullanılmasına karşın bu hastalarda kullanılmamış, hastaların durumu 1966 yılında Beecher tarafından ortaya çıkarılmasına rağmen, bu kişilere 1972 yılına kadar müdahale edilmemiş ve sadece hastalığın seyri bu hastalar üzerinde izlenmeye devam edilmiştir. Daha sonra hasta yakınlarına tazminat ödenmiş ve 1997 yılında Clinton tarafından Amerikan Hükûmeti adına hastaların yakınlarından resmî özür dilenmiştir. Bir bakıma göz göre göre Afrika kökenli Amerikalıların ölümü seyredilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bir bireyin belirli bir durumda kendisi için uygun olan koşulları belirlediğini, kendisi için yararlı ve yararsız olan şeyleri hesapladığını ve böylece kendi gelişimine en yüksek katkıda bulunacak davranışı gerçekleştirdiğini kabul eden anlayış, ahlaki egoizmdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Faaliyette bulunan bölgede yaşayan insanlar ile sağlık kurumu arasında güçlü ilişkiler vardır. Kurum felsefesi, kurumun toplumla olan ilişkisini açık bir şekilde belirtmelidir. O¨rneğin maliyetin altında ya da ücretsiz hizmet sunulması açısından, ödeme gücü sınırlı ya da hiç olmayan hastalara karşı kurum ne tür bir yükümlülüğe sahiptir? Bu ve bunun gibi soruların önceden cevaplanması, kurumun kendisi ve oynayacağı roller açısından önemli konular hakkında düşünmesini sağlayacaktır.

Yanıt Açıklaması: İnsan davranışlarının etik ve yasallığı açısından dört alternatif durum söz konusudur: 1. Etik ve yasal olan (Örn. vergilerin zamanında ödenmesi). 2. Etik olan ancak yasal olmayan (Örn. bir kamu görevlisinin, parasını bir kapkaççıya kaptırdığı için ödemesini son ödeme tarihinden sonra yapmak isteyen bir emeklinin bu talebini kabul etmesi). 3. Etik olmayan ancak yasal olan (Örn. bazı kamusal ya da özel mal ve hizmetlerin bedellerinin makul olarak adlandırılabilecek düzeyin çok üstünde belirlenmesi). 4. Etik olmayan ve yasal olmayan (Örn. hırsızlık yapmak). E seçeneğindeki davranış da etik olmayan ve yasal olmayan davranışlara dahildir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: O lası yasa dışılık veya tehlike kapsamındaki bilgi uçurma g iderek artan yasal düzenlemelere rağmen çalışan sağ lığını, hasta güvenliğini, kamu sağlığını ve çevreyi korumayı etkileyen bilgilerin uçurul masını içermektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri, Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler, Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler, Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler hediye alma yasağı kapsamındadır. Oysa anıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri yönetmeliğin ilgili maddesince hediye alma kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Saygı

Yanıt Açıklaması: V. Meslekler doğuştan gelen özel bilgi ve becerilere dayalıdır bilgisi çeldirici olarak verilmiştir. Meslek sistemli bir eğitimle kazanılmış özel bilgi ve becerilere dayalıdır. Bir işin meslek olabilmesi için mesleğe girmeden önce kişilerin bu mesleği icra edebilmeyi sağlayan bilgi, beceri ve tutumları kazanmış olmaları gereklidir. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir hastane müdürünün aynı zamanda işletme alanında doktora yaptığını düşünelim. Hasta- ne müdürü doktora çalışmaları kapsamında hastane satın alma süreçleriyle ilgili çalışanlarıyla ilgili bir araştırma yapmak istemektedir. Müdür kendi çalışanından araştırma izni alıp almama konusunda bir etik ikilem yaşayabilir. C¸ünkü müdür bir araştırmacı gibi mi davranmalıdır yoksa mesleki bağlamda bir müdür gibi mi davranmalıdır? Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Belli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup, koruduğu; meslek üyelerine emreden, onları belli bir biçimde davranmaya zorlayan; kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan; meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütününe meslek etiği adı verilmektedir. Bazı kaynaklarda Meslek ahlakı kavramı etik yerine kullanılsa da tanımdaki ifadenin karşılığı net bir şekilde meslek etiğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirsiz durumlarda etik düşünme ile belirleme

Yanıt Açıklaması: Etik dışı davranışların sosyokültürel ve ekonomik türleri; ayrımcılık, kayırma, yolsuzluk, rüşvet, yaranma ve yakınlığı kullanma, engelleyici olma ve yanlış yönlendirme iken psikolojik türleri; yıldırma ve korkutma, bencillik, işkence, şiddet-baskı, bedensel ve cinsel taciz, dogmatik davranmadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: III. ve IV seçenekte verilen bilgiler çeldirici olarak kullanılmıştır. Kararlara karşı i dari yargı yolu açıktır . Kurul, başvuruya konu işlem veya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisini netik davranış ilkelerine aykırı işlem ve eylemi olduğunu tespit etmesi halinde bu durumu Başbakanlık, Kurul kararı olarak Resmî Gazete aracılığıyla kamuoyuna duyurur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çevresel • Etik İkilemler • Etik Standartlardaki Farklılıklar • Bencil Davranma • Etik Davranışları Farklı Algılama • Mesleki Yetersizlik • Rekabet • Karşılıklı Güvensizlik • Ücretlendirme • Esneklik • Yasaların Etkisi • Geleneklerin Etkisi

Yanıt Açıklaması: Psikolojik Türler • Yıldırma ve Korkutma • Bencillik • İşkence • Şiddet-Baskı • Bedensel ve Cinsel Taciz • Dogmatik Davranma

Yanıt Açıklaması: Kusur, uygun bulunmayan veya onaylanmayan hareket ve davranışlardır. Yasaya uygun davranabilecek durumda olduğu halde uygun davranmama, yükümlülüklere aykırı hareket etme davranışı hukuki bir kusurdur. Örneğin hastaya kaba davranan bir sağlık çalışanı ahlaki kusur işlemiş olur. Steril araçgereç kullanması gerektiğini bildiği halde steril olmayan araç-gereç kullanan sağlık personeli hukuki kusur işlemiş sayılır ve bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olur. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Meslek etiği kodlarının genel olarak üç temel fonksiyonu yerine getirmesi beklenmektedir: 1. Mesleğin ideallerinin toplum ve meslek üyeleri arasında paylaşılmasını sağlayabilmek, 2. Meslekle ilgili etik davranışlara rehberlik yapabilmek, 3. Standartların altındaki davranışları disipline etmek ve kabul edilir davranış standartlarının geliştirilmesini sağlayabilmektir.

Yanıt Açıklaması: Nanus vizyonu; işletmeler için gerçekçi, güvenilir ve çekici bir gelecek olarak tanımlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Açıkça yasa dışılık, kanun bilerek ihlal edildiğinde olur. Buna örnek olarak, hüku^mete sahte bilgi verilmesi, müfettişlere rüşvet verilmesi, denetçilerin kandırılması, bilerek iş kanunlarının çiğnenmesi, ırk veya cinsiyet yüzünden istihdamda ayrımcılık yapılması ve tehlikeli atıkların uygunsuz bir biçimde ortadan kaldırılması konusundaki bilgilerin uçurulması verilebilir. Doğru cevap C'dir.