Sağlık Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Bir kişiye yararlı olmak amacıyla ve o kişinin esenliği gözetilerek, ancak kişinin iradesi dikkate alınmaksızın ya da iradesine karşı eyleme Paternalizm denir.

Yanıt Açıklaması: Hakkaniyet, ihtiyacı olana ihtiyacı kadar sağlık hizmeti verilmesi, finans yükünün kişilerin gücü oranında dağıtılması olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gebe bakımı ve doğum klinik hizmetler kapsamına girmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aynı etkideki alternatif seçeneklerin maliyetlerinin ölçümünü gerektiren ekonomik değerlendirmenin en basit biçimine Maliyet Minimizasyon Analizi (Cost Minimization Analysis-CMA) adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Madde 5: “Sağlık hizmetlerinin sunulmasında aşağıdaki ilkelere uyulması şarttır: a. Bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam bir iyilik hâli içinde yaşama hakkının, en temel insan hakkı olduğu, hizmetin her safhasında daima gözönünde bulundurulur. b. Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını haiz olduğu ve hiçbir merci veya kimsenin bu hakkı ortadan kaldırmak yetkisinin olmadığı bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur. c. Sağlık hizmetinin verilmesinde, hastaların, ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ve ekonomik ve sosyal durumları ile sair farklılıkları dikkate alınamaz. Sağlık hizmetleri, herkesin kolayca ulaşabileceği şekilde planlanıp düzenlenir. d. Tıbbi zorunluluklar ve kanunlarda yazılı hâller dışında, rızası olmaksızın kişinin vücut bütünlüğüne ve diğer kişilik haklarına dokunulamaz. e. Kişi, rızası ve Bakanlığın izni olmaksızın tıbbi araştırmalara tabi tutulamaz. f. Kanun ile müsaade edilen hâller ile tıbbi zorunluluklar dışında, hastanın özel hayatının ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sisteminin temel fonksiyonlarından bir diğeri, altyapı ve insan kaynaklarını esas alan kaynak geliştirmedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Maliyet etkililik analizi çalışmalarında dikkat edilmesi gereken noktalar: Maliyetlerin hangi bakış açısına (toplumsal, hasta, sağlık uzmanları, kurum, sigortacılar, ilaç endüstrisi, iş verenler vb.) göre belirleneceğine karar verilmelidir. Çalışma konusuyla ilgili olan doğrudan ve dolaylı tüm maliyetler saptanarak maliyetlerin belirlenmesinde hangi yöntemin (Friction, Human capital) kullanılacağına karar verilmelidir. 1 yılı aşkın sürenin söz konusu olduğu çalışmalarda maliyet ve sağlık sonuçlarının uyarlanması gerektiğinden indirgeme (discounting) oranı belirlenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Yönetilen rekabet kavramı ilk kez 1970'li yıllarda ABD'de kullanılmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: TÜİK tarafından gerçekleştirilen Türkiye Özürlüler Araştırmasına (2002) göre Türkiye’de kadın nüfusun yüzde 13,45'i engellidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hekimin tedbirsizlik, dikkatsizlik, meslekte acemilik veya kurallara uymama sonucu tedavi ve bakım standartlarına uymayan davranışları ile hastasına zarar vermesi tıbbi malpraktis olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme süreci aşağıdaki basamaklardan oluşmaktadır. Bunlar; Amaç belirlenmesi Alternatiflerin belirlenmesi Alternatiflerin değerlendirilmesi Maliyet ve sonuçların belirlenmesi Maliyet ve sonuçların ölçülmesi ve indirgeme Duyarlılık analizi Değerlendirme ve seçim sürecidir. Amaç belirlenmesi, alternatiflerin değerlendirilmesi ve duyarlılık analizi bu basamaklar arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar genellikle sağlık hizmetlerini alırken kendilerine en çok yarar sağlayacak olanı seçemezler. Bu isabetsiz tercihler kendi sigortasının kapsadığının dışına çıkmaktan başlayarak kendisine ciddi zararlar verecek hizmetlere yönelmeye kadar giden bir yelpaze içinde incelenebilir. Bu irrasyonel tutumun nedenleri arasında aşağıdaki temel anlayış ve davranış kusurlarını sayabiliriz: • Kayıptan kaçınma/loss aversion (kişilerin kaybetme seçeneklerine kazanma seçeneklerinden fazla özen göstererek tercih yapması), • Mevcut durum biası (diğerlerinin benimsediklerine en az direncin gösterilmesi), • Kategorize etmekten doğan yanılgılar, • Şimdiki ana yoğunlaşma (gelecekteki kazanım ve kayıpları dikkate almadan kısa vadeli sonuçlara odaklanma), • Çok küçük ihtimalleri önemli sayarak bel bağlama (piyangodan büyük ikramiye çıkması durumunu düşünüp milyonlarca kaybedeni düşünmeden umuda kapılma benzeri yanılgı). Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Kasko ağlık hizmetleri finansmanı için mali kaynağın toplanmasında dünyada yaygın kullanılan yöntemlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sistemi: Temel amacı sağlığı geliştirmek olan organizasyon yapısı ile bütün örgütlerin, kuruluşların ve kaynakların toplamıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Maliyet-yararlanım analizi, kısıtlı bütçe altında mümkün olan maksimum sağlık faydaları elde etmek için tahsis edilen sağlık kaynakları rehberi olarak kullanılabilecek bir tekniktir. Buna rağmen, mevcut uygulama sağlık faydalarına ilişkin toplumsal tercihleri elde etmede açık, belirgin, net değildir.

Yanıt Açıklaması: Kalite-ayarlanmış yaşam yılları (QALY) sağlığın iki ya da daha fazla yönünü( ağrı, özürlülük, ruh hâli, ya da öz bakım kapasitesi veya ücretli istihdam, evde çalışma gibi sosyal olarak faydalı aktiviteler gibi) değerlendirerek ölçülen yaşam kalitesinde değişikliklere ayarlanmış yaşam beklentisini ölçer. QALY hastanın mükemmel sağlık durumunda geçirilmiş yılını ve belirli bir tedaviden sonra kabul edilebilir bir kalitede olmak şartıyla ne kadar daha fazla ay ya da yıl yaşadığını gösterir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hakkı, diğer bütün insan hakları gibi devletlere üç tür ve kademede sorumluluk yüklemektedir. Bunlar, saygı, koruma ve gereğini yerine getirme yükümlülüğüdür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sisteminin ana fonksiyonlardan birincisi denetleme, planlama, politika üretme gibi anlamlar verebileceğimiz liderlik (vekilharçlık) ve yönetişim görevi, ikincisi altyapı ve insan kaynaklarını esas alan kaynak geliştirilmesi, üçüncüsü bireysel ve toplumsal alandaki bütün hizmetleri kapsayacak şekilde sağlık hizmetinin sunumu ve dördüncüsü de sağlık sisteminin finansmanıdır.

Yanıt Açıklaması: 2009 yılında Meksika’da baş gösteren ve H1N1 olarak adlandırılan domuz gribi virüsü, kısa sürede 191 ülkeye ulaşarak 800,000 kişide görüldü ve 8000’in üzerinde kişinin hayatını yitirmesine sebep oldu.

Yanıt Açıklaması: 1956 yılında sağlık ekonomisi alanında uzman olan Christopher Cundell ve Carlos McCartney tarafından tasarlanan analiz Maliyet Fayda Analizi (Cost Benefit Analysis-CBA)'dir.